นักวิชาการห่วง “มอร์เตอร์ไซค์”ส่งอาหารช่วงโควิด 19  เสี่ยงอุบัติเหตุสูง เพราะต้องแข่งกับเวลา

พญ.ชไมพันธุ์ สันติกาญจน์ อดีตที่ปรึกษาประจำองค์การอนามัยโลกภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ ด้านป้องกันการบาดเจ็บและภาวะพิการ ในฐานะผู้รับผิดชอบโครงการขับเคลื่อนสังคมไทยสู่รถจักรยายนยนต์ปลอดภัย ให้สัมภาษณ์ว่า ขณะนี้กิจการส่งอาหารที่เรียกว่า food delivery เติบโตอย่างรวดเร็ว เท่าที่ทราบปัจจุบัน มีคนที่เข้าสู่ระบบธุรกิจนี้มากกว่า 300,000 คนทั่วประเทศ โดยเฉพาะผู้ประกอบการรายหลักๆบางยี่ห้อมีพนักงานอยู่มากกว่า 120,000 ราย ทั่วประเทศ

พญ.ชไมพันธุ์ สันติกาญจน์

ผู้รับผิดชอบโครงการขับเคลื่อนสังคมไทยสู่รถจักรยายนยนต์ปลอดภัย กล่าวว่า จริงอยู่ที่ธุรกิจบริการจัดส่งอาหาร เป็นทางเลือกใหม่ในการสร้างรายได้ให้กับประชาชนที่ได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการระบาดของโควิด 19 แต่สิ่งที่น่าเป็นห่วงและ น่าความกังวล คือ ผู้ให้บริการในธุรกิจนี้กว่า 70 % คือ ผู้ขับขี่รถจักรยานยนต์ ซึ่งจากการที่โครงการได้ทำ Web Surveillance พบว่า รถจักรยานยนต์ที่จำหน่ายในประเทศไทย หลายรุ่น มีสเปคที่ต่ำกว่ารถจักรยานยนต์ซึ่งจำหน่ายในต่างประเทศ โดยเฉพาะในประเทศที่พัฒนาแล้ว หรือ ประเทศผู้ผลิตอย่างเช่น ญี่ปุ่น ฯลฯ

“ถ้าดูจากสถิติ จะเห็นว่า อัตราการตายที่เฉลี่ย 35 นาทีต่อ 1 คน ของอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์ ยังคงสถิติเดิมไว้ได้อย่างเหนียวแน่น แต่ในระยะหหลังๆมานี้  มีการตั้งข้อสังเกตว่า การเกิดอุบัติเหตุรถจักรยานยนต์  เฉี่ยว ชน เป็นเหตุให้บาดเจ็บและเสียชีวิตที่มีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น คือ กลุ่มธุรกิจจัดส่งอาหารหรือ Food Delivery” พญ.ชไมพันธุ์ กล่าวและว่า ทางโครงการจึงอยากเสนอให้บริษัทหรือผู้ประกอบการธุรกิจจัดส่งอาหาร หรือ แม้แต่จัดส่งเอกสาร ได้มีการอบรมพนักงานในเรื่องการขับขี่มอร์เตอร์ไซค์ให้มีความปลอดภัยมากขึ้น  เพื่อลดความสูญเสีย  ข้อจำกัดของพนักงานเหล่านี้ คือ ทำงานแข่งกับเวลา ทำให้ต้องใช้ความเร็วในการขับขี่ ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ โดยเฉพาะในขณะนี้ที่การระบาดของโควิด 19 กำลังวิกฤต คนส่วนใหญ่ ทำงานที่บ้าน และใช้เวลาอยู่กับบ้านมากขึ้น แต่คนที่ต้องทำงานนอกบ้าน คือ พนักงานที่จัดส่งอาหาร ที่นอกจากจะต้องเสี่ยงกับโควิด 19  ไม่ต่างกับทุกคนแล้ว ยังต้องเสี่ยงกับอุบัติเหตุบนท้องถนนอีกด้วย 

รายงานจาก “ศูนย์วิจัยกสิกรไทย” ระบุว่าจำนวนการสั่งอาหารที่ในปี 2563 มีอัตราการขยายตัวสูงถึง 78.0%  ถึง  84.0% เช่นเดียกับจำนวนแพลตฟอร์มของธุรกิจจัดส่งอาหารที่เพิ่มขึ้นเป็นกว่า 10 ราย ในช่วงเวลาไม่นาน  ยังไม่รวมธุรกิจรับส่งพัสดุ ที่เกิดจากพฤติกรรม และ ความนิยมซื้อสินค้าผ่านระบบออนไลน์ ในช่วงที่ร้านค้า และ ห้างสรรพสินค้าต่างๆ กำลังถูก Disrupt ให้ต้องปรับตัวเอง ไปสู่รูปแบบการขายสินค้าที่ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคมากขึ้น

“โครงการเราพยายามที่จะนำเสนอให้เห็นถึงปัญหาหลายอย่างของรถจักรยานยนต์ในประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสเปค ที่ถ้าไปดูก็จะเห็นชัดว่า มอรเตอร์ไซค์บ้านเราล้อกว้างแต่ยางแคบ เช่น วงล้อ 17 นิ้ว หน้ายาง 50-80 มม.การเกาะถนนจึงต่ำ เสียหลักได้ง่าย เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย และยังเปิดช่องให้มีการดัดแปลง แต่งซิ่ง ได้ง่าย และวันนี้ ถ้าเราต้องใช้มอร์เตอร์ไซค์ในการทำงาน ทำเงิน ต้องอยู่กับรถสองล้อคันนี้ทั้งวัน บางคนควงกะถึงกลางคืนด้วย ก็เป็นเรื่องน่าห่วง” พญ.ชไมพันธ์ กล่าว

อดีตที่ปรึกษาประจำองค์การอนามัยโลกภาคพื้นเอเชียอาคเนย์ ด้านป้องกันการบาดเจ็บและภาวะพิการ ให้ข้อมูลว่า  จากการค้นหาข่าวอุบัติเหตุของกลุ่มคนที่ทํางาน food delivery พบว่า การเกิดอุบัติเหตุทางถนนของ ธุรกิจส่งอาหาร มีอยู่ 2แบบ คือ ผู้ขับขี่ขับรถโดยประมาท เช่น ขับเร็ว ขับปาดซ้ายขวา ซึ่งก็เป็นไปได้เรื่องทำงานแข่งกับเวลา กับแบบที่สอง คือ เกิดจากสิ่งรอบข้าง เช่น มีรถปาดหน้า เบรกกระทันทัน หรือถนนชำรุด

“เท่าที่ศึกษาข้อมูล ผู้ขับขี่จักรยานยนต์ส่งอาหารมักจะขับเร็ว ทำให้มีมุมมองด้านข้างลดลง สิ่งที่เกิดขึ้นคือ วิ่งเร็วและเบรกกะทันหันทำให้เสียหลักเป็นเหตุให้บาดเจ็บและเสียชีวิต” พญ.ชไมพันธุ์ กล่าวในที่สุด