“แผ่นดินไหว” ภัยธรรมชาติที่คาดไม่ได้!

งานวิจัยล่าสุดเผยแนวทางใหม่ที่อาจช่วยให้การพยากรณ์แผ่นดินไหวเป็นไปได้จริง โดยทีมวิจัยจากมหาวิทยาลัยเท็กซัสที่ออสตินสามารถใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ทำนายแผ่นดินไหวล่วงหน้าได้หนึ่งสัปดาห์ด้วยความแม่นยำถึง 70% ในพื้นที่ที่มีแผ่นดินไหวบ่อยในประเทศจีน
แผ่นดินไหวเป็นหนึ่งในภัยพิบัติทางธรรมชาติที่คร่าชีวิตผู้คนมากที่สุด โดยเฉพาะแผ่นดินไหวที่พรมแดนตุรกี-ซีเรียในปี 2023 ซึ่งทำให้มีผู้เสียชีวิตถึง 50,000 คน การพยากรณ์แผ่นดินไหวยังคงเป็นหนึ่งในปัญหาที่ยากที่สุดของวิทยาศาสตร์ธรณีวิทยา เนื่องจากเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นกะทันหันจากปัจจัยทางธรณีวิทยาที่ซับซ้อน
ปัจจุบัน สำนักงานสำรวจธรณีวิทยาสหรัฐฯ (USGS) ระบุว่าไม่มีหน่วยงานหรือกลุ่มนักวิทยาศาสตร์ใดสามารถทำนายแผ่นดินไหวได้อย่างแม่นยำ พวกเขาทำได้เพียงคำนวณความเป็นไปได้ของการเกิดแผ่นดินไหวในช่วงเวลาหลายปีเท่านั้น
ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเท็กซัสได้ใช้ AI วิเคราะห์ข้อมูลคลื่นไหวสะเทือนแบบเรียลไทม์จากระบบตรวจจับแผ่นดินไหว AETA ซึ่งเป็นเครือข่ายเซ็นเซอร์ 150 สถานีในประเทศจีนที่ตรวจจับสัญญาณเสียงและคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มักเกิดขึ้นก่อนแผ่นดินไหว โดยทีมวิจัยใช้ข้อมูลในอดีตจาก AETA เพื่อฝึก AI ให้ทำนายตำแหน่งและขนาดของแผ่นดินไหวที่อาจเกิดขึ้นในสัปดาห์ถัดไป พวกเขาวิเคราะห์ข้อมูลที่บันทึกทุก 10 นาทีและใช้เทคนิค Principal Component Analysis (PCA) ในการลดปริมาณข้อมูลโดยยังคงรักษาข้อมูลสำคัญไว้ จากนั้นใช้แบบจำลอง AI ที่อิงกับวิธีการสุ่มป่า (Random Forest) เพื่อคาดการณ์เหตุการณ์แผ่นดินไหว
ในการทดลองจริง AI สามารถทำนายแผ่นดินไหวได้ถูกต้อง 14 ครั้งจากช่วงเวลาทดลอง 7 เดือน ซึ่งเป็นความสำเร็จที่น่าทึ่งสำหรับปัญหาที่เคยถูกมองว่าเป็นไปไม่ได้ อย่างไรก็ตาม ทีมนักวิจัยยอมรับว่าวิธีการนี้ยังต้องได้รับการทดสอบในพื้นที่อื่น ๆ เช่น แคลิฟอร์เนีย หรือญี่ปุ่น ซึ่งอาจมีรูปแบบของแผ่นดินไหวที่แตกต่างกัน การนำ AI ไปใช้ในพื้นที่เหล่านี้อาจต้องมีการปรับแต่งเพื่อให้เหมาะสมกับข้อมูลที่มี
นักวิจัยเชื่อว่าการพยากรณ์แผ่นดินไหวอาจเป็นไปได้ หากได้รับการสนับสนุนที่เหมาะสมเพื่อทดสอบและพัฒนาเทคนิคนี้ต่อไป อย่างไรก็ตาม สำนักงานสำรวจธรณีวิทยาสหรัฐฯ ยังคงเน้นย้ำว่าผลลัพธ์นี้ยังต้องได้รับการตรวจสอบเพิ่มเติม และเร็วเกินไปที่จะสรุปว่านี่เป็นการพยากรณ์แผ่นดินไหวที่ใช้ได้จริง
แม้ว่าการพยากรณ์แผ่นดินไหวยังไม่สามารถทำได้อย่างสมบูรณ์ แต่ AI และเทคโนโลยีการวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่กำลังเปลี่ยนแปลงวงการวิทยาศาสตร์ธรณีวิทยา ความสำเร็จครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า อาจเป็นไปได้ที่จะพยากรณ์แผ่นดินไหวในช่วงเวลาสั้น ๆ ล่วงหน้า ซึ่งอาจช่วยลดความสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สินได้ในอนาคต