ญี่ปุ่นพัฒนาข้าวสายพันธุ์ใหม่ ทนสภาพอากาศร้อนได้ดียิ่งขึ้น

ในปี 2023 ประเทศญี่ปุ่นเผชิญสภาพอากาศร้อนจัด ทำให้ข้าวตายจนส่งผลให้ประสบปัญหาขาดแคลนข้าว ดังนั้นนักวิจัยจึงได้หาทางแก้ปัญหานี้ ด้วยการพัฒนาข้าวสายพันธุ์ใหม่ขึ้นมา ชื่อพันธุ์ว่า เอมิโฮโคโระ (Emihokoro) ซึ่งมีความหมายว่ารอยยิ้มกระจ่าง (Beaming Smile) โดยมีคุณสมบัติคือสามารถทนความร้อนได้ดีขึ้น และหวังว่าในอนาคตมันจะสามารถช่วยป้องกันไม่ให้อุปทานข้าวหยุดชะงักได้

ข้าวสายพันธุ์ Emihokoro พัฒนาโดยโครงการปรับปรุงพันธุ์ข้าวที่ศูนย์วิจัยเทคโนโลยีการเกษตรของจังหวัดไซตามะ ภูมิภาคคันโต ซึ่งถือเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่อากาศร้อนที่สุดในประเทศ โดยนักวิจัยได้นำเมล็ดพันธุ์ข้าวจากหลายจังหวัดในประเทศญี่ปุ่นมาเพาะปลูกและผสมเกสรข้ามพันธุ์ เพื่อสร้างข้าวที่มีคุณสมบัติทนความร้อนได้สูงขึ้น โดยในขั้นตอนการทดลองได้มีการปลูกข้าวในสภาพแวดล้อมที่มีความรุนแรง และผลลัพธ์พบว่าข้าวพันธุ์ Emihokoro สามารถให้ผลผลิตได้สูงกว่าข้าวสายพันธุ์อื่น ๆ ที่ศูนย์วิจัยเคยพัฒนา

ทั้งนี้ประเทศญี่ปุ่นนำเข้าทรัพยากรอาหารมากกว่าร้อยละ 60 แต่ข้าวเป็นหนึ่งในอาหารหลักไม่กี่ชนิดญี่ปุ่นสามารถผลิตเองได้มาตั้งแต่อดีต ส่วนในช่วงฤดูร้อนปีที่แล้ว ประเทศญี่ปุ่นเผชิญกับสภาวะอุณหภูมิสูงและสภาพอากาศแห้ง ทำให้ผลผลิตข้าวลดลง และเมล็ดพืชเกิดความเสียหาย ส่งผลให้ข้าวในคลังสำรองมีจำนวนเหลือเพียง 1.56 ล้านตัน ซึ่งจำนวนนี้เป็นข้าวในคลังสำรองต่ำสุดในรอบ 25 ปี ตามข้อมูลที่รายงานโดยกระทรวงเกษตรของญี่ปุ่น 

ทั้งนี้โดยปกติแล้ว ในเมล็ดข้าวจะมีโครงสร้างของแป้งที่จัดเรียงอย่างมั่นคงและเป็นระเบียบ แต่เมื่อมันเผชิญกับความร้อนสูง แป้งจะถูกขัดขวางไม่ให้สะสมในเมล็ดข้าวได้อย่างเป็นปกติ ทำให้เม็ดข้าวมีสีขุ่นหรือมีจุดสีขาวได้ ส่งผลให้มูลค่าของข้าวที่จะขายลดลง แต่ข้าวพันธุ์ Emihokoro ที่พัฒนาขึ้นมาใหม่ สามารถทนความร้อนได้สูง ดังนั้นแม้อุณหภูมิสูงขึ้นก็สามารถรักษาคุณภาพของเมล็ดข้าวไว้ได้

ทั้งนี้ข้าวพันธุ์ Emihokoro ถือเป็นการพัฒนาที่มองการณ์ไกลไปถึงอนาคตที่คาดว่าอุณหภูมิจะร้อนขึ้นเรื่อย ๆ สอดคล้องกับความคิดเห็นของ โยชิทากะ ฟูนากาวะ (Yoshitaka Funakawa) เกษตรกรวัย 73 ปี ผู้เข้าร่วมโครงการพัฒนาข้าวพันธุ์ Emihokoro ที่กล่าวว่า "อากาศจะร้อนขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งทำให้ผมรู้สึกว่าหากไม่มีพันธุ์ข้าวที่ต้านทานอุณหภูมิสูงได้ มันจะกลายเป็นสิ่งที่ยากลำบาก" ไม่เพียงเท่านั้น กรมอุตุนิยมวิทยาของญี่ปุ่น (Japan Meteorological Agency หรือ JMA) ยังกล่าวว่าเมื่อเดือนกรกฎาคม 2024 ประเทศญี่ปุ่นเผชิญกับอุณหภูมิสูงที่สุดนับตั้งแต่มีการบันทึกสถิติมาเมื่อปี 1898

เหตุการณ์ผลิตข้าวได้น้อยลง ยังเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้ญี่ปุ่นประสบปัญหาขาดแคลนอาหาร จนทำให้ราคาอาหารพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ซึ่ง ฮิโรมิจิ อากิบะ (Hiromichi Akiba) ประธานของบริษัทเชนซูเปอร์มาร์เก็ตอย่างอะกิได (Akidai) กล่าวว่าผู้ค้าส่งไม่สามารถดำเนินการตามส่งข่าวได้ตามคำสั่งซื้อ และบางครั้งก็ไม่สามารถส่งข้าวได้เลย ทำให้ราคาข้าวสูงขึ้น

บริษัทวิจัย BMI รายงานว่าอากาศร้อน อาจส่งผลกระทบต่อการเก็บเกี่ยวผลผลิตในปีถัดไปด้วย ดังนั้นคาดว่าอุปทานข้าวจะตึงตัวไปจนถึงปีหน้า ในขณะเดียวกัน รัฐบาลญี่ปุ่นมีความกังวลมากขึ้นว่าการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศจะคุกคามพืชผลที่สำคัญที่สุดในระยะยาว เว้นแต่จะมีการแก้ไขใด ๆ เพิ่มเติม

ที่มาข้อมูล Reuters

ที่มารูปภาพ Reuters