จรวด Zhuque-3 จรวดใช้งานซ้ำลำแรกของจีน ผ่านการทดสอบเครื่องยนต์ เตรียมส่งขึ้นสู่อวกาศปลายปีนี้

บริษัท LandSpace ซึ่งเป็นผู้ให้บริการปล่อยยานอวกาศเชิงพาณิชย์ชั้นนำในประเทศจีน ได้ประกาศความสำเร็จในการทดสอบจุดระเบิดเครื่องยนต์ขณะตรึงกับฐาน (Static-fire test) ของจรวด Zhuque-3 หรือ ZQ-3 ซึ่งถือเป็นก้าวสำคัญที่ผลักดันให้จรวดที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ลำแรกของจีน ใกล้เข้าสู่เที่ยวบินปฐมฤกษ์ 

บริษัท LandSpace ตั้งเป้าที่จะปล่อยจรวดลำนี้ขึ้นสู่วงโคจรโลกก่อนสิ้นปี 2025 ความสำเร็จครั้งนี้ถือเป็นตัวชี้วัดที่แข็งแกร่งว่าอุตสาหกรรมอวกาศเอกชนของจีนพร้อมที่จะท้าทายความสำเร็จของบริษัท SpaceX

รายละเอียดการทดสอบครั้งสำคัญ

การทดสอบจุดระเบิดเครื่องยนต์ขณะตรึงกับฐาน (Static Fire Test) เป็นการทดสอบมาตรฐานก่อนการปล่อยจริง โดยจรวดยังคงถูกยึดอยู่กับฐาน การทดสอบนี้เป็นส่วนหนึ่งของระยะแรก ของภารกิจเที่ยวบินปฐมฤกษ์ของจรวด Zhuque-3 ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 18 ถึง 20 ตุลาคม 2025 ณ เขตนำร่องนวัตกรรมอวกาศเชิงพาณิชย์ตงเฟิง ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน

บริษัท LandSpace ระบุว่า การทดสอบระยะแรกนี้ครอบคลุมการซ้อมปฏิบัติการอย่างครบถ้วน รวมถึงการขนส่งจรวดในแนวนอนและการยกตั้ง, การเติมเชื้อเพลิง, การจุดระเบิดและการยึดเครื่องยนต์, และการระบายเชื้อเพลิง เพื่อตรวจสอบความเข้ากันได้ของระบบจรวด Zhuque-3 กับระบบฐานปล่อย

หลังจากนี้ จรวด Zhuque-3 จะเข้าสู่ขั้นตอนการซ้อมการรวมแนวตั้ง (Vertical integration rehearsal) ก่อนจะกลับไปยังพื้นที่ทางเทคนิคเพื่อตรวจสอบและบำรุงรักษา บริษัท LandSpace วางแผนว่าในระยะที่สองของภารกิจ จะเน้นที่การปล่อยสู่วงโคจรเป็นเป้าหมายหลัก พร้อมกับการ พยายามกู้คืนท่อนแรกของจรวดไปพร้อมกัน

การเปรียบเทียบกับ Falcon 9 ของ SpaceX

โครงสร้างจรวด Zhuque-3 ซึ่งสร้างจากเหล็กกล้าไร้สนิม (Stainless steel launcher) มีลักษณะคล้ายคลึงอย่างมากกับจรวด Falcon 9 ที่เป็นจรวดใช้งานหลักของบริษัท SpaceX

1. โครงสร้างและการนำกลับมาใช้ใหม่ โดยทั้งจรวด Zhuque-3 และ Falcon 9 ต่างเป็นจรวดสองท่อน (Two-stage rockets) โดยมีท่อนแรกที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้ และท่อนบนเป็นแบบใช้แล้วทิ้ง ท่อนส่งเสริมของจรวด Zhuque-3 ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ 9 ตัว ซึ่งคล้ายกับจรวด Falcon 9

2. ในด้านขีดความสามารถ จรวด Zhuque-3 มีความสูง 217 ฟุต หรือ 66 เมตร และสามารถบรรทุกน้ำหนักไปยังวงโคจรต่ำของโลก (LEO) ได้ประมาณ 40,350 ปอนด์ หรือ 18,300 กิโลกรัม ซึ่งบริษัท LandSpace ระบุว่าอยู่ในระดับใกล้เคียงกันกับจรวด Falcon 9 ที่มีความสามารถในการบรรทุก LEO อยู่ที่ 50,265 ปอนด์ หรือ 22,800 กิโลกรัม

3. ความแตกต่างของเชื้อเพลิง โดยความแตกต่างสำคัญ คือ จรวด Zhuque-3 ใช้เครื่องยนต์ Tianque-12A ที่ใช้เชื้อเพลิง มีเทนเหลว (Liquid Methane) และออกซิเจนเหลว (LOX) ในขณะที่เครื่องยนต์ Merlin ของจรวด Falcon 9 ใช้เชื้อเพลิงออกซิเจนเหลว (LOX) และน้ำมันก๊าดเกรดจรวด 

อย่างไรก็ตาม การเลือกใช้มีเทนเหลว (Liquid Methane) และออกซิเจนเหลว (LOX) ของบริษัท LandSpace สอดคล้องกับเทคโนโลยีของเครื่องยนต์ Raptor ที่ใช้ในจรวด Starship ขนาดใหญ่พิเศษของบริษัท SpaceX ซึ่งเป็นจรวดเจเนอเรชันถัดไป 

โดยบริษัท LandSpace มีประสบการณ์ในการใช้เชื้อเพลิงดังกล่าว เนื่องจากจรวด Zhuque-2 ที่ใช้แล้วทิ้งของพวกเขา เป็นยานพาหนะมีเทนเหลว (Liquid Methane) และออกซิเจนเหลว ลำแรกที่ไปถึงวงโคจรได้สำเร็จในเดือนกรกฎาคม 2023

ความสำคัญเชิงกลยุทธ์ต่ออุตสาหกรรมอวกาศจีน

จรวด Zhuque-3 ถูกออกแบบมาให้เป็นยานปล่อยของเหลวที่มีความสามารถในการบรรทุกขนาดใหญ่และมีต้นทุนต่ำ โดยมีเป้าหมายเพื่อรองรับการติดตั้งกลุ่มดาวเทียมขนาดใหญ่ของจีน

บริษัท LandSpace ย้ำว่า หากความพยายามในการกู้คืนจรวดประสบความสำเร็จ จะไม่ใช่แค่ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีสำหรับจรวดรุ่นใดรุ่นหนึ่งเท่านั้น แต่ยังถือเป็น ก้าวสำคัญสู่การที่จีนจะเข้าสู่ยุคการขนส่งอวกาศขนาดใหญ่ (Large-scale space transportation) 

ความสำเร็จในด้านจรวดที่นำกลับมาใช้ใหม่ได้นี้จะนำมาซึ่งมูลค่าทางยุทธศาสตร์มหาศาลและความสามารถในการแข่งขันระดับโลก ในการลดต้นทุนการเข้าถึงอวกาศ, การเร่งติดตั้งกลุ่มดาวเทียมวงโคจรต่ำ, การเพิ่มความถี่ในการปล่อยจรวด และการยกระดับความสามารถทางอุตสาหกรรม

สำหรับการออกแบบการกู้คืนนั้น จรวด Zhuque-3 มีกลไกสำคัญ เช่น ระบบควบคุมแรงปฏิกิริยา (RCS), ครีบกริด (Grid fins), และขาตั้งลงจอด (Landing legs) พร้อมการออกแบบปีกแบบ Strake wing ทำให้ภารกิจนี้ไม่เพียงแต่เกี่ยวข้องกับฐานปล่อยเท่านั้น แต่รวมไปถึงการนำจรวดกลับมาใช้งานใหม่อย่างมีประสิทธิภาพ

สำหรับบริษัท LandSpace ก่อตั้งขึ้นในปี 2015 และได้ดำเนินการทดสอบครั้งสำคัญหลายครั้งสำหรับจรวด Zhuque-3 ก่อนการทดสอบล่าสุดในเดือนตุลาคม 2025 รวมถึงการทดสอบปล่อยและลงจอดในระดับความสูงต่ำเมื่อปีที่แล้ว และการทดสอบจุดระเบิดขณะตรึงกับฐานเมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา บริษัทกำลังมุ่งมั่นที่จะก้าวไปสู่การประยุกต์ใช้ทางวิศวกรรมและการพัฒนาระบบจรวดนำกลับมาใช้ใหม่ในขนาดใหญ่