สัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ สั่นคลอนหนัก กรณียิงบอลลูนจีนร่วง

---สหรัฐฯ ยิงบอลลูนจีนร่วง---

กองทัพเรือสหรัฐฯ กำลังเร่งเก็บกู้ซากชิ้นส่วนของบอลลูนสอดแนมของจีนที่ตกลงในมหาสมุทรแอตแลนติก หลังเครื่องบินขับไล่เอฟ-22 ของกองทัพสหรัฐฯ ปล่อยขีปนาวุธจากอากาศสู่อากาศพิสัยใกล้จากอากาศสู่อากาศ แบบติดตามความร้อน AIM-9X ทำลายระหว่างกำลังลอยตัวอยู่นอกชายฝั่งรัฐเซาท์แคโรไลนา เมื่อช่วงบ่ายของวันเสาร์ตามเวลาท้องถิ่น

วัตถุต้องสงสัยดังกล่าวปรากฏตัวในเขตน่านฟ้าสหรัฐฯ ครั้งแรก ที่รัฐอะแลสกา เมื่อวันที่ 28 ม.ค. ที่ผ่านมา หลังจากนั้นเคลื่อนตัวเข้าสู่น่านฟ้าของแคนาดา เมื่อวันที่ 30 มกราคม ที่ผ่านมา แล้วกลับเข้าสู่น่านฟ้าของสหรัฐฯ อีกครั้ง ที่รัฐไอดาโฮ เมื่อวันที่ 31 มกราคม

ต่อจากนั้น วัตถุเคลื่อนตัวผ่านแผ่นดินของสหรัฐฯ ตลอด จึงยากแก่การยิง จนเมื่อบอลลูนลอยออกชายฝั่ง สหรัฐฯ จึงตัดสินใจยิงทำลายบอลลูน เนื่องจากมั่นใจว่าบอลลูนดังกล่าวถูกใช้เพื่อการจารกรรมข้อมูล แม้จีนจะระบุว่า บอลลูนดังกล่าวมีจุดประสงค์เพื่อการวิจัยของพลเรือน

ทางการสหรัฐฯ เผยว่า บอลลูนดังกล่าว มีขนาดเท่ารถโรงเรียนสามคัน และประเมินว่าชิ้นส่วนกระจายออกไปเป็นรัศมีไกลประมาณ 11 กิโลเมตร

---บอลลูนสอดแนมคืออะไร---

สำนักข่าว Al Jazeera รายงานว่า บอลลูนสอดแนม คืออุปกรณ์ติดตามที่ใช้เทคโนโลยีขั้นสูง สามารถจับตาพื้นที่ต่างๆได้วิถีที่ใกล้กว่าดาวเทียม และเก็บภาพได้ชัดกว่าดาวเทียมที่เคลื่อนที่เร็ว โดยทั่วไปแล้ว แม้บอลลูนจากเคลื่อนที่ไปตามสภาพอากาศ แต่บอลลูนบางตัวสามารถติดตั้งอุปกรณ์นำทาง เพื่อควบคุมเส้นทางในการเคลื่อนได้

สหรัฐฯ กล่าวหาว่า บอลลูนของจีนบินเหนือพื้นที่อ่อนไหวของสหรัฐฯ ในรัฐมอนแทนา เพื่อเก็บข้อมูล เพราะรัฐมอนแทนาเป็นที่ตั้งของฐานทัพอากาศมัลม์สตรอม ซึ่งมีไซโลเก็บอาวุธถึง 150 ไซโล ที่มีทั้งขีปนาวุธข้ามทวีป หรือ ICBM รวมถึงขีปนาวุธติดหัวรบนิวเคลียร์ มินิตแมน III 

---สัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ตึงเครียดหนัก---

เหตุการณ์ดังกล่าวยิ่งทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างจีนและสหรัฐฯ ที่ตึงเครียดอยู่แล้ว ตึงเครียดขึ้นกว่าเดิมไปอีก และทำให้ “แอนโทนี บลิงเคน” รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ต้องยกเลิกแผนการเยือนกรุงปักกิ่งในสัปดาห์นี้ด้วย ซึ่งถือเป็นการเยือนเพื่อปรับปรุงความสัมพันธ์ระหว่างสองชาติ

ขณะที่รัฐบาลจีนระบุว่า อากาศยานไร้พลขับดังกล่าวนั้นใช้สำหรับการวิจัยด้านพยากรณ์อากาศ และเคลื่อนที่ออกนอกเส้นทางเพราะสภาพอากาศที่เลวร้าย ประกอบกับมีศักยภาพในการควบคุมทิศทางที่จำกัด

ดังนั้น โฆษกกระทรวงกลาโหมจีนจึงกล่าวว่า การยิงบอลลูนที่อยู่สูงระดับ 18,300 เมตรนั้นชัดเจนว่าเป็นการกระทำที่เกินกว่าเหตุ 

ขณะที่กระทรวงต่างประเทศจีนออกแถลงการณ์ว่า จีนขอแสดงความไม่พอใจอย่างยิ่งและขอประท้วงการกระทำของสหรัฐฯ ที่ใช้กำลังโจมตีอากาศยานของพลเรือนที่ไม่มีมนุษย์โดยสารไปด้วย 

พร้อมระบุว่า จีนของสงวนสิทธิ์ในการตอบโต้ตามความจำเป็น จีนได้ขอให้สหรัฐฯ ดำเนินการเรื่องนี้ด้วยความเหมาะสม เป็นมืออาชีพและใช้ความอดกลั้น แต่สหรัฐฯ ยังยืนยันที่จะใช้กำลัง ซึ่งเป็นการตอบโต้เกินจริงไปมาก และละเมิดแนวทางปฏิบัติระหว่างประเทศอย่างร้ายแรง

กระทรวงต่างประเทศจีนยังตำหนิ รัฐบาล นักการเมือง และสื่อมวลชนในสหรัฐฯ ว่าแสดงออกและให้ความเห็นกันอย่างเกินขอบเขต สะท้อนเจตนาชัดเจนว่าต้องการใส่ร้ายป้ายสีและทำลายภาพลักษณ์ของจีน 

พร้อมยืนยันว่า รัฐบาลจีนเคารพและปฏิบัติตามกฎหมายระหว่างประเทศทุกข้อ ซึ่งรวมถึงการไม่ละเมิดอธิปไตย และบูรณภาพแห่งดินแดนของประเทศอื่น

---นักการเมืองสหรัฐฯ ตำหนิแนวทางรัฐบาลไบเดนรับมือจีน---

สำนักข่าว AFP รายงานว่า บรรดานักการเมืองพรรครีพับบลิกันในสภาคองเกรส ต่างวิจารณ์ประธานาธิบดีโจ ไบเดน ที่ตัดสินใจล่าช้า โดยไมค์ เทิร์นเนอร์ ประธานคณะกรรมาธิการข่าวกรองของสภาล่าง และส.ส.รีพับบลิกัน กล่าวว่า จีนพยายามเก็บข้อมูล แต่รัฐบาลไบเดนไม่ตระหนักถึงความเร่งด่วนของเรื่องนี้ 

ขณะที่มิตช์ แมคคอนเนล ผู้นำของรีพับบลิกันในสภาสูงระบุว่า เมื่อเป็นเรื่องการป้องกันประเทศและนโยบายต่างประเทศ รัฐบาลไบเดนกลับไม่มีการตัดสินใจเด็ดขาดตั้งแต่แรก และมาทำตอนที่มันสายเกินไป ไม่น่าเชื่อว่า จากรัฐอะแลสกาไปจนถึงแคโรไลนา จะไม่มีจุดปลอดภัยให้ยิงบอลลูนเลย

ทั้งนี้ ไบเดนเพิ่งอนุมัติการยิงบอลลูนให้ร่วงเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เพราะได้รับคำแนะนำว่า ต้องทำเหนือมหาสมุทร เนื่องจากการยิงบอลลูนร่วงบนภาคพื้นดินอาจทำให้ผู้คนได้รับความเสี่ยง

ขณะที่ บรรดานักการเมืองเดโมแครตตอบโต้ทันทีเช่นกันว่า การวิจารณ์ของรีพับบลิกันนั้นด่วนสรุปเกินไปและทำให้เป็นเรื่องการเมือง โดยชัค ชูเมอร์ ผู้นำพรรคเดโมแครตในสภาสูงกล่าวว่า รัฐบาลไบเดนทำถูกต้องแล้ว และได้ส่งสารไปยังจีนอย่างชัดเจนว่านี่คือเรื่องที่ยอมรับไม่ได้ และได้ปกป้องพลเรือนของตน 

การยิงบอลลูนด้วยเครื่องบินขับไล่ F-22 นั้นไม่เพียงแต่เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุด แต่ยังทำให้ได้ประโยชน์ด้านข่าวกรองมากสุดด้วย เพราะชิ้นส่วนอุปกรณ์ต่าง ๆ จะอยู่ในสภาพที่รอดกว่าหากตกในน้ำ

นอกจากนี้ บรรดานักการเมืองเดโมแครตยังอ้างด้วยว่า ในสมัยของอดีตประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ มีบอลลูนจีนลอยเหนืออาณาเขตของสหรัฐฯ ถึงสามครั้ง แต่ก็ไม่เคยมีการสั่งยิงร่วงเลย

————

แปล-เรียบเรียง: ธันย์ชนก จงยศยิ่ง

ภาพ: Reuters

ข้อมูลอ้างอิง: 

Al Jazeera

AFP - US looks for Chinese balloon debris