ยุคแห่งการ "เช่า" มาถึงแล้ว คนไทยหวั่นแบกหนี้ระยะยาว เลิกซื้อเกินจำเป็น เช่าได้ทุกอย่าง บ้าน รถ เสื้อผ้า ทีวี

เศรษฐกิจไม่แน่นอน คนไทยเลิกซื้อของเกินจำเป็น หันไป "เช่า" สินค้าแทน หวั่นแบกหนี้ระยะยาว   

ยุคแห่งการ "เช่า" ใช้เงินเช่าดีกว่าซื้อ ไม่จำเป็นต้องเป็นเจ้าของสินค้า ไม่ต้องครอบครอง ก็สามารถใช้งาน เข้าถึง หรือเข้าอยู่ได้เหมือนกัน เทรนด์มาแรงสำหรับคนไทยยุคใหม่ เช่าได้ทุกสิ่งทุกอย่าง ตั้งแต่เสื้อผ้า เครื่องใช้ไฟฟ้า บ้านและรถ เพราะไม่มีใครอยากจะแบกหนี้ระยะยาว 

ข้อมูลน่าสนใจ จากทาง SCB EIC ที่ล่าสุดมีการจัดทำแบบสำรวจพฤติกรรมผู้บริโภค (SCB EIC Consumer survey)  ภายใต้หัวข้อ “สำรวจใจคนไทยยุคใหม่ เลือกเช่าหรือเลือกซื้อ” และพบว่าคนไทยยุคนี้ หรือผู้บริโภคยุคใหม่เริ่มหันมา “เช่าใช้” กันมากขึ้น และไม่ใช่เพียงแค่การเช่ารถ เช่าบ้านแบบสมัยก่อนๆ แต่วันนี้ลามไปถึงสินค้าแบบจะทุกประเภท 

แบ่งเป็นลักษณะเด่นๆ 3 ประการ สำหรับ พฤติกรรมการเช่าใช้ของผู้บริโภคชาวไทย ประกอบไปด้วย

1. สินค้าที่คนนิยมเช่ามากที่สุด คือ กลุ่มสินค้าแฟชั่นและไลฟ์สไตล์ เพราะต้องการใช้งานเพียงแค่ชั่วครั้งชั่วคราว เช่น ชุดราตรี อุปกรณ์เครื่องเสียง หรือกล้องถ่ายรูป 

2. บ้านและรถ นิยมเช่าก็จริง แต่ก็ยังอยากเป็นเจ้าของมากกว่า เพราะการเช่าตอบโจทย์สำหรับคนที่ให้ความสำคัญกับความคุ้มค่าและความยืดหยุ่น แต่ก็ยังพบว่าคนไทยส่วนใหญ่ยังมีค่านิยมต้องการเป็นเจ้าของที่อยู่อาศัยและยานยนต์ เพราะมองว่าสินทรัพย์ราคาแพง หรือมูลค่าสูงๆ เหล่านี้ ถ้าหากได้ครอบครองเป็นเจ้าของ จะเป็นการบอกถึงความมั่นคงและความสำเร็จในชีวิตได้

3. ยุคแห่งการเช่าจะไปต่อและมาแรงขึ้นใน 3-5 ปีหลังจากนี้ เพราะแนวคิด “การเช่าเพื่อทดแทนการครอบครอง” จะฮิตมากขึ้น  โดยเฉพาะ ในกลุ่มผู้บริโภคอายุต่ำกว่า 45 ปี ที่ให้ความสำคัญกับความคุ้มค่าและประสิทธิภาพการใช้งาน มากกว่าความเป็นเจ้าของหรือ การครอบครองสินทรัพย์เกินความจำเป็น

: เช่าบ้าน หรือซื้อบ้าน อันไหนดีกว่ากันแน่ ? 

ข้อมูลจาก SCB  EIC  พบว่าความจริงแล้วลึกๆคนไทยส่วนใหญ่ยังคงต้องการเป็นเจ้าของที่อยู่อาศัย แต่การเช่าบ้านก็ตอบโจทย์สำหรับคนที่ไม่ต้องการมีภาระหนี้ระยะยาว รวมไปถึงคนที่อยากมีชีวิตแบบอิสระ หรือมีความยืดหยุ่นไม่ยึดติดกับพื้นที่ 

โดยผลสำรวจพบว่า คนไทยส่วนใหญ่มองว่าการที่เรามีที่อยู่อาศัยเป็นของตนเอง คือ สัญลักษณ์ของความมั่นคง ฐานะทางสังคม และเป็นความภาคภูมิใจ ของชีวิต ขณะที่มาตรการสินเชื่อและโครงการบ้านหลังแรกที่ผ่านมาได้มีส่วนช่วยให้ผู้มีรายได้ปานกลางสามารถก้าวสู่การเป็นเจ้าของบ้าน กันได้ง่ายขึ้น 

แต่อย่างไรก็ตาม ทิศทางในอนาคตกำลังจะเปลี่ยน เพราะวิถีชีวิตแบบคนยุคใหม่ได้ผลักดันให้การเช่าที่อยู่อาศัยได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะ กลุ่มคนอายุต่ำกว่า 45 ปี ที่ต้องการลดภาระหนี้สินระยะยาวและควบคุมค่าใช้จ่ายให้คาดการณ์ได้ รวมไปถึงข้อได้เปรียบของตลาดเช่าบ้าน ก็คือ  การเข้าอยู่อาศัยได้ทันที ไม่ต้องดูแลซ่อมบำรุงเอง และรูปแบบสัญญาที่ยืดหยุ่นสามารถปรับเปลี่ยนได้ตามความจำเป็น

:  เช่ารถ  หรือซื้อรถ ทางเลือกไหนดีกว่ากันแน่ ? 

ผลสำรวจพบว่า พฤติกรรมของคนไทยกำลังเปลี่ยนไป เป็นช่วงเปลี่ยนผ่าน จากเดิมที่รถส่วนตัวถือเป็นสิ่งจำเป็นต่อการสัญจร มาสู่ยุคที่ผู้บริโภคเริ่มเปิดรับบริการ Ride-sharing และการเช่ารถระยะยาวกันมากขึ้น

ถามคนไทยส่วนใหญ่จะพบว่าเรายังคงมีรถส่วนตัว ซื้อรถเป็นของตัวเองกันมากกว่า แต่สิ่งที่เปลี่ยนไป คือ รถที่จะซื้อ และระยะเวลาในการใช้งาน คนใช้รถคันเดิมนานขึ้น เปลี่ยนใหม่ช้าลง  ส่วนคนที่กำลังจะซื้อรถคันใหม่ หรือกำลังมองหารถคันแรก ก็เริ่มหันไปให้ความสนใจกับรถยนต์ไฟฟ้ามากกว่า  (xEV) 

ผลการวิเคราะห์ SCB EIC Consumer survey ยังชี้อีกว่า คนไม่จำเป็นต้องมีรถยนต์อีกต่อไปเหมือนกับสมัยก่อนด้วย โดยเฉพาะในพื้นที่เขตเมือง เพราะมีระบบขนส่งสาธารณะที่ดีขึ้น ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง รวมถึงอีกหนึ่งเทรนด์ที่มาแรง ก็คือ บริการ Ride-sharing  เพราะสามารถตอบโจทย์ มากกว่าการใช้งานรถส่วนตัว  และอีกหนึ่งเทรนด์ก็คือการใช้บริการเช่ารถระยะยาวหรือ Car subscription  ก็เริ่มมีการพูดถึงและได้รับความสนใจมากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่นิยมไลฟ์สไตล์ยืดหยุ่นและต้องการการทดลองเทคโนโลยีขับขี่ใหม่ ๆ

"เศรษฐกิจแบ่งปัน" ตอบโจทย์โลกแห่งอนาคต ลดฟุ่มเฟือยทรัพยากร ตอบโจทย์คนรัดเข็มขัด

ยุคแห่งการเช่ามาถึงแล้ว เราทุกคนต้องปรับตัวให้ทันเพื่อจะได้ไปต่อ  โดยเฉพาะธุรกิจร้านค้า ทำอย่างไรถึงจะเติบโตได้ท่ามกลางกระแส เช่าแทนการซื้อ 

ภาคอสังหาริมทรัพย์ หรือตลาดที่อยู่อาศัย SCB EIC มองว่าผู้พัฒนาโครงการควรหันมาพัฒนารูปแบบ Hybrid Housing คือผสมผสานระหว่างพื้นที่ขายกับ พื้นที่เช่าเอาไว้ด้วยกัน เช่น Serviced apartment หรือ Co-living รวมไปถึงการออกแบบโครงการสำหรับกลุ่มเฉพาะทางเพื่อตอบโจทย์ความหลากหลาย เช่น ผู้สูงวัย ที่ต้องการ Senior living apartment รวมไปถึงธนาคารสถาบันการเงินก็ต้องพัฒนาผลิตภัณฑ์เพื่อสนับสนุนเศรษฐกิจแบบเช่า

ขณะที่ตลาดยานยนต์ มองว่าค่ายรถควรศึกษาและต่อยอดบริการ  Car subscription ควบคู่กับออกแบบรถรุ่นที่เหมาะกับตลาดบริการ นอกจากนี้ ภาครัฐก็มีบทบาทสำคัญในการสร้างสมดุลระหว่างตลาด “ซื้อ” และ “เช่า” ผ่านการออกแบบกฎหมายคุ้มครองคู่สัญญาให้เป็นธรรม  รวมไปถึงการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับ 

สำหรับทิศทางของตลาดสินค้าเช่าที่กำลังมาแรง ส่วนหนึ่งจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและพฤติกรรมของผู้บริโภคที่ให้ความใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เป็นที่มาของ "เศรษฐกิจแบ่งปัน" หรือ Sharing economy ที่เน้นหลักการเข้าถึงการใช้งานมากกว่าการครอบครองเป็นเจ้าของ 

เช่น ในสหรัฐอเมริกา ที่ได้เริ่มพัฒนาระบบการนำสินค้าหรือบริการมาเสนอให้ผู้อื่นได้ “เช่าใช้” เพื่อแลกกับค่าบริการผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ เช่น Netflix และ YouTube โดยการให้บริการจะอยู่ในรูปแบบการสมัครสมาชิก (Subscription economy)

ที่สำคัญ คือ ปัจจุบันแนวคิดการสมัครสมาชิก ไม่ได้จำกัดไว้เพียงแค่บริการสตรีมมิงเพื่อดูหนังเท่านั้น  แต่ขยายไปถึงเครื่องใช้ไฟฟ้าจำเป็น เช่น ทีวี ตู้เย็น หรือเครื่องกรองน้ำ สาเหตุเป็นเพราะว่าคนมีกำลังซื้อที่ลดลงและพฤติกรรมเปลี่ยนไป คนต้องการเป็นเจ้าของสินค้าลดลงและต้องการใช้งานสินค้าที่ยืดหยุ่นมากขึ้น จึงเป็นแรงผลักดันให้ธุรกิจ “เช่าใช้” เครื่องใช้ไฟฟ้าขยายตัวและเป็นคลื่นลูกใหม่ที่น่าจับตา โดยจากข้อมูลของ Grandview research คาดการณ์ว่า ตลาดเช่าใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าของโลกมีแนวโน้มเติบโตเฉลี่ย (CAGR) 9.2% ต่อปี (ระหว่างปี 2025-2030) 

แม้กระทั่งในบ้านเราเอง พบว่าคนไทยก็เริ่มให้ความสนใจการ “เช่าใช้” สินค้าในครัวเรือนมากขึ้น  โดยเฉพาะผู้บริโภคที่อาศัยอยู่ในคอนโด ทาวน์เฮาส์ ทาวน์โฮม และหอพัก โดยแรงจูงใจหลักๆ ก็คือ คนอยากจ่ายค่าซ่อม และอยากที่จะทดลองใช้สินค้าพรีเมียมที่หลากหลายยี่ห้อมากขึ้น