กระตุ้นภูมิคุ้มกันเด็ก ด้วยธรรมชาติ แม้จะเลอะแต่สุขภาพแข็งแรง

นักวิทยาศาสตร์จากสถาบันทรัพยากรธรรมชาติแห่งฟินแลนด์ เผยแพร่งานวิจัยที่เชื่อมโยงระหว่างธรรมชาติกับพัฒนาการของเด็ก ผ่านแนวคิดและการทดลองด้วยการขุดดินจากป่ามาทำสนามเด็กเล่นให้กับเด็กอนุบาลในศูนย์เด็กเล็ก เพื่อให้เด็กได้ทำกิจกรรมที่ใกล้ชิดกับธรรมชาติ ทั้งการทำปุ๋ยหมัก การปลูกพืชผักต่างๆ รวมถึงการเรียนรู้และเล่นกับแมลงในธรรมชาติ 

แม้ว่าโดยทั่วไปแล้วการปล่อยให้เด็กอยู่กับดินและโคลนอาจถูกมองว่าสกปรก และเพิ่มความเสี่ยงต่อเชื้อโรคมากมาย แต่ในความจริงแล้วการสัมผัสกับธรรมชาติ ดิน โคลน หรือทรายนั้นช่วยเพิ่มความหลากหลายของจุลินทรีย์และแบคทีเรีย ซึ่งมีส่วนช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันของเด็กให้แข็งแรง ซึ่งเป็นวิถีธรรมชาติที่หาได้ยากในเมือง 

การศึกษานี้ใช้ระยะเวลากว่า 2 ปี โดยเปลี่ยนสนามในศูนย์เด็กเล็ก 10 แห่ง เป็นสนามเด็กเล่นแบบธรรมชาติที่มีทั้งดิน โคลน ทราย ต้นไม้ และต้นหญ้า และติดตามข้อมูลโรคติดเชื้อทุก 3 เดือน เพื่อศึกษาว่าการเพิ่มความหลากหลายทางธรรมชาติมีผลอย่างไรกับเด็ก ในช่วงปีแรกพบว่า เด็กที่ใช้เวลาส่วนหนึ่งในสนามเด็กเล่นแบบธรรมชาติมีแบคทีเรียก่อโรคทางผิวหนังลดลง ระบบภูมิคุ้มกันก็แข็งแรงขึ้น จำนวนเซลล์ภูมิคุ้มกันเพิ่มมากขึ้น แม้กระทั่งการเล่นทรายในกระบะเพียงแค่ 2 สัปดาห์ก็ช่วยกระตุ้นการพัฒนาของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายได้แล้ว

ในร่างกายของมนุษย์มีจุลินทรีย์หลายล้านชนิด ทั้งแบคทีเรีย ไวรัส และรา ทั้งหมดนี้มีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของร่างกาย ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า เหตุผลที่คนในยุคปัจจุบันเป็นภูมิแพ้มากขึ้นก็มาจากการไม่ได้สัมผัสกับจุลินทรีย์ในธรรมชาติตั้งแต่เด็ก

การได้ใช้เวลาอยู่กลางแจ้งสำคัญต่อพัฒนาการของเด็กเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะในช่วงระยะเวลา 1,000 วันแรกของชีวิตมนุษย์ จะเป็นช่วงที่สมองและร่างกายมีการพัฒนาได้อย่างรวดเร็วมากที่สุด แนวคิดนี้มีในหลายประเทศทั่วโลก ยกตัวอย่างเช่นในสหราชอาณาจักรมีการปลูกพืชพุ่มรอบสนามเด็กเล่น โดยเฉพาะบริเวณโรงเรียนที่อยู่ใกล้ถนนใหญ่เพื่อช่วยลดมลพิษทางอากาศ

การให้เด็กได้สัมผัสกับธรรมชาตินั้น นอกจากจะดีต่อสุขภาพของตัวเด็กเองแล้ว ยังช่วยให้สุขภาพของประเทศดีขึ้นอีกด้วย เนื่องจากโรคภูมิคุ้มกันเป็นโรคเรื้อรังที่มีค่าใช้จ่ายสูง ต้องใช้ทรัพยากรมากในการดูแลรักษา หากสามารถลดภาระเหล่านี้ลงได้เพียงแค่เล็กน้อย ก็ถือว่าเป็นผลดีต่อระบบสาธารณสุขและเศรษฐกิจในภาพของประเทศ