ในอดีตเทคโนโลยี การแพทย์และวิทยาศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้ามากนัก ผู้คนจำเป็นต้องอาศัยความรู้ ความเชื่อในศาสตร์ต่าง ๆ ซึ่งบางครั้งไม่จำเป็นต้องอาศัยเหตุและผลทางรูปธรรม หากแต่หวังผลในทางนามธรรมหรือผลที่ก่อให้เกิดความหวังและกำลังใจ กอปรกับความเชื่อด้านจิตวิญญาณของชาวไทยในอดีตจึงตกทอดมาเป็นศาสตร์ต่างๆ ที่มีความลึกลับซับซ้อนแปลกพิสดารจนยากที่จะหาคำอธิบายได้ 3 ศาสตร์ต่อไปนี้1. คุณไสย ศาสตร์ด้านคุณไสยถือเป็นศาสตร์ที่อาศัยความเชื่อด้านจิตวิญญาณ ซึ่งคุณไสยส่วนใหญ่มักจะให้ผลในด้านลบกับผู้ที่ตกเป็นเหยื่อ เช่น เสน่ห์ยาแฝด บังฟัน ฝังรูปฝังรอย ราหูกินจันทร์ หรือแม้กระทั่งจันทร์มหากาษัก(รากศัพท์มาจากคาถาสันสกฤต จึงใช้ "ษ") เป็นต้นภาพจากpixabay.comศาสตร์แห่งคุณไสยดังกล่าวนี้นี้จำเป็นจะต้องอาศัยผู้เรืองวิทยาคมหรือจอมขมังเวทย์เป็นผู้ประกอบพิธีกรรม ส่วนคุณไสยประเภท สาปแช่ง ข่มดวง ตัดรูปฝังนาม ผู้ที่ต้องการกระทำคุณไสยชนิดนี้สามารถทำได้เองที่บ้าน ว่ากันว่าคุณไสยนี้ทำให้ผู้ที่ตกเป็นเหยื่อได้รับผลร้าย ซึ่งสาเหตุของผลที่เกิดขึ้นนี้ไม่สามารถอธิบายได้โดยหลักการทางวิทยาศาสตร์ อีกทั้งในปัจจุบันผู้ที่รู้และเข้าใจเรื่องคุณไสยอย่างถ่องแท้ไม่มีปรากฏอยู่ในบริบทสังคมไทย2. โหราศาสตร์ แม้ว่าโหราศาสตร์บางประเภทจะถือว่าเป็นวิชาสถิติ ที่มีการเก็บข้อมูลจากอดีตมาจนถึงปัจจุบัน โดยสังเกตจากเหตุและผล ในลักษณะพฤติกรรมศึกษา แต่ก็ยังมีโหราศาสตร์อีกบางประเภทที่มีความลึกลับซับซ้อนยากที่จะอธิบายภาพจากpixabay.comโหราศาสตร์ประเภทนี้มักอาศัยการทำนายผ่านคนสัตว์สิ่งของ เช่น การทำนายโดยให้ไก่จิกใบไม้ของชาวเผ่ากระเหรี่ยง การทำนายกระดูกไก่ของชาวอีสาน การทำนายโดยการทรงเจ้าเข้าผี เป็นต้น การทำนายในลักษณะนี้เชื่อว่าจำเป็นต้องอาศัยวิญญาณและสิ่งเร้นลับต่าง ๆ เพื่อเป็นพลังในการทำนายอนาคตคือเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น จึงถือว่าเป็นศาสตร์ลึกลับที่ไม่อาจอธิบายโดยใช้เหตุผลได้3. เวชศาสตร์ เวชศาสตร์นั้น มีทั้งแบบที่ใช้สมุนไพรในการรักษาโดยอิงอาศัยสรรพคุณทางยาของวัตถุธาตุนั้น ๆ ซึ่งถือเป็นวิทยาการทางการแพทย์ที่เป็นวิทยาศาสตร์ แต่ตำราเวชศาสตร์ไทยในอีกแบบหนึ่งที่อาศัยการรักษาโดยใช้ความเชื่อประเภทภูตผีวิญญาณ เช่น การรักษาฝีหนองโดยการใช้คาถาอาคมเป่าเสก การรักษาแผลจากน้ำร้อนลวกไฟไหม้ด้วยการใช้คาถาอาคม หรือแม้กระทั่งการห้ามเลือดด้วยการเป่าคาถาลงบนแผล เป็นต้นภาพจากpixabay.comการรักษาเหล่านี้ได้รับการยอมรับในสังคมชนบทมาช้านาน หลายคนให้ความเห็นว่าการรักษาในแบบนี้ทำให้หายจากอาการที่เป็นได้จริง แต่หากมองให้ลึกซึ้งแล้วจะพบว่าการรักษานี้ให้ผลทางจิตใจทำให้ผู้ป่วยมีกำลังใจที่ดี ถือได้ว่าเป็นศาสตร์ลึกลับที่อาศัยการรักษาทางจิตวิทยาหากจะหาคำตอบเพื่อพิสูจน์ความลึกลับในศาสตร์ทั้ง 3 ศาสตร์นี้ คงเป็นเรื่องที่ยากในการพิสูจน์ด้วยเหตุและผล แต่หากจะมองว่าเป็นภูมิปัญญาที่แสดงให้เห็นถึงความเจริญก้าวหน้าในเรื่องวิทยาศาสตร์ทางจิตของคนไทยในอดีตแล้ว จะพบได้ว่ามีความเจริญก้าวหน้าไม่แพ้ชาติใดเลยภาพปกจากpixabay.com