เลื่อนภารกิจส่งยานคู่แฝด "ESCAPADE" ของ NASA บนจรวด New Glenn อีกครั้ง หลังรังสีดวงอาทิตย์พุ่งแรงผิดปกติ

ภารกิจสำรวจดาวอังคารครั้งสำคัญของ NASA ต้องถูกเลื่อนออกไปอีกครั้ง หลังบริษัทผู้ให้บริการปล่อยยานอวกาศ Blue Origin ประกาศยกเลิกการปล่อยจรวด New Glenn ที่บรรทุกยานโคจรคู่แฝด ESCAPADE เมื่อวันที่ 12 พฤศจิกายน 2025 เนื่องจากการพุ่งสูงของกิจกรรมพายุสุริยะ ซึ่งอาจก่อให้เกิดผลกระทบร้ายแรงต่อระบบของยาน 

การเปิดเผยครั้งนี้ถือเป็นการเลื่อนครั้งที่สองในสัปดาห์เดียว หลังความพยายามปล่อยครั้งแรกเมื่อ 9 พฤศจิกายน ต้องยุติลงจากสภาพอากาศเลวร้ายบริเวณแท่นปล่อย

พายุสุริยะจากดวงอาทิตย์สกัดภารกิจ

ก่อนหน้านี้บริษัท Blue Origin ได้มีกำหนดการปล่อยตัวจรวด New Glenn ในวันที่ 12 พฤศจิกายน เวลา 14:50 น ตามเวลาในสหรัฐอเมริกา จากฐานปล่อย SLC-36 ณ สถานีกองทัพอวกาศเคปคานาเวอรัล แต่ในช่วงหลายวันก่อนหน้า ดวงอาทิตย์ได้เกิดกิจกรรมที่รุนแรงของพายุสุริยะผิดปกติ ทำให้ระดับรังสีพุ่งสูงจน NASA ต้องตัดสินใจเลื่อน โดยบริษัท Blue Origin แจ้งผ่านโพสต์บนแพลตฟอร์ม X ว่า

"เนื่องจากกิจกรรมพลังงานแสงอาทิตย์ที่เพิ่มขึ้นอย่างมาก และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับยานอวกาศ ESCAPADE, NASA จึงเลื่อนการปล่อยจนกว่าสภาพอากาศในอวกาศจะดีขึ้น"

นับเป็นสถานการณ์ที่กลับตาลปัตร เพราะยาน ESCAPADE เองถูกสร้างมาเพื่อศึกษาสภาพอากาศอวกาศและพายุสุริยะ แต่ภารกิจกลับต้องหยุดชะงักด้วยเหตุจาก “พายุสุริยะ” เสียเอง

จุดกำเนิดพายุสุริยะมาจากกลุ่มจุด AR4274 สาด CME ใส่โลก

สำหรับพายุสุริยะครั้งนี้มีต้นตอมาจากการปะทุรุนแรงของกลุ่มจุดสุริยะที่เรียกว่า AR4274 ซึ่งได้ปล่อยการพ่นมวลโคโรนา (CME) รุนแรงระดับ G4 มุ่งตรงมายังโลก

ผลกระทบของ CME ครั้งนี้รุนแรงมากจนทำให้เกิดแสงออโรราปรากฏในพื้นที่ตอนใต้กว่าปกติ โดยรายงานระบุว่าสามารถมองเห็นแสงออโรราสีสดใสได้ไกลถึงทางตอนเหนือของรัฐฟลอริดา จนกระทั่งยังเห็นได้จากบริเวณฐานปล่อยจรวดใกล้เคียงพื้นที่แหลมคานาเวอรัล ตอนใต้ของประเทศสหรัฐอเมริกา และคาดว่าเป็นสาเหตุโดยตรงที่ NASA มีข้อกังวลต่อผลกระทบต่อระบบอิเล็กทรอนิกส์ของทั้งจรวดและยานสำรวจ

ภารกิจ ESCAPADE คืออะไร ทำไมภารกิจนี้จึงสำคัญ

สำหรับภารกิจ ESCAPADE (Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers) เป็นยานสำรวจคู่แฝดที่ออกแบบโดยบริษัท Rocket Lab ภายใต้โครงการวิจัยของ NASA โดยจะเป็นยานโคจรคู่แฝดลำแรกของ NASA บนเส้นทางสู่วงโคจรดาวอังคารนับตั้งแต่ปี 2020 ภารกิจยานสำรวจ Perseverance

จุดประสงค์หลักของ ESCAPADE คือศึกษาวิธีที่ลมสุริยะมีส่วนกัดกินชั้นบรรยากาศของดาวอังคาร และทำความเข้าใจพลวัตของสนามแม่เหล็กและพลาสมาบริเวณรอยต่อระหว่างอวกาศกับชั้นบรรยากาศดาวอังคาร ซึ่งจะช่วยไขปริศนาว่าทำไมดาวอังคารจึงสูญเสียน้ำและบรรยากาศในอดีต

กล่าวได้ว่าภารกิจนี้เป็นตัวเชื่อมสำคัญในการทำความเข้าใจวิวัฒนาการของดาวเคราะห์ และอาจส่งผลต่อการวางแผนตั้งถิ่นฐานในอนาคต

กำหนดการปล่อยจรวดใหม่ยังไม่ชัดเจน

ในตอนนี้ NASA และบริษัท Blue Origin ยังไม่ประกาศวันปล่อยจรวดครั้งใหม่ โดยจะต้องรอให้การพยากรณ์สภาพอากาศอวกาศกลับสู่ระดับเสถียร และประเมินผลกระทบต่อยานอีกครั้ง

อีกหนึ่งปัจจัยที่อาจทำให้การปล่อยล่าช้า คือ การที่ FAA ประกาศ “ระงับการปล่อยจรวดเชิงพาณิชย์ช่วงกลางวันแบบไม่มีกำหนด” เนื่องจากปัญหาความตึงเครียดด้านบุคลากรควบคุมการจราจรทางอากาศ ในช่วงที่หน่วยงานรัฐกำลังเผชิญภาวะปิดทำการ (Government shutdown) ดังนั้น การเปิดหน้าต่างปล่อยใหม่อาจต้องรอการผ่อนคลายข้อจำกัดจาก FAA ด้วยเช่นกัน