10 สาเหตุที่ทำให้มีแมลงวัน ในสิ่งแวดล้อม รอบบ้านของเรา | บทความโดย ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล หลายคนอาจจะยังไม่รู้ว่า นอกจากโรคต่างๆ จะเกิดจากพฤติกรรมด้านสุขภาพของเราแล้ว สัตว์และแมลงพาหนะนำโรคได้ ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยชักนำสำคัญ ที่ทำให้เรามีปัญหาด้านสุขภาพตามมาค่ะ ซึ่งแมลงวันคือตัวอย่างของแมลงพาหนะนำโรคชนิดหนึ่ง ที่ทุกคนน่าจะรู้ดีแล้วว่าร้ายกว่าเสือ พอๆ กันกับยุง และหลายคนยังสงสัยกันอยู่ว่า ทำไมถึงมีแมลงวันมาบินรอบๆ บ้านหรือในสิ่งแวดล้อมที่เราไปอยู่ในบริเวณนั้น ซึ่งคำตอบของคำถามที่ว่านั้น มีมาให้ได้รู้กันแล้วในบทความนี้ค่ะ ที่รับรองว่าเมื่ออ่านจบแล้ว นอกจากจะร้องอ๋อ! รู้แล้ว ยังสามารถมองเห็นภาพต่อจากนั้นด้วยว่า เราจะต้องทำอะไรต่อเพื่อจัดการกับเจ้าแมลงวันนะคะ โดยหลายสาเหตุที่ทำให้มีแมลงวัน คนทั่วไปอาจจะยังไม่เคยรู้มาก่อน ดังนั้นในบทความนี้จึงเป็นเนื้อหาที่สำคัญต่อการเรียนรู้ เพราะว่าทำไมถึงได้มีแมลงวัน ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไปแล้วนะคะ และถ้าอยากรู้แล้วว่ามีอะไรบ้าง งั้นเรามาอ่านต่อกันเลยดีกว่า กับเนื้อหาที่น่าสนใจดังนี้ 1. การระบายอากาศไม่ดี การระบายอากาศที่ไม่ดีเป็นอีกหนึ่งสาเหตุสำคัญ ที่ทำให้บ้านเรามีแมลงวันเยอะขึ้นได้ค่ะ ลองคิดดูว่าถ้าห้องอับๆ ทึบๆ อากาศไม่ค่อยถ่ายเท มักจะมีความชื้นสะสม แถมกลิ่นต่างๆ ก็ไม่ค่อยระบายออกไป เศษอาหารเล็กๆ น้อยๆ หรือสิ่งสกปรกต่างๆ ที่เราอาจจะมองไม่เห็น ก็จะหมักหมมอยู่ในนั้น กลายเป็นแหล่งอาหารชั้นดีให้แมลงวันมาวางไข่ พอไม่มีลมพัดพา กลิ่นเหล่านี้ก็จะยิ่งดึงดูดให้แมลงวันบินเข้ามาวนเวียนไม่หยุด แถมสภาพแวดล้อมที่ชื้นๆ ก็เป็นที่ที่แมลงวันชอบมากๆ เลยค่ะ เพราะฉะนั้นถ้าอยากลดแมลงวันในบ้าน นอกจากการทำความสะอาดแล้ว การเปิดหน้าต่างให้อากาศถ่ายเทสะดวก หรือใช้พัดลมช่วยระบายอากาศ ก็เป็นวิธีง่ายๆ ที่ช่วยได้เยอะ 2. การขาดการควบคุม ลองนึกภาพตามนะคะว่า ถ้าเราปล่อยปละละเลย ไม่เคยคิดจะจัดการหรือป้องกันแมลงวันเลย มันก็เหมือนเราเปิดบ้านต้อนรับแมลงวันอย่างเต็มที่ ไม่ว่าจะเป็นการปล่อยให้มีขยะเน่าเหม็น อาหารเหลือทิ้งไว้ หรือไม่เคยทำความสะอาดแหล่งที่แมลงวันชอบมาวางไข่ พอแมลงวันเข้ามาได้แล้ว แถมยังมีอาหารให้กิน มีที่ให้ขยายพันธุ์สบายๆ จำนวนของแมลงวันก็จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แบบที่เราคาดไม่ถึงเลย เหมือนกับว่าเราไม่ได้ควบคุมประชากรแมลงวันในบ้านหรือบริเวณรอบๆ บ้านของเรา พอมีเยอะขึ้นมากๆ ก็จะเริ่มสร้างความรำคาญ แถมยังอาจจะนำเชื้อโรคมาสู่เราได้อีกด้วย เพราะฉะนั้น การที่เราใส่ใจหาวิธีป้องกันและกำจัดแมลงวันอย่างสม่ำเสมอ ก็เหมือนเป็นการควบคุมไม่ให้แมลงวันมีจำนวนมากจนเกินไปนั่นเองค่ะ 3. การจัดการขยะที่ไม่ดี ทุกคนคงเคยเห็นใช่ไหมว่าเวลาเราทิ้งขยะไม่เป็นที่เป็นทาง หรือปล่อยให้ขยะเน่าเหม็นค้างไว้นานๆ จะมีแมลงวันตอมเยอะแยะไปหมด นั่นก็เพราะว่าขยะคือแหล่งอาหารสุดโปรดของแมลงวันค่ะ โดยเฉพาะขยะเปียกหรือเศษอาหารต่างๆ ที่กำลังเน่าเสีย จะส่งกลิ่นดึงดูดให้แมลงวันบินมาหาอย่างรวดเร็ว แถมในกองขยะที่สกปรกและมีความชื้น ก็เป็นที่ที่เหมาะมากๆ สำหรับให้แมลงวันวางไข่และเติบโตเป็นตัวอ่อน พอเราไม่จัดการขยะให้ดี ไม่มีการแยกประเภท ไม่มีการปิดมิดชิด หรือทิ้งไม่ตรงเวลา ก็เท่ากับเรากำลังสร้าง "บ้าน" และ "ร้านอาหาร" ขนาดใหญ่ให้แมลงวันได้เข้ามาอยู่อาศัยและขยายพันธุ์อย่างสบายใจ แล้วทีนี้แมลงวันก็จะเยอะขึ้นเรื่อยๆ จนสร้างความรำคาญและอาจนำเชื้อโรคมาสู่เราได้ง่ายๆ 4. ความชื้นและน้ำขัง เคยสังเกตไหมคะว่า ตรงไหนที่เปียกๆ ชื้นๆ หรือมีน้ำขัง มักจะมีแมลงวันเยอะเป็นพิเศษ นั่นก็เพราะว่าความชื้นและน้ำขังเป็นเหมือนสวรรค์ของแมลงวันบางชนิดค่ะ โดยเฉพาะแมลงวันที่ชอบวางไข่ในที่เปียกๆ อย่างเช่น พวกท่อระบายน้ำที่ไม่สะอาด อ่างล้างจานที่มีน้ำขัง หรือแม้แต่กระถางต้นไม้ที่แฉะเกินไป น้ำที่ขังอยู่เหล่านี้นอกจากจะเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ชั้นดีให้ลูกแมลงวันเติบโตแล้ว ยังทำให้เกิดความสกปรกและมีกลิ่นอับชื้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ดึงดูดแมลงวันตัวเต็มวัยให้เข้ามาวนเวียนอีกด้วย เพราะฉะนั้น ถ้าเราปล่อยปละละเลย ไม่ดูแลไม่ให้มีน้ำขังตามที่ต่างๆ ในบ้านหรือรอบๆ บ้าน ก็เท่ากับเรากำลังสร้างแหล่งที่อยู่และแหล่งขยายพันธุ์ให้แมลงวัน 5. สิ่งปฏิกูลและมูลสัตว์ หลายคนยังไม่รู้ว่า สิ่งปฏิกูลของทั้งคนและสัตว์มักมีกลิ่นเหม็นเฉพาะตัวมากๆ ซึ่งกลิ่นเหม็นนี้คือตัวดึงดูดชั้นดีให้แมลงวันบินตรงเข้ามาเลยค่ะ แถมในสิ่งปฏิกูลยังมีสารอาหารที่แมลงวันชอบมากๆ อีกด้วย พอแมลงวันได้กินอิ่มแล้ว ก็จะวางไข่ทิ้งไว้ในนั้นเลย เพราะเป็นแหล่งอาหารที่อุดมสมบูรณ์สำหรับตัวอ่อนที่จะเกิดมาใหม่ด้วย ยิ่งถ้าเราไม่เก็บกวาด ไม่ทำความสะอาด หรือปล่อยปละละเลยสิ่งปฏิกูลไว้นานๆ ก็เหมือนเรากำลังสร้างแหล่งเพาะพันธุ์แมลงวันขนาดใหญ่ไว้ใกล้ตัวเลยค่ะ แล้วทีนี้แมลงวันก็จะเยอะขึ้นจนน่ารำคาญ แถมยังอาจนำเชื้อโรคต่างๆ มาสู่บ้านเราได้อีกด้วย 6. ซากพืชและซากสัตว์ ซากต้นไม้ที่เน่าเปื่อยหรือซากสัตว์ที่ตายแล้วทิ้งไว้แถวบ้านเรา สิ่งแรกที่เราสัมผัสได้เลยก็คือกลิ่นเหม็นเน่าใช่ไหมค่ะ? กลิ่นเหม็นยังเป็นเหมือนสัญญาณเรียกแมลงวันให้มารวมตัวกันอย่างรวดเร็ว เพราะสำหรับแมลงวันแล้ว ซากพืชซากสัตว์ที่กำลังย่อยสลาย จะเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญมากๆ เลยทีเดียว แถมความชื้นและสารอาหารที่ออกมาจากซากเหล่านี้ ยังเป็นสภาพแวดล้อมที่เหมาะกับการวางไข่และเจริญเติบโตของหนอนแมลงวันอีกด้วย ยิ่งถ้าเราปล่อยทิ้งไว้ไม่เก็บกวาด ซากเหล่านี้ก็จะยิ่งส่งกลิ่นเหม็นรุนแรงขึ้น ยิ่งดึงดูดแมลงวันมามากขึ้น และกลายเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ขนาดใหญ่ ทำให้เราต้องเผชิญกับปัญหาแมลงวันบินว่อนเต็มไปหมดในที่สุดค่ะ 7. สุขอนามัยไม่ดี ถ้าบ้านหรือบริเวณรอบๆ บ้านเราไม่ค่อยสะอาด มีคราบสกปรก เศษอาหารตกหล่นตามพื้น หรือมีฝุ่นละอองเกาะจับหนาเตอะ รู้ไหมว่าสิ่งเหล่านี้เหมือนอาหารบุฟเฟต์ชั้นดีสำหรับแมลงวัน เพราะว่าแมลงวันสามารถกินเศษอาหารเล็กๆ น้อยๆ หรือดูดกินความสกปรกต่างๆ ได้อย่างสบาย แถมบริเวณที่ไม่สะอาดมักจะมีความชื้นสะสม ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมที่ลูกแมลงวันชอบมากๆ ในการเจริญเติบโต ยิ่งถ้าเราไม่ค่อยทำความสะอาดห้องน้ำ ห้องครัว หรือบริเวณที่ทิ้งขยะ ก็จะยิ่งเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคและสิ่งสกปรก ซึ่งไม่เพียงแต่ดึงดูดแมลงวันเท่านั้น แต่ยังเพิ่มความเสี่ยงด้านสุขภาพของเราด้วย ดังนั้นการรักษาความสะอาดบ้านและบริเวณรอบๆ ให้ดีอยู่เสมอ จึงเป็นการตัดวงจรอาหารและแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงวันได้เป็นอย่างดีค่ะ 8. อาหารและสิ่งตกค้าง เวลาเรากินอาหารแล้วมีเศษอาหารตกหล่นตามพื้น โต๊ะ หรือแม้แต่ในซอกหลืบที่เรามองไม่เห็น สิ่งเหล่านี้ก็เหมือนเป็นการเปิดร้านอาหารฟรีให้แมลงวันค่ะ เนื่องจากแมลงวันมีประสาทสัมผัสกลิ่นที่ดีมาก สามารถดมกลิ่นอาหารได้จากระยะไกล ไม่ว่าจะเป็นเศษเนื้อ ข้าว หรือน้ำหวานที่หกเลอะเทอะ พอแมลงวันได้กลิ่น ก็จะบินตรงมาหาเพื่อกินเป็นอาหาร ยิ่งถ้าเราปล่อยทิ้งไว้ไม่ทำความสะอาดทันที คราบอาหารเหล่านี้ก็จะยิ่งส่งกลิ่นดึงดูดมากขึ้น แถมยังเป็นแหล่งพลังงานให้แมลงวันมีแรงวางไข่ขยายพันธุ์อีกด้วย เพราะฉะนั้นการที่เราใส่ใจเก็บกวาดเศษอาหาร ทำความสะอาดคราบสกปรกต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ ก็เป็นการตัดแหล่งอาหารสำคัญของแมลงวัน ทำให้แมลงพาหนะนำโรคชนิดนี้ไม่สามารถมารบกวนเราได้ค่ะ 9. ผลไม้สุก เคยสังเกตไหมคะว่า เวลาเรามีผลไม้สุกงอมมากๆ หรือเริ่มเน่าเสีย จะมีแมลงวันตัวเล็กๆ บินตอมเต็มไปหมด นั่นก็เพราะว่าผลไม้ที่สุกเกินไปจะปล่อยกลิ่นหอมหวานออกมา ซึ่งกลิ่นนี้เป็นสิ่งที่ดึงดูดแมลงวันผลไม้ได้เป็นอย่างดี เหมือนเป็นสัญญาณบอกว่า "มีอาหารอร่อยๆ อยู่ตรงนี้นะ" ยิ่งถ้าเราวางผลไม้ทิ้งไว้ในที่โล่ง หรือไม่ได้เก็บใส่ภาชนะมิดชิด กลิ่นหวานๆ ก็จะยิ่งฟุ้งกระจาย ดึงดูดให้แมลงวันบินเข้ามาหาเพื่อกินน้ำหวานและวางไข่ พอวางไข่แล้วก็จะเกิดเป็นหนอนเล็กๆ ในผลไม้ที่เราเห็น เพราะฉะนั้นถ้าเรามีผลไม้สุก ก็ควรรีบกิน รีบเก็บ หรือถ้าเริ่มเน่าเสียแล้วก็ควรรีบทิ้งใส่ถุงมิดชิด เพื่อไม่ให้กลายเป็นแหล่งอาหารและแหล่งเพาะพันธุ์ของแมลงวันผลไม้นะคะ 10. อุณหภูมิที่เหมาะสม อากาศร้อนๆ บางคนอาจไม่ชอบ แต่แมลงวันชอบมากค่ะ! ลองสังเกตดูก็ได้ว่า ทำไมช่วงหน้าร้อน เราจะเห็นแมลงวันเยอะกว่าช่วงอากาศเย็นๆ นั่นก็เพราะว่าอุณหภูมิที่อุ่นขึ้นจะช่วยให้วงจรชีวิตของแมลงวันเป็นไปได้เร็วขึ้น ตั้งแต่ไข่ กลายเป็นหนอน ดักแด้ แล้วก็โตเป็นตัวเต็มวัยได้ไวขึ้นมากค่ะ ความร้อนในอากาศที่เพิ่มขึ้นจะเหมือนเป็นการเร่งสปีดการเกิดใหม่ของแมลงชนิดนี้ นอกจากนี้อากาศร้อนยังทำให้พวกเศษอาหารหรือสิ่งสกปรกต่างๆ เน่าเสียได้ง่ายขึ้น จึงส่งกลิ่นดึงดูดแมลงวันได้ดียิ่งขึ้นไปอีก เพราะฉะนั้นในช่วงที่อากาศอบอ้าว เราเลยต้องใส่ใจเรื่องความสะอาดและการจัดการขยะเป็นพิเศษ เพื่อไม่ให้เป็นแหล่งอาหารและการขยายพันธุ์ที่เอื้ออำนวยต่อการเพิ่มจำนวนของแมลงวันค่ะ ก็จบแล้วค่ะ กับต้นเหตุที่เราอาจจะสงสัยตาตลอดชีวิตว่า ทำไมนะ! ถึงได้มีแมลงวันเยอะนักหนา พอจะมองภาพออกกันบ้างไหมคะ? และจริงมากๆ ค่ะ เพราะผู้เขียนเองก็ได้สังเกตมาตลอด ก็พบว่า สาเหตุที่ทำให้มีแมลงวันคือจากทั้งหมดที่ผู้เขียนได้พูดมาข้างต้น ยิ่งหน้าร้อนยิ่งเยอะ พอมีแมลงวันเยอะแล้ว ผู้เขียนจะใช้หลักการหลายอย่างควบคู่กันไป ตั้งแต่ควบคุม การกำจัด การจัดการกับแหล่งที่ล่อแมลงวันมา และในทุกๆ วันผู้เขียนจะเดินถือไม้กวาดทางมะพร้าวและที่ตักขยะ เพื่อเก็บกวาดสิ่งสกปรกที่อาจเป็นต้นเหตุของแมลงวันในรอบบ้านค่ะ มีเพียงนิดเดียวก็เก็บกวาด และล่าสุดก็ได้ซื้อกาวดักแมลงวันที่เป็นแผ่นกระดาษบางๆ แบบกางเปิดออก แล้วนำไปวางไว้ในที่เหมาะสม จากนั้นเราก็เอาเศษอาหารวางลงไปตรงกลาง ที่อาจเป็นไข่ต้มหรือเศษเนื้ออะไรก็ได้ วิธีการนี้ก็จะเป็นการควบคุมประชากรของแมลงวันได้ดีอีกทางหนึ่งค่ะ ที่สำคัญเลยผู้เขียนให้ความสำคัญกับการเก็บข้างของ ของกินอย่างมิดชิด มีขยะรีบจัดการ ที่บ้านสวนได้แนะนำเรื่องมูลวัวไปว่าต้องรีบกวาดไปตากแห้ง หรือทำคอกให้ระบายอากาศให้ดี ไม่ปล่อยให้มีมูลวัวหนาเกินไป เพื่อให้มูลวัวแห้งเร็วขึ้นค่ะ ก็ไม่รู้ว่าตอนนี้สิ่งแวดล้อมรอบตัวของคุณผู้อ่านเป็นยังไง และมีอะไรบ้างที่ล่อแมลงวันเข้ามา ยังไงลองอ่านทำความเข้าใจอีกสักรอบ และให้มองไปรอบๆ ตัวเรา และสังเกตว่าอะไรคือต้นเหตุ จากนั้นก็ไปจัดเก็บ จัดการและล้างให้สะอาดค่ะ ซึ่งการรู้ว่ามีอะไรบ้างที่ทำให้มีแมลงในบ้านของเรา สามารถทำให้เรามองภาพออกว่า จะต้องไปเริ่มต้นทำอะไรจากตรงไหน เพื่อกำจัดและควบคุมแมลงวันนะคะ และด้วยความตั้งใจ ผู้เขียนหวังว่าบทความนี้จะเป็นประโยชน์กับคุณผู้อ่านไม่มากก็น้อย หากสนใจเนื้อหาเช่นนี้อีก อย่าลืมกดติดตามหรือบุ๊กมาร์กโปรไฟล์ไว้ เพื่อรับข้อมูลใหม่ๆ ในบทความต่อไปค่ะ เครดิตภาพประกอบบทความ ภาพหน้าปก โดย Oktavianus Mulyadi จาก Pexels ภาพประกอบเนื้อหา: ภาพที่ 1, 3-4 โดยผู้เขียน และภาพที่ 2 โดย Vladimir Srajber จาก Pexels ออกแบบภาพหน้าปกโดยผู้เขียนใน Canva เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา: พยาบาลศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ: สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การจัดการน้ำเสียและสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่เกี่ยวข้องโดยผู้เขียน แมลงสาบในอาหารมาจากไหน กำจัดแมลงสาบยังไงดี 11 วิธีป้องกันโรคไข้เลือดออก ทำยังไงดี ด้วยตัวเอง จากที่บ้าน สัตว์และแมลงพาหนะนำโรค ที่สามารถพบได้ ภายในบ้าน เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !