แนวคิด “เมืองฟองน้ำ” รับมือวิกฤตน้ำท่วม ตัวอย่างที่หลายประเทศพิสูจน์แล้ว

ดร.สนธิ คชวัฒน์ ผู้ทรงคุณวุฒิด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อมไทย โพสเกี่ยวกับการปรับตัวให้เป็นเมืองฟองน้ำเพื่อรับมือจากภัยพิบัติน้ำท่วม พร้อมตั้งคำถามว่า “แล้วประเทศไทยล่ะ..ว่าอย่างไร?”

คณะกรรมการระหว่างรัฐบาลว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (IPCC) และองค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (WMO) คาดการณ์ว่าหากอุณหภูมิโลกเพิ่มขึ้น 1.5 องศาเซลเซียสระดับน้ำทะเลทั่วโลกจะสูงขึ้นระหว่าง 1.7 ถึง 3.2 ฟุตภายในปี 2100 แม้ว่ารัฐบาล ภาคธุรกิจ และประชาชนจะสามารถควบคุมอุณห ภูมิโลกไม่ให้สูงขึ้นถึง 2 องศาเซลเซียสได้ แต่ภายในปี 2050 จะมีเมืองอย่างน้อย 570 แห่งและประชากรประมาณ 800 ล้านคนยังคงจะต้องเผชิญกับระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นและคลื่นพายุซัดฝั่งจนเกิดน้ำท่วม

“จีน” แก้ปัญหาน้ำท่วมด้วยแนวคิด “เมืองฟองน้ำ”

จีนได้เปิดตัวโครงการของเมืองสู้น้ำท่วมที่เรียกว่า “เมืองฟองน้ำ" เพื่อป้องกันการถูกน้ำท่วมจากน้ำทะเลที่ขึ้นสูงและฝนที่ตกหนักจากพายุที่จะพัดเข้ามาในประเทศ..กลยุทธ์ฟองน้ำคือกำหนดให้มีพื้นที่ในเมือง 80%ที่สามารถดูดซับหรือนำน้ำฝนกลับมาใช้ใหม่ให้ได้ถึง 70% มีเป้าหมายโดยการปรับเปลี่ยนและปรับ ปรุงเมืองต่างๆ ซึ่งรวมถึงพื้นที่สาธาร ณะต่างๆ, โรงเรียนและพื้นที่อยู่อาศัยให้มีความสามารถดูดซับน้ำได้มากขึ้น เมืองที่เข้าร่วมโครงการกำลังลงทุนในพื้นผิวถนนสามารถให้น้ำซึมผ่านได้ สร้างบ่อ น้ำเทียมและพื้นที่ชุ่มน้ำ รวมถึงสวนฝนที่กักเก็บน้ำฝนส่วนเกินไว้ในถังเก็บน้ำที่อยู่ใต้ดินและอุโมงค์น้ำ โดยน้ำจะถูกระบายปล่อยลงสู่แม่น้ำก็ต่อเมื่อระดับน้ำลดลงแล้วเท่านั้น โครงการเหล่านี้มีค่าใช้จ่ายสูง. ดังนั้นนโยบายของภาครัฐจึงได้กำหนดให้เกิดการร่วมเป็นหุ้นส่วนระหว่างภาครัฐและภาคเอก ชนโดยภาครัฐให้ได้รับผลตอบแทนบางประการ

“เซี่ยงไฮ้” สร้างกำแพงกันน้ำแก้ปัญหาน้ำระดับน้ำทะเลสูง

เซี่ยงไฮ้ เป็นหนึ่งในเมืองที่เสี่ยงต่อน้ำท่วมมากที่สุดในโลก ทางการเซี่ยงไฮ้กำลังให้ความสำคัญกับกลยุทธ์การปรับตัวอย่างมากเพราะคาดว่าภายในปี 2050 มหานครแห่งนี้จะเผชิญกับน้ำท่วมด้วยปริมาณน้ำฝนที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลกถึง 20% และน้ำทะเลหนุนสูง ขณะที่เซี่ยงไฮ้ยังต้องเผชิญกับพายุไต้ฝุ่นสองถึงสามครั้งต่อปีอยู่แล้ว เพื่อลดความเสี่ยงจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น เซี่ยงไฮ้จึงสร้างกำแพงป้องกันทะเลยาว 520 กิโลเมตรครอบคลุมอ่าวหางโจวและล้อมรอบเกาะฉงหมิง เหิงซา และฉางซิง รวมทั้งเซี่ยงไฮ้ยังได้ติดตั้งประตูกลขนาดใหญ่เพื่อควบคุมระดับน้ำในแม่น้ำที่ล้นตลิ่งคล้ายกับสิ่งกีด ขวางที่สร้างขึ้นในเมืองรอตเตอร์ดัม

ตั้งแต่เอเชียไปจนถึงยุโรป แอฟริกาไปจนถึงอเมริกา ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ ความพยายามในการบรรเทาผลกระทบต้องขยายวงกว้างขึ้น และการปรับตัวเป็นสิ่งสำคัญ อย่างน้อยที่สุด รัฐบาล ภาคธุรกิจ และประชาชนจำเป็นต้องหลีกเลี่ยงการทำ ให้สถานการณ์เลวร้ายลง