ถ้าจะกล่าวถึงแหล่งเรียนรู้ ทำให้นึกถึงห้องสมุดของโรงเรียน สถานศึกษา วิทยาลัยหรือมหาวิทยาลัย ที่ซึ่งเต็มไปด้วยหนังสือ ตำราแขนงต่าง ๆ มากมาย ที่พร้อมให้เราไปไปศึกษาเรียนรู้เพิ่มเติม แต่นอกเหนือจากแหล่งเรียนรู้ที่ได้พูดไปแล้วนั้น ยังมีอีกแหล่งเรียนรู้ ที่อยู่นอกตำรา แต่ศึกษาได้เหมือนกัน ภาพโดยผู้เขียน : Ikkyryoวันนี้จะพาไปดูศูนย์การเรียนรู้ใกล้บ้าน ที่เรา(ผู้เขียน) ได้เคยไปดูงานมาแล้วค่ะ ศูนย์การเรียนรู้ทั้งสองแห่งอยู่ในเขตอำเภอดอนเจดีย์ จังหวัดสุพรรณบุรี ไม่ไกลกันมากค่ะ1. วิสาหกิจชุมชนกรุ๊ปรักษ์ดอนเจดีย์ เป็นแหล่งเรียนรู้ที่ อธิบายได้ดีเกี่ยวกับขั้นตอนการผลิตปุ๋ยหมักอัดเม็ด ซึ่งที่วิสาหกิจก็จะอธิบายตั้งแต่การก่อตั้งกลุ่ม การดูและกลุ่มและขั้นตอนต่าง ๆ ตั้งแต่ การรับวัตถุดิบในชุมชน ซึ่งก็คือ มูลโค (ชาวบ้านละแวกนั้นจะเลี้ยงโคเป็นอาชีพหลัก) จากนั้นนำมาหมักโดยใช้จุลินทรีย์ และส่วนผสมอื่น ๆ ตามเวลาที่เหมาะสม และนำไปปั้นเม็ด และบรรจุกระสอบ ซึ่งคุณประยูร ศรีโพธิ์ทอง ประธานวิสาหกิจชุมชนก็ใจดี ก็แนะนำวิธีการ ขั้นตอนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องจนจบกระบวนการ และพาไปดูงานการผลิตข้าวอินทรีย์ต่อภาพโดยผู้เขียน : Ikkyryo2. ศูนย์เรียนรู้เกษตรทฤษฎีใหม่ หลังจากที่ศึกษาการเรียนรู้ที่วิสาหกิจชุมชนกรุ๊ปรักษ์ดอนเจดีย์แล้ว ก็เดินทางไปประมาณ 2 กิโลเมตร ก็จะไปถึงกลุ่มผู้ปลูกข้าวอินทรีย์ โดยมีหมอดิน "คุณกำพล ทองโสภา" ประธานกลุ่ม ซึ่งก็จะอธิบายตั้งแต่การเตรียมดิน ก่อนปลูกข้าว การทำแนวกันชนรอบพื้นที่นา เพื่อเป็นกันชน เรื่องสารพิษ หรือการชะลอสารเคมีที่อาจจะมาสู่แปลงนาข้าว และการใช้แมลง ตัวดี เพื่อดูแล ต้นข้าวในนาข้าว ระยะ ต่างๆ และเป็นการลดต้นทุนในการผลิตข้าวด้วย โดยทั้งสองวิสาหกิจชุมชนนี้ต่างเกื้อหนุนกัน โดยกลุ่มข้าวอินทรีย์ก็นำปุ๋ยอินทรีย์ ที่ได้จากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกรุ๊ปรักษ์ดอนเจดีย์ มาใช้เป็นปุ๋ยในนาข้าว เพื่อลดการใช้ปุ๋ยเคมีอีกด้วยภาพโดยผู้เขียน : Ikkyryoจากการที่ได้มาศึกษาแหล่งเรียนรู้ ทั้งสองแห่งนี้ คือ ทั้ง 2 กลุ่ม ใช้วัสดุ และสิ่งที่มีในชุมชน ผสานกับ องค์ความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นของชาวบ้าน พร้อมทั้งมีการบริหารจัดการอย่างดี และความร่วมมือในชุมชนด้วยกัน ที่ต่างพึ่งพาอาศัยกัน และเกื้อกูลกัน ถือว่าเป็นอีกแหล่งเรียนรู้หนึ่งที่น่าสนใจเลยทีเดียวค่ะ การเรียนรู้ไม่มีวันสิ้นสุด ทุกอย่างคือการเรียนรู้จริงๆ ค่ะ ถ้าเราไม่หยุดใฝ่รู้ไปซะก่อน ถ้าใครที่สนใจอยากมาศึกษา แลกเปลี่ยนความรู้ สามารถติดต่อไปโดยตรงที่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนกรุ๊ปรักษ์ดอนเจดีย์ กับกลุ่มข้าวอินทรีย์ เกษตรแปลงใหญ่ ได้เลยค่ะที่อยู่ที่ติดต่อได้ 217/1 ม.6 บ้านหนองหลอด อ.ดอนเจดีย์ จ.สุพรรณบุรีค่ะ