แบบทดสอบวัดไหวพริบเชิงตรรกะ เหมือนจะเป็นโจทย์ปัญหาถามตอบเล่นๆเอาสนุก แต่แบบทดสอบพวกนี้มีใช้งานจริงในการสอบคัดเลือกเข้าทำงานในบริษัทยักษ์ใหญ่ชั้นนำระดับสากล ต่างประเทศเองก็ใช้แบบทดสอบดังกล่าวเช่นกัน แล้วถ้าหากเราเจอแบบทดสอบนี้ แล้วทำไม่ได้ขึ้นมาล่ะ...จะทำอย่างไร ? โนมุระ ฮิโรยูกิ ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้จึงชี้ทางสว่างถึงวิธีคิดโจทย์ปัญหาดังกล่าว มีทั้งแบบตรรกะตัวเลขและแบบที่ไม่ต้องคิดแบบตัวเลข ทำให้ผู้อ่านมีอิสระในการหาคำตอบมากขึ้น แปลโดย กิษรา รัตนาภิรัต คุโด ความรู้ความประทับใจในมุมมองของครีเอเตอร์ 1.คุณแข่งวิ่ง 100 เมตรกับคู่แข่งของคุณ คุณแพ้ในการแข่งรอบแรก ตอนที่คู่แข่งไปถึงเส้นชัย คุณยังวิ่งอยู่หลังเส้นชัยไป 10 เมตร และเพราะคุณเสียเปรียบ ดังนั้นพอแข่งรอบที่ 2 คู่แข่งจึงวิ่งจากระยะ 10 เมตรหลังจุดออกตัว ใครชนะในการวิ่งแข่งรอบที่ 2 ก่อนอื่นมาดูกันว่าเรารู้อะไรจากการวิ่ง 100 เมตรรอบแรกบ้าง เนื่องจากความเร็วที่ทั้งคู่วิ่งจะคงที่เสมอ ในการแข่งวิ่งรอบแรกนั้นเราจึงได้รู้ว่า เวลาที่คู่แข่งใช้ในการวิ่ง 100 เมตร = เวลาที่คุณใช้ในการวิ่ง 90 เมตร พูดได้อีกอย่างว่า คู่แข่งวิ่งเร็วกว่าคุณ (แน่นอนอยู่แล้ว) นั่นเอง พิจารณาการวิ่งแข่งรอบที่ 2 ในการวิ่ง 100 เมตรรอบที่ 2 คู่แข่งเริ่มต้นวิ่งหลังจุดออกตัวไป 10 เมตร หมายความว่าพอถึงเส้นชัย คู่แข่งจะวิ่งเป็นระยะทาง 110 เมตร ส่วนคุณวิ่ง 100 เมตรในการแข่งวิ่งรอบแรก เรารู้ว่าระหว่างที่คู่แข่งวิ่ง 100 เมตร คุณวิ่งไปได้ 90 เมตร นั่นหมายความว่า ตรงจุดที่คู่แข่งวิ่งครบ 100 เมตร และคุณวิ่งครบ 90 เมตรนั้น คุณกับคู่แข่งจะวิ่งมาเคียงกันเมื่อถึงจุดที่เส้นชัยอยู่ห่างออกไปเบื้องหน้า 10 เมตร ก็คือเหลืออีก 10 เมตรจะถึงเส้นชัย ตรงจุดนี้ เนื่องจากคู่แข่งวิ่งเร็วกว่าจึงแซงคุณไปนิดหน่อยและไปถึงเส้นชัยก่อนคุณ คำตอบ คู่แข่งจะชนะอีกครั้งในการวิ่งแข่งรอบที่ 2 2.ในเวลาเที่ยงของทุกวัน เรือประจำเส้นทางจะออกจากญี่ปุ่นไปออสเตรเลีย ขณะเดียวกันเรือประจำเส้นทางจากออสเตรเลียก็ออกเดินทางสู่ญี่ปุ่นเช่นกัน การเดินเรือใช้เวลา 7 วัน 7 คืนเท่ากันทั้ง 2 เส้นทาง ถ้าอย่างนั้นเรือประจำเส้นทางที่ออกจากญี่ปุ่นวันนี้ กว่าจะถึงออสเตรเลียจะสวนกับเรือประจำเส้นทางบนท้องทะเลกี่ครั้ง 7 ครั้งใช่มั้ย คุณน่าจะตอบโดยไม่ต้องคิดแบบนี้ แต่คำตอบไม่ใช่ 7 ครั้ง การเดินเรือใช้เวลา 7 วัน มีเรือออกเดินทางวันละ 1 ลำ เพราะฉะนั้นก็น่าจะสวนกับเรือทั้งหมด 7 ลำ...คุณอาจคิดอย่างนี้แต่จริงๆ แล้ว คิดแค่นี้ยังไม่พอ ในโลกของโจทย์ปัญหาก็มี “อดีต”มีประเด็นหนึ่งที่เรามองข้ามไป นั่นคือ เรือที่จะสวนกันบนท้องทะเลไม่ใช่แค่ “เรือที่กำลังจะออกจากออสเตรเลีย” เท่านั้น แต่เป็นเรือที่ออกจากออสเตรเลียในช่วง 7 วันที่ผ่านมาก็จะแล่นสวนมาด้วยเช่นกัน เรือเหล่านี้ออกเดินทางไปก่อนแล้ว และกําลังอยู่บนท้องทะเลเพื่อมุ่งหน้าสู่ญี่ปุ่น ดังนั้นจะอย่างไรเรือจากญี่ปุ่นก็ต้องสวนทางกับเรือเหล่านี้ระหว่างมุ่งหน้าไปออสเตรเลีย สรุป : ตอนเรือออกจากท่าในญี่ปุ่นจะสวนกับเรือจากออสเตรเลียที่มาถึง ญี่ปุ่นหลังเดินทางมาแล้ว 7 วัน เรือจากญี่ปุ่นไปออสเตรเลียจะสวนกับเรืออีก 13 ลำบนท้องทะเล พอถึงท่าเรือในออสเตรเลียก็จะสวนกับเรืออีกลำที่กําลังจะออกจากออสเตรเลีย ดังนั้น จึงสวนกับเรือ 15 ลำ/ครั้ง 3.สินค้า 200 ชิ้น โรงงานแห่งหนึ่งมีสินค้า 200 ชิ้น ทว่าใน 200 ชิ้นนั้น มี 99% เป็นสินค้าไม่ได้มาตรฐาน อยากจะหาวิธีแยกสินค้าไม่ได้มาตรฐานออกมาเพื่อให้สินค้าไม่ได้มาตรฐานในโรงงานเหลือ 98% จะเอาสินค้าไม่ได้มาตรฐานออกมากี่ชิ้นดี เรามาตรวจสอบสมมติฐานกัน โรงงานมีสินค้า 200 ชิ้น โดย 99% เป็นสินค้าไม่ได้มาตรฐาน 200 × 0.99 = 198 หมายความว่า จากสินค้าทั้งหมด 200 ชิ้น มีสินค้าไม่ได้มาตรฐาน 198 ชิ้น และสินค้าได้มาตรฐาน 2 ชิ้น เพื่อให้สินค้าไม่ได้มาตรฐานในโรงงานเหลือ 98% เราจะเอาสินค้าไม่ได้มาตรฐานออกมากี่ชิ้นดี ปัญหาคือหลายคนหลงตอบไปตามสัญชาตญาณว่า 2 ชิ้น เพราะคิดว่า 1% ของ 200 ชิ้นก็คือ 2 ชิ้น ดังนั้นถ้าเอาออกไป 2 ชิ้นก็จะลดลง 1% ซึ่งเข้าใจได้ แต่จะเป็นอย่างนั้นแน่หรือ ถ้าเอาสินค้าไม่ได้มาตรฐานออกไป 2 ชิ้น สินค้าไม่ได้มาตรฐานก็จะเหลือ 196 ชิ้น ส่วนสินค้าได้มาตรฐานจะอยู่ที่ 2 ชิ้นเท่าเดิม จึงรวมกันทั้งหมดได้ 198 ชิ้น ดังนั้นสัดส่วนของสินค้าไม่ได้มาตรฐาน จะเป็นดังนี้ 196/198 = 0.9898989...... ใช่แล้ว มันจะไม่ได้ 98% เป๊ะ เพราะการลดจำนวนสินค้าไม่ได้มาตรฐานจะลดจำนวนสินค้าทั้งหมด (ตัวส่วน) ไปด้วยนั่นเอง ลำพังการลดจำนวนสินค้าไม่ได้มาตรฐานไม่กี่ชิ้น ไม่ทำให้เหลือ 98% แต่ที่แน่ ๆ คือทำให้ % ลดลง พูดสั้น ๆ ก็คือถ้าเราลดจำนวนสินค้าไม่ได้มาตรฐานไปเรื่อย ๆสักวันสินค้าไม่ได้มาตรฐานย่อมอยู่ที่ 98% แล้วต้องเอาออกไปเท่าไรล่ะ คำตอบคือ...100 ชิ้น คุณอาจคิดว่า “เยอะเกินไปแล้ว” แต่ถ้าตรวจสอบแล้วจะเข้าใจ หากลดจำนวนสินค้าไม่ได้มาตรฐาน 100 ชิ้น จะเหลือสินค้าไม่ได้มาตรฐาน 98 ชิ้น สินค้าได้มาตรฐานยังมีจำนวน 2 ชิ้นเท่าเดิม รวมทั้งหมดเป็น 100 ชิ้น เพราะฉะนั้นสัดส่วนของมันคือ 98 / 100 = 0.98 ได้ 98% แล้ว การเอาสินค้าไม่ได้มาตรฐาน 100 ชิ้นออกไปจากโรงงาน ทำให้เหลือสินค้าไม่ได้มาตรฐาน 98 ชิ้น สินค้าได้มาตรฐาน 2 ชิ้น ดังนั้นสัดส่วนของสินค้าไม่ได้มาตรฐานจึงอยู่ที่ 98% พอดีในที่สุด คำตอบคือ...เอาสินค้าไม่ได้มาตรฐาน ออกไปจากโรงงาน 100 ชิ้น 4.ระหว่างที่นักวิชาการคนหนึ่งกําลังตั้งเต็นท์ หมีก็โผล่มา นักวิชาการตกใจ พอวิ่งไปทางทิศใต้ 10 กิโลเมตร ทิศตะวันออก 10 กิโลเมตร และทิศเหนือ 10 กิโลเมตร ก็กลับมาอยู่ที่เต็นท์ตามเดิม แล้วหมีสีอะไร ? ที่บอกว่าถ้าเคลื่อนที่จาก “ทิศใต้ - ทิศตะวันออกทิศเหนือ” ก็จะอยู่ห่างจากจุดตั้งต้นไปทางตะวันออก 10 กิโลเมตร แต่ความคิดนี้คลาดเคลื่อนจากความเป็นจริงไปนิดหน่อย ที่เป็นอย่างนั้นก็เพราะว่าโลกไม่ได้แบน แต่เป็น “ทรงกลม” (หรือถ้าจะเอาเป๊ะ ๆ ก็คือเป็นทรงรีที่ถูกบีบอัดเล็กน้อย) พูดอีกอย่างคือ ประเด็นนี้มีอิทธิพลจาก “พื้นผิวโค้ง” อยู่ด้วยเล็กน้อย พอคิดอย่างนี้แล้ว มีสถานที่บางแห่งซึ่งเรากลับไปยังตำแหน่งเดิมได้ หลังจากวิ่งไปทางทิศใต้ 10 กิโลเมตรแล้ว ไม่ว่าคุณจะเคลื่อนที่ไปทางทิศตะวันออกหรือตะวันตกอย่างไรก็ตาม ขอเพียงคุณวิ่งไปทางทิศเหนือ 10 กิโลเมตร ก็จะกลับมาสู่จุดตั้งต้นได้ นั่นก็คือขั้วโลกเหนือ ดังนั้นเราจึงรู้ว่านักวิชาการอยู่ที่ขั้วโลกเหนือ ถ้าอย่างนั้นหมีที่อยู่แถวนั้นล่ะ..ก็ต้องเป็นหมีขาวอยู่แล้ว สรุปได้ว่า คำตอบของโจทย์ปัญหานี้ก็คือ “สีขาว” 5.มีวัวอยู่ 17 ตัว A, B และ C ทั้ง 3 คนตกลงใจรับวัวเหล่านี้มา แต่เงื่อนไขคือ จากจำนวนวัวทั้งหมดนี้ แต่ละคนจะต้องได้จำนวนตามสัดส่วนคือ A ต้องได้ 1 ใน 2 B ต้องได้ 1 ใน 3 C ต้องได้ 1 ใน 9 แต่ในระหว่างที่วุ่นวายเพราะแบ่งกันไม่ลงตัวอยู่นั้นเอง เพื่อนคนหนึ่งบังเอิญเดินผ่านมา “ทำอะไรบางอย่าง พวกเขาจึงแบ่งวัวได้ตามเงื่อนไข..เพื่อนคนนี้ทำอะไรกันแน่ ? ถ้าอย่างนั้นเราก็เอา 17 มาทำให้เป็น 18 สิ แล้วจะทำอย่างไรให้ได้ตามนั้นล่ะ สิ่งที่เพื่อนทำง่ายนิดเดียว นั่นคือ เพิ่มวัวเข้าไปอีก 1 ตัวก็เป็น 18 ตัวแล้ว A : 1 ใน 2 ของทั้งหมด = 9 ตัว B : 1 ใน 3 ของทั้งหมด = 6 ตัว C : 1 ใน 9 ของทั้งหมด = 2 ตัว จึงได้สัดส่วนตามที่แต่ละคนตั้งเงื่อนไข “ไม่ได้หรอก เปลี่ยนจำนวนเอาเองแบบนี้ก็ผิดกฏสิ คุณอาจจะคิดอย่างนี้ก็ได้ แต่ไม่เป็นไรหรอก เพราะว่าผลที่ได้จากการแบ่งส่วนตามนี้ก็คือ....9+6+2=17 เพราะฉะนั้น ข้อเท็จจริงที่ว่านําวัว 17 ตัวมาแบ่งกันก็ยังคงเดิม แล้วที่เหลือ 1 ตัว (เพื่อนให้มาเพิ่ม 1 ตัว) ก็เอาคืนเพื่อนไป เราจึง แบ่งสัดส่วนได้ ตามเงื่อนไข” และ “ไม่มีใครเสียเปรียบ" ด้วย คำตอบ : เพื่อนเพิ่มวัวให้ 1 ตัว ถ้าถามว่ามันมีความคล้ายกับข้อสอบ ก.พ หรือว่าแบบทดสอบทางตรรกะในไทยหรือไม่ ก็ต้องบอกว่าใกล้เคียง เพราะหนังสือไม่อธิบายการแก้โจทย์ตามหลักคณิตศาสตร์ที่จำกัดกรอบรูปแบบโจทย์พอสมควร แต่การคิดแบบนี้ก็เสี่ยงจะตอบผิดเยอะอยู่เหมือนกัน เพราะขาดแนวทางในการแก้ปัญหาที่คาดหมายได้ แต่นี่กระมัง ที่ทำให้ต่างประเทศถึงเลือกแบบทดสอบดังกล่าวมาใช้คัดเลือกรับสมัครคนเข้าทำงาน ครีเอเตอร์อ่านแล้วก็ง่วงเหมือนกัน บางข้อถึงกับไม่เข้าใจคำถามก็มีเยอะอยู่ เครดิตภาพ ภาพปก โดย Alexis Leandro Jeria Bocca จาก pexels.com ภาพที่ 1 และ 2 โดยผู้เขียน ภาพที่ 3 โดย Pixabay จาก pexels.com ภาพที่ 4 โดย Andrea Piacquadio จาก pexels.com บทความอื่นๆที่น่าสนใจ รีวิวหนังสือ 15 INVALUABLE LAWS OF GROWTH รีวิวหนังสือ สอนลูกให้ชนะ (โดยที่พ่อแม่ต้องแพ้เป็น) The Rules of Parenting รีวิวหนังสือ HOW TO NOT DIE ALONE ทำอย่างไรไม่ให้ตายอย่างโดดเดี่ยว เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !