“ดิน” ทรัพยากรที่ถูกมองข้าม เครื่องมือสำคัญช่วยต่อสู้โลกร้อน

ข้อมูลจากสหประชาชาติเปิดเผยว่าประมาณ 40% ของพื้นที่ดินทั่วโลกกำลังเสื่อมโทรม และอาจเพิ่มขึ้นถึง 90% ภายในปี 2050 หากไม่ดำเนินมาตรการแก้ไข ปัญหานี้สะท้อนความกังวลเรื่องการเกิดทะเลทรายและการใช้ที่ดินอย่างไม่ยั่งยืน จากรายงานล่าสุดระบุว่าดินชั้นบนสุดความลึก 1 เมตรสามารถกักเก็บคาร์บอนได้มากกว่าการประเมินเดิมถึง 45% แต่กำลังเสื่อมสภาพอย่างรวดเร็ว ซึ่งเสี่ยงต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจำนวนมหาศาล

โดย “ดิน” นั้นช่วยลดโลกร้อนได้หลายวิธี

• กักเก็บคาร์บอน: ดินเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลก รองจากมหาสมุทร โดยกระบวนการสังเคราะห์แสงของพืชจะช่วยนำก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์จากอากาศมาเก็บสะสมในพืชและดิน

• ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก: การจัดการที่ถูกต้อง เช่น การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ การปลูกพืชคลุมดิน และการหลีกเลี่ยงการเผาตอซัง ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เช่น มีเทน และ ไนตรัสออกไซด์ ที่เป็นต้นเหตุของภาวะโลกร้อน

• เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน: การปรับปรุงคุณภาพดินให้มีความอุดมสมบูรณ์มากขึ้น ทำให้ดินมีโครงสร้างที่เสถียร ระบายอากาศได้ดี และอุ้มน้ำได้ดีขึ้น ซึ่งเป็นผลดีต่อพืชและระบบนิเวศ 

ศาสตราจารย์มาร์ค แมสลิน จาก University College London กล่าวว่า “ทุกสิ่งในสังคมขึ้นอยู่กับดิน ดินสำคัญต่อการผลิตอาหาร เราเลี้ยงประชากร 8.2 พันล้านคน และสัตว์ทุกชนิด อาหารทั้งหมดมาจากดิน” แต่ปัญหาหลักคือดินถูกทำลายและเสื่อมสภาพจากการใช้ปุ๋ยและสารเคมีมากเกินไป ทำให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์น้อยลง ซึ่งเป็นวิกฤติที่มองไม่เห็นเพราะเราแทบไม่เคยคิดถึงดิน

รายงานจาก Aroura Soil Security, IUCN World Commission on Environmental Law และโครงการ Save Soil เตือนว่าดินชั้นบนสุดของโลกอาจปล่อยคาร์บอนถึง 2,822 กิกะตัน หากไม่ดูแลอย่างยั่งยืน การฟื้นฟูสุขภาพดินสามารถช่วยลดก๊าซเรือนกระจกได้ประมาณ 27% ของเป้าหมายที่จำเป็นเพื่อรักษาอุณหภูมิโลกให้ต่ำกว่า 2 องศาเซลเซียส ดินชั้นบนสุดของโลกเป็นทรัพยากรสำคัญในการกักเก็บคาร์บอน แต่กำลังเสื่อมสภาพอย่างรวดเร็ว หากไม่ฟื้นฟูจะเสี่ยงต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจำนวนมหาศาล ผู้เชี่ยวชาญเรียกร้องให้รัฐบาลทั่วโลกสนับสนุนกฎหมายและมาตรการปกป้องดิน เพื่อให้ดินกลายเป็นเครื่องมือสำคัญแก้ไขโลกร้อน 

จะเห็นว่า “ดิน” เป็นทรัพยากรที่ไม่ควรมองข้าม การเกษตรแบบฟื้นฟูและนโยบายที่มุ่งเน้นในเรื่อง “ดิน” สามารถเพิ่มความมั่นคงด้านอาหารและน้ำ และยังช่วยกับกักเก็บคาร์บอนหลายพันล้านตันด้วย ทำให้ดินกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการแก้ปัญหาโลกร้อน