ใครเคยได้ไปร่วมกิจกรรมสำรวจปลากันบ้าง ว่ามันมีความสนุกและสุขขนาดไหน เพราะถือเป็นห้องเรียนที่กว้างใหญ่ และมีบทเรียนให้เรียนรู้ไม่สิ้นสุด จึงอยากมาแบ่งปันประสบการณ์ตรงนี้ดู แต่ไม่ได้เน้นเชิงวิชาการว่ามีปลาชื่ออะไรบ้าง ด้วยทางเยาวชนตำบลไล่โว่ อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี มารวมตัวกันเพื่อทำกิจกรรมสำรวจความหลากหลายของพันธุ์ปลาในแม่น้ำรันตี หมู่ที่ 2 บ้านกองม่องทะ ผู้เขียนเลยได้ร่วมกับทีมเยาวชนตำบลไล่โว่ เมื่อวันที่ 17-19 กุมภาพันธ์ 2566 ที่ผ่านมา มีโอกาสได้สำรวจพันธุ์ปลา ใน 2 ช่วงทั้งภาคกลางคืนวันแรกกับช่วงกลางวันในวันที่ 2 ทำให้เกิดความรู้ใหม่ๆ หลายอย่างที่ไม่เคยรู้มาก่อน ภาพที่คิดไว้ตอนแรกคือ การไปจับปลามาถ่ายรูป ฆ่าปลาเพื่อจะได้จับถ่ายรูปได้ทุกมุมอย่างละเอียด แต่ในความจริงแล้ว ไม่ต้องทำร้ายปลาอะไรเลยมีอุปกรณ์ที่ต้องใช้ทั้งสวิงตักปลา หน้ากาก ใช้กล้องถ่ายใต้น้ำ กล่องใสใส่ปลา โดยนำสวิงไปตักปลา มาใส่กล่องใสที่มีน้ำรองอยู่ หามุมที่เหมาะสมวางกล่องที่ใส่ปลาเพื่อถ่ายรูปในมุมที่ชัดเจน พร้อมทั้งเขียนกำกับว่าชื่อปลาอะไร โดยมีหนังสือปลาให้ช่วยตรวจสอบว่าเป็นปลาอะไรอีกด้วยแต่ถ้าตัวไหนไม่รู้จริงๆ ก็จะไม่เขียนชื่อ แต่จะส่งให้ผู้เชี่ยวชาญได้ตรวจสอบอีกครั้งเมื่อเสร็จสิ้นกิจกรรม เมื่อได้ข้อมูลเบื้องต้นดังกล่าวแล้วก็นำปลาไปปล่อย สิ่งที่น่าภูมิใจก็คือมีปลาพันธุ์ใหม่ที่พบในลุ่มน้ำแม่กลอง คือ "ปลาขยุยโรคี่" ที่มีอยู่ในสายน้ำรันตีด้วยเช่นกัน เป็นการบ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ของสายน้ำและระบบนิเวศอีกด้วย นอกจากจะมีกลุ่มเยาวชนที่มาสำรวจพันธุ์ปลาแล้ว ก็ยังน้องๆ นักเรียนมาร่วมสำรวจด้วย ที่สำคัญน้องๆ นักเรียนมีความรู้เรื่องปลามากกว่าผู้เขียนอีก สามารถบอกชื่อปลาได้หลากหลายพันธุ์ จากที่ได้สำรวจกันก็ได้เกือบ 50 ชนิด จึงทำให้รู้ว่า "ความรู้นอกห้องเรียน" เป็นเรื่องของประสบการณ์ที่ไม่สามารถวัดได้จากการศึกษาในห้องเรียนจริงๆ นอกจากจะได้รู้จักวิธีการทำงานของกลุ่มเยาวชน รู้จักเยาวชน และความสามารถของน้องๆ นักเรียนแต่ละคนด้วย ยังทำรู้สึกรักษ์แม่น้ำในหมู่บ้านของตัวเองมากขึ้นอีกด้วย รู้สึกภูมิใจที่มีพันธุ์ปลาที่หลากหลายอันบ่งบอกถึงความสมบูรณ์ของระบบนิเวศในน้ำและคุณภาพของน้ำ ทำให้ทราบว่าปลาชนิดไหนชอบอยู่ในสภาพน้ำแบบไหนอีกด้วยนอกจากปลาก็ยังมีลูกอ๊อดอีกด้วย โดยในหลายๆ พื้นที่ใกล้เคียงกันไม่มีแล้ว เนื่องจากผลกระทบจากน้ำหลากจากฤดูฝนเมื่อปี 2561 ที่ผ่านมาด้วยส่วนหนึ่งด้วย หลังจากการสำรวจพันธุ์ปลาในครั้งนี้แล้ว จึงเกิดแนวคิดที่อยากจะทำอะไรดีๆ ให้เกิดขึ้นกับสายน้ำรันตีที่เป็นห้องเรียนใต้น้ำที่กว้างใหญ่ในครั้งนี้ 1. อยากจะปลูกต้นไม้ริมน้ำให้มากขึ้นเพื่อให้ปลาชนิดต่างๆ ได้อาศัย เกิดความร่มรื่น และสวยงามเกิดความสมดุลทางธรรมชาติ2. อยากให้บริเวณริมน้ำมีความสะอาด รณรงค์ หาวิธีการไม่ให้มีการไปทิ้งขยะริมน้ำ ในน้ำ และการไปเก็บขยะตามริมน้ำ เพื่อคงความธรรมชาติให้ได้มากที่สุด 3. มีส่วนร่วมในการหาพันธุ์ปลามาปล่อยหรือขยายพันธุ์ปลาให้มากที่สุด หรือช่วยประชาสัมพันธ์ให้มีการอนุรักษ์น้ำและสิ่งมีชีวิตอีกด้วย4. ให้ความสำคัญและปฏิบัติตามข้อห้ามในเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลาบริเวณหมู่บ้าน ที่ทุกวันนี้ชาวบ้านให้ความสำคัญ ปฏิบัติตาม และช่วยกันสอดส่องผู้มาหาปลาในเขตที่ห้ามอยู่เสมอ เพราะสายน้ำคือการบ่งบอกถึงคุณภาพของธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้มากที่สุดทางหนึ่งเช่นกัน ต้องขอบคุณทีมเยาวชนตำบลไล่โว่และน้องๆ นักเรียนทุกคนที่ช่วยเปิดโลกในครั้งนี้ และหวังว่าจะมีกิจกรรมดีๆ แบบนี้อีกหลายๆ ครั้งอย่างแน่นอน หมายเหตุ พิกัดสถานที่ 15.190288,98.582472ทุกภาพประกอบ โดยผู้เขียนอัปเดตข่าวสาร และแหล่งเรียนรู้หลากหลายแบบไม่ตกเทรนด์ บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !