เมียนมาดำเนินคดีประชาชนกว่า 200 คน ข้อหาละเมิดกฎหมายเลือกตั้ง

รัฐบาลทหารเมียนมาได้ตั้งข้อหากับประชาชนมากกว่า 200 คน ฐานละเมิดกฎหมายเลือกตั้ง ก่อนการเลือกตั้งทั่วไปที่จะมีขึ้นในช่วงปลายเดือนนี้ โดยยังคงเพิ่มแรงกดดันต่อกลุ่มที่คัดค้านการจัดการเลือกตั้งดังกล่าว

นักวิจารณ์มองว่าการเลือกตั้งซึ่งจะเริ่มในวันที่ 28 ธันวาคมนี้ จะไม่เป็นไปอย่างเสรีหรือยุติธรรม และถูกออกแบบมาเพื่อสร้างภาพลักษณ์ความชอบธรรมให้กับการปกครองของกองทัพ หลังการรัฐประหารเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2021 ซึ่งโค่นล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งของนางออง ซาน ซูจี

การยึดอำนาจของกองทัพได้จุดชนวนการต่อต้านในวงกว้างของประชาชน และลุกลามกลายเป็นสงครามกลางเมือง ส่งผลให้การจัดการเลือกตั้งในหลายพื้นที่ที่มีความขัดแย้งเป็นไปอย่างยากลำบาก ด้วยเหตุนี้ การลงคะแนนจึงถูกแบ่งออกเป็น 3 ระยะ โดยระยะที่สองจะมีขึ้นในวันที่ 11 มกราคม และระยะสุดท้ายในวันที่ 25 มกราคม

ภายใต้กฎหมายเลือกตั้งที่ประกาศใช้ในยุครัฐบาลทหาร การต่อต้านหรือขัดขวางการเลือกตั้งอาจได้รับโทษรุนแรงถึงขั้นประหารชีวิต หรือการจับกุมในวงกว้าง

ตามรายงานของหนังสือพิมพ์ Myanma Alinn ซึ่งเป็นสื่อของรัฐ เผยว่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของเมียนมากล่าวต่อที่ประชุมเมื่อวันที่ 16 ธันวาคมว่า ทางการได้ระบุตัวและดำเนินคดีกับบุคคล 229 คน แบ่งเป็นชาย 201 คน และหญิง 28 คน ในคดีรวม 140 คดี ฐานพยายามบ่อนทำลายกระบวนการเลือกตั้ง แต่รายงานดังกล่าวไม่ได้เปิดเผยรายละเอียดของผู้ถูกตั้งข้อหา หรือระบุจำนวนผู้ที่ถูกจับกุม

กฎหมายฉบับใหม่ซึ่งประกาศใช้เมื่อเดือนกรกฎาคม ระบุว่า ผู้ใดก็ตามที่พูด จัดตั้ง ปลุกระดม ประท้วง หรือแจกจ่ายเอกสารใด ๆ เพื่อขัดขวางกระบวนการเลือกตั้งในทุกขั้นตอน จะต้องรับโทษจำคุกตั้งแต่ 3-10 ปี พร้อมโทษปรับ ขณะที่ความผิดอื่น ๆ อาจมีโทษสูงสุดถึงขั้นประหารชีวิต

สื่อของรัฐได้เผยแพร่รายชื่อผู้ถูกตั้งข้อหาบางส่วน รวมถึงนักเคลื่อนไหวที่มีชื่อเสียงอย่าง เทซาร์ ซาน, แนน หลิน และเฮ็ต เมียต อ่อง ซึ่งเป็นผู้นำการประท้วงเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม ในเมืองมัณฑะเลย์ เมืองใหญ่อันดับสองของประเทศ โดยเรียกร้องให้ประชาชนคว่ำบาตรการเลือกตั้ง ยกเลิกกฎหมายเกณฑ์ทหาร และปล่อยตัวนักโทษการเมือง

องค์กร General Strike Coordination Body ซึ่งเป็นกลุ่มต่อต้านรัฐบาลทหารด้วยสันติวิธีชั้นนำ ระบุในแถลงการณ์เมื่อวันพุธว่า เฮ็ต เมียต อ่อง หนึ่งในสมาชิกขององค์กร ถูกกองกำลังความมั่นคงจับกุมในเมืองมัณฑะเลย์ และถูกทำร้ายร่างกายระหว่างการจับกุม

รายงานของสื่อรัฐระบุว่า ผู้ถูกตั้งข้อหาบางส่วนเป็นผู้สร้างภาพยนตร์ นักแสดงและนักแสดงตลก เด็ก ๆ สมาชิกกองกำลังป้องกันประชาชน (People’s Defense Forces) ซึ่งเป็นกองกำลังติดอาวุธฝ่ายประชาธิปไตยที่ก่อตั้งหลังการรัฐประหาร รวมถึงสมาชิกกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธที่ต่อสู้กับกองทัพ ส่วนใหญ่ถูกกล่าวหาว่ากระทำการ เช่น ทำลายป้ายหาเสียง ข่มขู่หรือจับกุมเจ้าหน้าที่เลือกตั้ง และโพสต์ข้อความบนสื่อสังคมออนไลน์ ตามรายงานของสื่อท้องถิ่น รวมถึงเว็บไซต์ข่าว Myanmar Now ระบุว่า ผู้ถูกตัดสินบางรายได้รับโทษจำคุกสูงสุดถึง 49 ปี

พลตรี ซอ มิน ตุน โฆษกรัฐบาลทหาร กล่าวในการแถลงข่าวว่า ไม่สำคัญว่าประชาคมโลกจะพึงพอใจหรือไม่พึงพอใจกับการเลือกตั้งครั้งนี้ เพราะการเลือกตั้งจัดขึ้นเพื่อเมียนมา ไม่ใช่เพื่อประชาคมโลก

หนึ่งในเหตุผลสำคัญที่ทำให้การเลือกตั้งถูกมองว่าไม่เป็นธรรม คือพรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย (NLD) ของนางออง ซาน ซูจี ไม่สามารถลงแข่งขันได้ หลังถูกบังคับให้ยุบพรรคในปี 2023 

พรรค NLD เคยชนะการเลือกตั้งอย่างถล่มทลายในปี 2015 และเพิ่มชัยชนะอย่างท่วมท้นอีกครั้งในการเลือกตั้งปี 2020 กองทัพทำรัฐประหารในปี 2021 เพื่อขัดขวางไม่ให้พรรค NLD เข้ารับตำแหน่งสมัยที่สอง โดยอ้างว่ามีความผิดปกติในการเลือกตั้ง อย่างไรก็ตาม ผู้สังเกตการณ์อิสระไม่เห็นด้วย และระบุว่าไม่พบปัญหาสำคัญใด ๆ

ตอนนี้นางออง ซาน ซู จี วัย 80 ปี กำลังรับโทษจำคุกรวม 27 ปี จากคำพิพากษาหลายคดีที่ถูกมองว่าเป็นการดำเนินคดีทางการเมืองโดยกองทัพ แม้จะมีรายงานล่าสุดที่แสดงความกังวลเกี่ยวกับสุขภาพของเธอ แต่กองทัพได้ปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว โดยยืนยันว่าเธอยังมีสุขภาพแข็งแรง