การดูแลลูกสุนัขช่วงอายุตั้งแต่แรกเกิดถึง 3 เดือน โดยเฉพาะที่ไม่ได้อยู่กับแม่ - กินนมแม่แล้ว ให้ปลอดภัย มีสุขภาพดี สำหรับผู้ที่มีใจรักแล้ว อาจไม่เรียกว่า "ยาก" แต่ก็ต้องอาศัยความเอาใจใส่และการสังเกตสังกามากทีเดียวนะคะ แถมยังต้องมีข้อมูลความรู้ที่ถูกต้องเกี่ยวกับสุขภาพลูกสุนัขด้วย...ผู้เขียนและครอบครัวเพิ่งรับลูกสุนัขมาดูแลตั้งแต่อายุ 1 เดือน...ถึงบ้านเราจะได้เลี้ยงลูกสุนัขมาหลายรุ่นแล้ว แต่ก็ยอมรับค่ะว่า ยังมีอะไรต้องเรียนรู้ใหม่ ๆ เหมือนกันนะคะ เพราะสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อสุขภาพสุนัขก็เปลี่ยน วิทยาการด้านการดูแลสุขภาพสุนัขก็เปลี่ยน...ครั้งนี้ ผู้เขียนจึงขอนำเรื่องน่ารู้สำหรับการดูแลลูกสุนัขในช่วงอายุที่สำคัญ (กลุ่มคนเลี้ยงสุนัข เรียกว่า "ช่วง 3 เดือนอันตราย") จากประสบการณ์ตรงและที่ได้รับคำแนะนำจากสัตวแพทย์และผู้เชี่ยวชาญมาแบ่งปันกันค่ะ1. เมื่อรับลูกสุนัขเข้าบ้านมาใหม่ จะดูแลอย่างไร?ให้น้องอยู่ให้คุ้นเคยกับสภาพแวดล้อมที่บ้านสัก 1 สัปดาห์ จนถึง 10 วัน แล้วจึงนำไปตรวจสุขภาพ - ฉีดวัคซีน...ถ้าพาไประหว่าง 7 - 10 วันนี้ คุณหมออาจให้กลับบ้านก่อนอยู่ดี หรืออย่างดีก็คือวัดไข้กับให้ยาถ่ายพยาธิค่ะเมื่อลูกสุนัขอายุได้ประมาณ 1.5 - 2 เดือน จึงสามารถพาไปฉีดวัคซีนแบบจัดเต็มได้ค่ะอย่าเพิ่งอาบน้ำให้ลูกสุนัข จนกระทั่งอายุครบ 2 เดือน ถ้าน้องสกปรกมอมแมมก็ใช้วิธีเช็ดตัวแทนนะคะ...การที่ตัวเปียกน้ำมาก ๆ จะทำให้น้องหนาวและจับไข้ได้ง่ายมากค่ะ2. อาหารอะไร เหมาะสำหรับลูกสุนัขวัย 1 - 3 เดือน?ลูกสุนัขช่วงอายุไม่เกิน 3 เดือน ยังต้องการสารอาหารจากน้ำนมแม่ แต่เมื่อน้องไม่ได้อยู่กับแม่ เราก็ให้นมแพะ (สำหรับสุนัขและแมว) ทดแทนได้ค่ะ...ข้อควรคำนึงถึงคือ เราจะไม่ให้นมวัวแก่น้อง เพราะนมวัวจะทำให้น้องท้องเสีย ปั่นป่วนในท้อง และป่วย...ถ้าใครเคยแพ้ผลิตภัณฑ์นมวัว เพราะไม่เคยทานมาก่อนหรือไม่ได้ทานมานาน ไม่มีเอนไซม์สำหรับย่อย ก็คงเข้าใจอาการว่ามันทรามานมาก ๆ นะคะเท่าที่สังเกตมาจากการเลี้ยงสุนัขมาหลายรุ่น ถ้าเปรียบเทียบความชอบอาหารเปียกกับอาหารเม็ด สำหรับบ้านนี้ก็ฟันธงไม่ได้ว่า คุณ ๆ เขาชอบแบบไหนมากกว่าแบบไหนนะคะ...คิดว่ามันน่าจะขึ้นอยู่กับอารมณ์ว่า ณ ขณะนั้น ชอบแบบไหน ไม่ชอบแบบไหนอ่ะค่ะ...แต่สำหรับที่บ้าน อาหารแบบเม็ดจัดการง่ายกว่า โดยบ้านเราจะเลือกอาหารเม็ดสำหรับลูกสุนัข สูตรตามช่วงวัย เช่น ตอนแรกให้กินสูตร 1 - 2 เดือน พอโตขึ้นหน่อยก็ให้กินสูตร 2 เดือน - 1 ปี ค่ะสุนัขแต่ละตัวก็จะมีนิสัยการกินอาหารเม็ดต่างกันตรงที่ บางตัวชอบกินอาหารแบบเม็ดนิ่ม ๆ เราก็ผสมน้ำอุ่นหรือนมแพะให้ แต่บางตัวเขาไม่ค่อยชอบนมแพะ ก็ต้องแยกกันระหว่างอาหารกับนม ในขณะที่บางตัวชอบเคี้ยวแบบกรุบกรอบ...เราก็ต้องคอยสังเกต เพื่อจัดให้ถูกใจคุณ ๆ เขานะคะพออายุ 1.5 เดือนขึ้นไป ที่บ้านก็จะเสริมผักต้ม/นึ่งและไข่ต้มให้กับน้องค่ะ...พออายุ 2 เดือนขึ้นไป เราก็จะเสริมผลไม้ให้น้องด้วย...ไข่ต้มสุกจริง ๆ เพิ่มปริมาณเรื่อย ๆ ตามความเหมาะสม แต่ไม่เกิน 1 ฟอง/วัน...ชนิดผัก - ผลไม้ บ้านเราก็ยึดตามคำแนะนำในการดูแลสุนัขจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือค่ะ...ผักที่เราใช้ต้ม/นึ่งคือ แครอท ฟักทอง มันเทศ บรอคโคลี่ ดอกกะหล่ำ ผักกาดขาว ส่วนผลไม้คือ แตงโม กล้วย แอปเปิ้ล สาลี่ ค่ะช่วงอายุไม่เกิน 3 เดือน นอกจากไอศกรีมสำหรับสุนัขแล้ว บ้านเราจะยังไม่ให้น้องกินขนมสำหรับสุนัขแบบอื่น ๆ โดยให้ผลไม้เป็นขนมให้น้องกิน แต่ต้องระวังไม่ให้น้องกินเมล็ดผลไม้เข้าไปค่ะเพราะเรียนรู้จากประสบการณ์ บ้านเราจึงเคร่งครัดกับเรื่องของกินต้องห้ามสำหรับสุนัขทุกช่วงวัย...ที่ทราบมาคือ ผลิตภัณฑ์นมวัว ชีส ช็อคโกแลต องุ่น ลูกเกด กระเทียม หัวหอม ขนมปัง ชา กาแฟ คาเฟอีน เกลือ ซอส/เครื่องปรุงรสอาหาร กระดูก อัลมอนด์ และแมคคาเดเมีย...เราจะไม่ยอมให้น้องแตะสิ่งเหล่านี้เลย เพราะเป็นสิ่งที่กระเพาะน้องย่อยไม่ได้หรือเป็นพิษภัยต่อร่างกายน้องค่ะ3. การดูแลสุขภาพทั่วไปสำหรับลูกสุนัข มีอะไรที่ควรรู้บ้าง?ส่วนที่แพ้ง่ายสำหรับลูกสุนัขคือพุง และลูกสุนัขมักจะนอนแผ่พุงกับพื้น โดยเฉพาะที่ชื้น ๆ ทำให้มีการสะสมของแบคทีเรียที่ผิวหนัง ผื่นแบบอักเสบจึงมักจะขึ้นพุง...เราอาจจะใช้วิธีการให้กินยาฆ่าเชื้อ หรือทายาโพวิโดน - ไอโอดีน ก็ได้ค่ะ...แต่คุณหมอแนะนำว่า ทายาก็ช่วยให้ผื่นยุบแล้ว น้องยังเด็ก ยากินอาจจะแรงเกินไปสำหรับร่างกายน้องค่ะ...ที่บ้านชอบทาขมิ้นให้มากกว่าค่ะ เป็นยาธรรมชาติ และเมื่อน้องเลียเข้าไปก็มีประโยชน์กับร่างกายน้องด้วยหน้าร้อน เป็นช่วงเวลาที่ทรมานสำหรับลูกสุนัขมาก เวลาที่น้องไม่อยู่ในที่เย็นหรือห้องแอร์...ถ้าน้องตัวร้อน หอบ ให้ใช้ผ้าเปียกเช็ดตัวน้องแบบเช็ดย้อนขนขึ้นไป เช็ดใบหูและอุ้งเท้า จนตัวเย็นลงค่ะ...เมื่อน้องอายุเกิน 2 เดือนแล้ว เราสามารถให้น้องเล่นน้ำบ้าง ให้กอดขวดน้ำแข็งกับเล่นน้ำแข็งบ้าง...ที่บ้านให้เล่นน้ำไม่นานเกิน 10 นาที เดี๋ยวน้องจะเป็นไข้ ส่วนน้ำแข็งไม่ต้องกำหนดเวลา เพราะสักพักก็ละลายแล้วค่ะ...แต่หลังจากเล่นน้ำ/น้ำแข็งแล้ว เราก็จะใช้ผ้าเช็ดไม่ให้น้องตัวเปียกค่ะช่วงที่ลูกสุนัขอายุไม่เกิน 2 เดือน ยังอาบน้ำไม่ได้ น้องอาจมีเห็บหมัดมาก เราช่วยด้วยการหาด้วยมือ และทาแป้งกันเห็บหมัดให้น้องได้ค่ะ หลังจากที่น้องอาบน้ำได้ แต่อายุยังไม่ถึงช่วงที่จะให้ยากำจัดเห็บหมัด ก็ลดการใช้แป้งลง แต่เราก็ยังต้องใช้วิธีหาด้วยมือไปก่อนนะคะ...ที่บ้านเคยเปลี่ยนแชมพูหลายรอบมาก เพราะน้องแพ้ (มีอาการคันมาก) มาจบลงที่สูตรสมุนไพรอ่อนโยนค่ะอาหาร ไม่ว่าจะสดหรือปรุงสุก ให้ทำเป็นคำเล็ก ๆ ที่พอน้องเอาเข้าปากเล็ก ๆ แล้วจะเคี้ยวได้ถนัด...แต่ส่วนใหญ่ น้องแทบจะกลืนเลย ไม่ค่อยอยากจะเคี้ยว การทำอาหารเป็นชิ่นเล็ก ๆ จึงสำคัญทีเดียวสำหรับสุนัขเด็กที่ร่างกายยังไม่เติบโตแข็งแรงเต็มที่ค่ะน้ำสะอาดสำคัญสำหรับสุขภาพสุนัขมาก ช่วยระบายความร้อนและลดการสะสมของสารพิษในร่างกาย ทำให้ร่างการทำงานเป็นปกติและสมดุลค่ะ...ผู้เขียนสังเกต เปรียบเทียบระหว่างสุนัขที่กินน้ำมากกับที่ไม่ค่อยชอบกินน้ำเลย ปรากฏว่าสุนัขที่ชอบกินน้ำจะมีสุขภาพดีกว่าค่ะ...เราจึงควรต้องฝึกสุนัขให้มีนิสัยชอบกินน้ำบ่อย ๆ ตั้งแต่เด็ก ๆ ค่ะ4. ในช่วงเวลาก่อนที่ลูกสุนัขจะรับวัคซีนได้ ต้องระวังเรื่องอะไรบ้าง?อย่าเพิ่งให้ลูกสุนัขเล่นกับสุนัขและคนนอกบ้าน อย่าเพิ่งพาออกไปเดินเล่นวิ่งเล่นนอกบ้านนะคะ เพื่อป้องกันการติดเชื้อโรคในสิ่งแวดล้อมค่ะระวังอย่าให้ลูกสุนัขเลียกินน้ำและอะไรตามดินนะคะ เพื่อป้องกันโรคลำไส้อักเสบค่ะ5. โปรแกรมสุขภาพสำหรับลูกสุนัข 3 เดือนแรก มีอะไรบ้าง?ก่อนครบ 2 เดือน ให้กินยาถ่ายพยาธิ...อันนี้เห็นผลตามคำแนะนำจริง ๆ ค่ะ ที่ว่า ลูกสุนัขอายุน้อยกว่า 3 เดือน ควรได้กินยาถ่ายพยาธิทุก 2 สัปดาห์ เพราะทุกครั้งที่น้องได้กินยา เราก็จะได้เห็นพยาธิออกมากับอุจจาระน้องค่ะ (อายุ 3 เดือนขึ้นไป ควรถ่ายพยาธิทุก 3 เดือน)ครบ 1 เดือน ฉีดวัคซีนป้องกันโรคหวัดและหลอดลมอักเสบติดต่อ เข็มแรก (ฉีดเข็มกระตุ้นทุกปี)ครบ 2 เดือน ฉีดวัคซีนรวมป้องกันโรคไข้หัดสุนัข โรคลำไส้อักเสบ และไวรัสต่าง ๆ เข็มแรก และฉีดเข็มกระตุ้นทุก 2 สัปดาห์ครบ 3 เดือน ฉีดวัคซีนรวมป้องกันพิษสุนัขบ้าเข็มแรก และให้กินยาป้องกันเห็บหมัด...ยาป้องกันเห็บหมัดมีทั้งแบบกิน หยด และฉีด แต่แบบกินจะครอบคลุมการป้องการปรสิตต่าง ๆ รวมทั้งพยาธิหนอนหัวใจค่ะข้อควรระวังคือ ยาทุกขนานที่ใช้กับลูกสุนัข ต้องคำนวณจากน้ำหนักของน้อง และยาส่วนใหญ่ก็ออกจะแรงเกินไปสำหรับลูกสุนัขอายุน้อยกว่า 2 เดือน...ดังนั้นการให้ยาน้อง ควรอยู่ในความดูแลแนะนำของคุณหมอเป็นอย่างดีค่ะหลังจากฉีดวัคซีนแล้ว ห้ามอาบน้ำให้น้อง และห้ามน้องเล่นน้ำ 1 สัปดาห์ ป้องกันไม่ให้น้องเป็นไข้ค่ะลูกสุนัขอายุ 3 เดือน - 1 ปี จะมีการให้ยาต่าง ๆ และฉีดวัคซีนเข็มกระตุ้นบ่อยหน่อย เพื่อสุขภาพที่ดีของน้องค่ะสำหรับผู้เขียนและครอบครัว..."3 เดือน อันตราย" กำลังจะผ่านไป ด้วยการศึกษาและทำตามสิ่งที่ผู้เชี่ยวชาญทั้งหลายแนะนำ ผนวกกับประสบการณ์ตรงของเราเอง ช่วยให้มีความมั่นใจและอุ่นใจว่า เราให้สิ่งที่ดีที่สุด - ไม่เป็นพิษเป็นภัย ต่อพัฒนาการและสุขภาพของสมาชิกตัวน้อยของครอบครัวเราค่ะ...แล้วผู้เขียนจะนำประสบการณ์การดูแลน้องในช่วงอายุต่อ ๆ ไปมาแบ่งปันอีกนะคะ.มรรษยวรินทร์(ภาพประกอบทุกภาพ โดย มรรษยวรินทร์)เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !