นาซาเผยสัญญาณบวก “ชั้นโอโซน” โลกเริ่มฟื้นตัว

องค์การนาซา (NASA) และสำนักงานบริหารชั้นบรรยากาศและมหาสมุทรแห่งชาติสหรัฐฯ (NOAA) รายงานข่าวดีด้านสิ่งแวดล้อม โดยยืนยันว่า ชั้นโอโซนของโลกกำลังอยู่ในกระบวนการฟื้นตัว หลังเผชิญวิกฤตรูโอโซนอย่างรุนแรงมายาวนานหลายทศวรรษ ถือเป็นหนึ่งในตัวอย่างความสำเร็จของความร่วมมือระหว่างประเทศในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมระดับโลก

โอโซนเป็นก๊าซที่ประกอบด้วยออกซิเจน 3 อะตอม มีสีฟ้าจางและกลิ่นฉุน หากสูดดมในปริมาณมากอาจเป็นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ โดยในชีวิตประจำวันโอโซนมักถูกนำมาใช้ฆ่าเชื้อและกำจัดกลิ่นในอาคารหรือยานพาหนะ อย่างไรก็ตาม โอโซนที่มีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตบนโลกอย่างแท้จริง คือโอโซนในชั้นบรรยากาศระดับสตราโตสเฟียร์ ซึ่งทำหน้าที่กรองรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากดวงอาทิตย์ หากรังสีชนิดนี้ทะลุลงสู่พื้นโลกมากเกินไป จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งผิวหนัง และส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศโดยรวม

ข้อมูลระบุว่า ตั้งแต่ราวปี พ.ศ. 2514 เป็นต้นมา ชั้นโอโซนถูกทำลายอย่างต่อเนื่องจากกิจกรรมของมนุษย์ โดยเฉพาะการใช้สารคลอโรฟลูออโรคาร์บอน (CFC) ในเครื่องปรับอากาศและตู้เย็น รวมถึงก๊าซไนตรัสออกไซด์จากการเผาไหม้เชื้อเพลิงของรถยนต์ เครื่องบิน และการผลิตไฟฟ้า ส่งผลให้เกิด “รูโอโซน” ขนาดใหญ่ โดยพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบรุนแรงที่สุดคือบริเวณขั้วโลกใต้ รวมถึงออสเตรเลียและนิวซีแลนด์

จุดเปลี่ยนสำคัญเกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2530 เมื่อประชาคมโลกลงนามใน พิธีสารมอนทรีออล เพื่อควบคุมและยุติการใช้สารทำลายชั้นโอโซน หลังจากนั้นระดับโอโซนในบรรยากาศเริ่มมีแนวโน้มฟื้นตัว แม้จะยังคงมีสารเคมีที่สะสมและลอยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศอยู่ก่อนหน้านั้น โดยรูโอโซนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดถูกบันทึกไว้ในปี พ.ศ. 2543

รายงานล่าสุดของนาซาระบุว่า รูโอโซนในปี พ.ศ. 2568 มีขนาดเล็กเป็นอันดับที่ 5 นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 ซึ่งเป็นปีที่พิธีสารมอนทรีออลเริ่มมีผลบังคับใช้ และมีขนาดเล็กกว่าช่วงวิกฤตสูงสุดถึงราว 50% สะท้อนว่าความพยายามในการลดและเลิกใช้สาร CFC ของประเทศต่าง ๆ กำลังเห็นผลอย่างเป็นรูปธรรม

อย่างไรก็ตาม NASA และ NOAA ย้ำว่า กระบวนการฟื้นฟูชั้นโอโซนยังไม่สิ้นสุด และจำเป็นต้องใช้เวลาอีกหลายสิบปี กว่าชั้นโอโซนจะกลับเข้าสู่ระดับปกติก่อนยุคอุตสาหกรรมที่มีการใช้สารทำลายโอโซนอย่างแพร่หลาย โดยนักวิทยาศาสตร์คาดว่า หากโลกยังคงควบคุมการใช้สาร CFC และลดการปล่อยก๊าซไนตรัสออกไซด์อย่างต่อเนื่อง ภายในราว 40 ปี ชั้นโอโซนอาจฟื้นตัวได้อย่างสมบูรณ์อีกครั้ง ความคืบหน้าครั้งนี้จึงถูกมองว่าเป็น “สัญญาณแห่งความหวัง” ที่ย้ำชัดว่า เมื่อมนุษยชาติร่วมมือกันอย่างจริงจัง นโยบายสิ่งแวดล้อมระดับโลกสามารถสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกให้กับโลกได้จริง