ป่าชายเลน เป็นอีกหนึ่งสถานที่ศึกษาและได้เรียนรู้ที่ประกอบไปด้วยพืชและสัตว์นานาชนิด ซึ่งดำรงชีวิตร่วมกันในสภาพแวดล้อมที่เป็นดินเลน น้ำกร่อย พบทั่วไปตามปากน้ำ อ่าว ป่าชายเลนประกอบด้วยพืชพันธุ์ไม้หลากหลายชนิด เช่นต้นตะบูนขาว โกงกาง แสม และโพทะเลเป็นต้น แต่รู้หรือไม่ว่าต้นไม้ตามป่าชายเลนไม่มีประโยชน์แค่ช่วยในด้านระบบนิเวศเท่านั้นยังมีสรรพคุณทางยาด้วยเหมือนกัน มีต้นอะไรบ้างมาดูกันค่ะต้นตะบูนขาว และตะบูนดำ เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบ ลำต้นมีรูปทรงไม่แน่นอน เปลือกลำต้นบางแตกร่อนเป็นแผ่น มียางซึ่งยางของต้นตะบูนจะใช้ทาแก้พิษสัตว์ทะเลได้ และเปลือกไม้ยังใช้ต้มนำมาล้างแผลได้ ลดอาการท้องเสีย และยังช่วยบรรเทาอาการไอ บรรเทาอาการท้องร่วง อาการอักเสบของลำไส้ได้อีกด้วย ชาวประมงที่อยู่ริมป่าชายเลนหากเกิดมีบาดแผลจากสัตว์ทะเลก็มักจะใช้เปลือกใบตะบูนต้มนี้แหละค่ะช่วยล้างแผล ต้นโพทะเล เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก พบมากตามชายฝั่งทะเลและป่าชายเลนทั่งไป ต้นโพทะเลยังเป็นไม้ประจำจังหวัดสมุทรปราการอีกด้วย ดอก ผล และใบอ่อนของต้นโพทะเลสามารถนำมารับประทานได้ ใบใช้ใบแห้งมาตำบดให้ละเอียดแล้วนำมาพอกและทาบริเวณที่เป็นแผลใช้ได้ทั้งแผลสด แผลเรื้อรัง และยังช่วยทำให้แผลหายเร็วยิ่งขึ้นอีกด้วยต้นประสักดอกแดง หนึ่งในพันธุ์ไม้ป่าชายเลนที่มีสรรพคุณอีกต้นหนึ่งค่ะ โดยการนำใบมาบดให้ละเอียด แล้วนำไปพอกแผล ห้ามเลือด เปลือกของลำต้นใช้ต้มสามารถแก้ท้องร่วงได้ ผลของต้นประสักดอกแดงสามารถนำมาทำเป็นชนมเชื่อมหวานนำมารับประทานแล้วจะช่วยรักษาแผลในปากได้ดีทีเดียวซึ่งเป็นภูมิปัญญาของชาวบ้านที่อาศัยอยู่ตามป่าชายเลนค่ะต้นจาก ที่เรามักจะเห็นอยู่ริมฝั่งแม่น้ำและตามชายเลน ใบของจากนำมาทำเป็นที่ห่อขนม ที่เราเรียกกันทั่วไปว่า ขนมจาก หัวและราก นำมาต้มกับสารส้ม ดื่มเป็นยาแก้นิ่วในไตได้ และยังมียอดอ่อนที่สามารถใช้เคี้ยวแก้เมาคลื่นได้อีกด้วย เป็นอย่างไรบ้างคะ ใครจะไปคิดว่าพันธุ์ไม้ตามป่าชายเลนจะมีสรรพคุณทางยาได้เหมือนกันใช่ไหมคะ ที่จริงแล้วยังมีพันธุ์ไม้อีกหลายชนิดที่มีสรรพคุณทางยาที่ผู้เขียนไม่ได้กล่าวถึงค่ะ เช่น โกงกาง ลำพู ลำแพน และแสม เป็นต้น ไว้โอกาสหน้าผู้เขียนจะมาให้ข้อมูลเพิ่มเติมนะคะ และ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะมีประโยชน์ต่อใครที่สนใจเรียนรู้และชื่นชอบค้นคว้าป่าชายเลนโดยเฉพาะเด็ก ๆ ไม่มากก็น้อยนะคะและต้องขอขอบคุณวิทยากรอาสาทุกท่านเป็นอย่างสูง ที่ให้สาระและความรู้มากมายในการมาชมศูนย์เรียนรู้ป่าชายเลนที่จังหวัดระยองแห่งนี้ค่ะรูปภาพทั้งหมดโดย: ผู้เขียน