หลังจากบทความที่แล้วพาไปหาเห็ดกันไปแล้ว ในบทความนี้จะพาไปหาดอกกระเจียวบ้าง หลายคนอาจไม่รู้จักดอกกระจียว แต่ถ้าเป็นคนอีสานจะรับรู้ได้ถึงความอร่อยของมัน หาทานได้ปีละครั้งเท่านั้น ดอกกกระเจียวเป็นพืชชนิดหนึ่งที่นำมาประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู แต่ในอดีตคนไม่ค่อยคิดค้นเมนูใหม่ ๆ ฉะนั้น ดอกกระเจียวจึงเป็นเพียงผักที่เป็นเครื่องเคียงของน้ำพริกเท่านั้น ดอกกระเจียว ในปัจจุบันจะมีอยู่หลายพันธุ์ แต่ชาวอีสานจะจำแนกดอกกระเจียวที่รับประทานได้ออกเป็น 2 พันธุ์ คือ พันธุ์ดอกกระเจียวขาว และพันธุ์ดอกกระเจียวแดง กระเจียวขาวจะมีดอกเป็นสีเขียวอ่อนออกขาว ฮั่นแน หลายคนคงจะเดาว่ากระเจียวแดงก็ต้องเป็นสีแดงตามชื่อแน่นอน แต่ผิดแล้วจ้ากระเจียวแดงจะมีสีเขียวหรือสีขาวด้านล่าง ด้านบนจะเป็นสีชมพูอมม่วงจ้า เรียกได้ว่าสวยงามจนปลูกเป็นไม้ประดับได้เลย กระเจียวจะออกดอกในช่วงต้นฤดูฝน ก่อนเห็ดป่าจะงอก ดอกกระเจียวจะงอกก่อน โดยปกติดอกกระเจียวจะออกทั้งตามป่าพื้นราบทั่วไป รวมทั้งบนภูเขาด้วย ออกได้ทั้งป่ารกและป่าโล่ง ในช่วงฤดูแล้งต้นของดอกกระเจียวจะเหี่ยวแห้ง เหมือนกับต้นไม้ทั่วไปที่ผลัดใบในช่วงฤดูแล้งเพื่อเอาตัวรอด กระเจียวก็เช่นกัน มันจะยอมให้ใบแห้ง แล้วเก็บกักอาหารไว้ที่หัว ลักษณะหัวของมันคล้ายกับหัวของขมิ้น เมื่อถึงฤดูฝนก่อนที่มันจะผลิใบใหม่มันจะออกดอกก่อน ระยะเวลาการออกดอกประมาณ 1 เดือน ดอกกระเจียวที่คนนิยมบริโภค คือดอกตูม เพราะมันจะยังอ่อน ทานง่าย รสหวาน ทั้งกระเจียวขาวและกระเจียวแดง เมื่อพ้นระยะเวลา 1 เดือนที่มันแก่เต็มที่แล้ว ใบของมันถึงจะเริ่มงอกออกมา จากที่มันเก็บกักอาหารไว้ในหัวมันก็จะเริ่มแบ่งออกมาให้กับใบ เมื่อใบมันออกเต็มที่ มันจะไม่มีหัว นอกจากหัวของกระเจียวจะเหมือนหัวของขมิ้นแล้ว ใบของมันก็เหมือนกับใบขมิ้นเช่นเดียวกัน ถ้านำมาปลูกไว้ด้วยกันจะแยกแทบไม่ออกเลย ใครที่จะนำกระเจียวไปปลูกควรขุดไปในช่วงที่มันลงหัว เพราะโอกาสงอกจะมีมากกว่าขุดตอนมันแตกใบ ดอกกระเจียวขาว ส่วนใหญ่จะออกตามป่าพื้นราบ ที่ดินร่วนซุย แต่ดอกกระเจียวแดง จะออกตามภูเขา มันสามารถออกแทรกร่องหินที่แข็ง ๆ ได้ การหาดอกกระเจียว ถ้าเป็นป่าโล่งจะค่อนข้างหาง่าย เราเดินไปก็จะเจอดอกมันโผล่พ้นดิน ถ้าดอกใหญ่หน่อยมันก็จะชูช่อเป็นสง่า ถ้าเป็นป่าที่รกหน่อยเราต้องหากอของมันให้เจอ โดยจะยังมีใบแห้งที่ยังหลงเหลืออยู่ให้เห็นว่าเป็นกอของกระเจียว แล้วเขี่ยใบไม้ออกเพื่อหาดอกของมัน เมื่อเจอดอกกระเจียวแล้ว ใช้เสียมที่เตรียมมาขุดให้ได้ทั้งขา แล้วเอาใส่ตะกร้า เมนูจากดอกกระเจียว ยอดฮิตเลย คือ การต้มจิ้มน้ำพริก แต่ทุกวันนี้คนคิดค้นเมนูใหม่ ๆ ขึ้นมาตลอดเวลา ทำให้ดอกกระเจียวสามารถนำมาทำได้หลายเมนู เนื่องจากดอกกระเจียว จัดอยู่ในประเภทผัก เพราะฉะนั้นเมนูไหนที่ใช้ผักเป็นส่วนประกอบก็สามารถนำดอกกระเจียวไปดัดแปลงได้ กลิ่นและรสชาติของดอกกระเจียว ดอกกระเจียวขาวกลิ่นจะหอมอ่อน ๆ รสชาติออกหวานนิด ๆ ส่วนดอกกระเจียวแดงกลิ่นจะหอมกว่าดอกกระเจียวขาว แต่รสชาติจะออกเฝื่อนนิด ๆ เวลาที่เกิดความเครียดหรือเหนื่อยล้าจากการทำงาน การเดินเข้าป่าสูดอากาศที่บริสุทธิ์ มองธรรมชาติรอบ ๆ ตัว ทำให้เราผ่อนคลายจากความเครียดและความเหนื่อยล้าได้ ยิ่งได้หาดอกกระเจียวไปด้วย รับรองว่า ความฟิน และความสนุกจะเกิดขึ้นแทนความเครียดและความเหนื่อยล้าเลย ภาพประกอบทั้งหมดโดยผู้เขียน