รัสเซียเร่งทำแผนพัฒนาแร่หายาก

รัสเซียเดินหน้าสู่ยุทธศาสตร์ใหม่ด้านทรัพยากรธรรมชาติและเทคโนโลยีขั้นสูง เมื่อประธานาธิบดี วลาดิเมียร์ ปูติน สั่งการให้คณะรัฐมนตรีจัดทำ “แผนพัฒนาอุตสาหกรรมแร่หายาก” ภายในสิ้นปีนี้ เพื่อเสริมศักยภาพการแข่งขันทางเศรษฐกิจของประเทศ และลดการพึ่งพาการนำเข้าจากตะวันตก โดยเอกสารคำสั่งดังกล่าวเผยแพร่ผ่านเว็บไซต์รัฐบาลรัสเซีย ระบุให้คณะรัฐมนตรีจัดทำรายงานเสนอภายในวันที่ 1 ธันวาคมนี้ ซึ่งถือเป็นหนึ่งในภารกิจหลักที่ปูตินมอบหมาย หลังจากเข้าร่วมการประชุมเศรษฐกิจแห่งตะวันออกไกลที่เมืองวลาดิวอสต็อกเมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา

แม้รายละเอียดของยุทธศาสตร์ยังไม่ถูกเปิดเผยทั้งหมด แต่การเคลื่อนไหวครั้งนี้ถูกมองว่าเป็น “สัญญาณสำคัญ” ของการสร้างความมั่นคงทางทรัพยากรและเทคโนโลยีของรัสเซียในระยะยาว โดยเฉพาะในกลุ่ม แร่หายาก (Rare Earth Elements)ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักในการผลิตเทคโนโลยีสมัยใหม่ ตั้งแต่สมาร์ตโฟน รถยนต์ไฟฟ้า ระบบพลังงานหมุนเวียน ไปจนถึงเทคโนโลยีป้องกันประเทศ ปัจจุบัน จีนยังคงครองตลาดแร่หายากของโลกมากกว่าร้อยละ 70 ทำให้หลายประเทศรวมถึงรัสเซียเริ่มหาทางลดการพึ่งพาจีน และพัฒนาแหล่งผลิตของตนเอง

ที่ผ่านมา รัสเซียเคยมีแนวคิดจะร่วมมือกับสหรัฐฯ ในการพัฒนาโครงการแร่หายาก แต่แผนดังกล่าวชะงักลงจากความขัดแย้งในยูเครนและมาตรการคว่ำบาตรจากชาติตะวันตก ล่าสุด ปูตินจึงเลือกใช้ “แนวทางพึ่งพาตนเอง” โดยมอบหมายให้รัฐบาลเร่งวางแผนพัฒนาการสกัดและแปรรูปภายในประเทศ พร้อมทั้งพัฒนา “เส้นทางคมนาคมตามแนวชายแดนรัสเซียกับจีนและเกาหลีเหนือ” เพื่ออำนวยความสะดวกต่อการขนส่งและการค้าทรัพยากรเหล่านี้

นักวิเคราะห์มองว่า การสั่งจัดทำแผนครั้งนี้ไม่ใช่เพียงแผนเศรษฐกิจ แต่เป็นยุทธศาสตร์เชิงอำนาจที่มุ่งสร้าง “อำนาจต่อรองทางเทคโนโลยี” ของรัสเซียบนเวทีโลก เพราะในอนาคต “แร่หายาก” จะเป็นหัวใจสำคัญของอุตสาหกรรม AI พลังงานสะอาด และเทคโนโลยีทางทหาร ซึ่งหมายความว่าประเทศใดที่สามารถควบคุมห่วงโซ่อุปทานของแร่เหล่านี้ได้ จะมีบทบาททางเศรษฐกิจและภูมิรัฐศาสตร์เหนือกว่าคู่แข่ง