เมื่อพูดถึงบ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี หลายคนคงนึกถึงสถานที่ที่ได้ร่ำเรียนในประวัติศาสตร์แต่มีหลายคนยังไม่รู้รายละเอียดเกี่ยวกับบ้านเชียง วันนี้เราเลยขอเสนอเกร็ดความรู้เล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับ ทองส่องอารยธรรมแหล่งโบราณคดี “บ้านเชียง” จังหวัดอุดรธานี แหล่งโบราณคดีที่สำคัญของประเทศไทยอีกแห่งหนึ่ง ส่วนที่นี่จะมีความสำคัญกับประวัติศาสตร์อย่างไรและมีอะไรที่เราควรรู้และศึกษาจากแหล่งท่องเที่ยวนี้บ้างค่ะ (ภาพโดยผู้เขียน) แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง เป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญแห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ที่อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี ที่ทำให้รับรู้ถึงการดำรงชีวิตของคนในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ย้อนหลังไปกว่า 5,000 ปี ร่องรอยของมนุษย์ในประเทศไทยแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่มีพัฒนาการหลาย ๆ ด้านโดยเฉพาะด้านความรู้ความสามารถหรือภูมิปัญญาอันเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ที่ช่วยให้คนเหล่านั้นสามารถดำรงชีวิตที่สืบเนื่องกันมาเป็นเวลาช้านาน วัฒนธรรมบ้านเชียงได้ครอบคลุมถึงแหล่งโบราณคดีในภาคตะวันออกเฉียงเหนืออีกร้อยกว่าแห่งซึ่งเป็นบริเวณที่มีมนุษย์เคยอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นกว่าหลายพันปี ด้วยเหตุนี้เององค์กรยูเนสโกของสหประชาชาติจึงได้ยอมรับให้แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงขึ้นเป็นบัญชีมรดกโลก (ภาพโดยผู้เขียน) แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้จดทะเบียนเป็นมรดกโลกเมื่อปีพุทธศักราช 2535 ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสามัญครั้งที่ 16 วัฒนธรรมสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่บ้านเชียงแบ่งตามลักษณะการฝังศพและภาชนะดินเผาที่บรรจุลงในรูฝังศพแบ่งออกเป็น 3 ช่วงดังนี้คือ 1. สมัยต้นบ้านเชียงอายุระหว่าง 5,600 - 3,000 ปี 2. สมัยกลางบ้านเชียงอายุระหว่าง 3,000 - 2,300 ปี 3. สมัยปลายบ้านเชียงอายุระหว่าง 2,300 - 1,800 ปี (ภาพโดยผู้เขียน) หลักฐานที่ถูกขุดพบในพิพิธภัณฑ์บ้านเชียงมีโครงกระดูกมนุษย์ กระดูกสัตว์ ภาชนะดินเผา ลูกปัดหิน ลูกปัดแก้ว เครื่องประดับเครื่องใช้ จากการวิเคราะห์วิถีชีวิตในสภาพความเป็นอยู่ของคนในสมัยก่อนประวัติศาสตร์บ้านเชียงนักวิชาการพบว่าคนในบ้านเชียงสมัยนั้นได้เลือกที่จะตั้งหมู่บ้านในพื้นที่เนินสูงปานกลางใกล้จุดทางน้ำธรรมชาติสองสายมาบรรจบกันและมีพื้นที่ลาบลุ่มผืนใหญ่ล้อมรอบ มีการปลูกข้าว เลี้ยงสัตว์ แต่ก็ยังล่าสัตว์ป่าและสัตว์น้ำมาเป็นอาหาร บ้านพักอาศัยมีถังเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าสร้างอยู่บนเสาสูงจึงทำให้มีพื้นใต้ถุนบ้านสามารถใช้ทำกิจกรรมและเลี้ยงสัตว์ได้ (ภาพโดยผู้เขียน) แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงเป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญแห่งหนึ่งตั้งอยู่ที่อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี ได้ชื่อว่าเป็นถิ่นฐานก่อนยุคประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่ถูกค้นพบในเอเชียตะวันตกเฉียงใต้แสดงให้เห็นถึงขั้นตอนสำคัญของวิวัฒนาการทางด้านวัฒนธรรม สังคม และวิชาการของมนุษย์ รวมทั้งแสดงหลักฐานของการเกษตรกรรม แหล่งผลิตและการใช้โลหะในภูมิภาคทำให้ได้รับรู้ถึงการดำรงชีวิตของคนในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ย้อนหลังไปกว่า 4,300 ปี (ภาพโดยผู้เขียน) ร่องรอยของมนุษย์ในประเทศไทยสมัยดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่มีการพัฒนาในหลาย ๆ ด้านโดยเฉพาะด้านความรู้ความสามารถหรือภูมิปัญญาอันเป็นเครื่องมือเครื่องใช้ที่ช่วยให้คนเหล่านั้นดำรงชีวิตอยู่ได้ด้วยคุณค่าและความสำคัญของแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้สร้างความเปลี่ยนแปลงหลายสิ่งหลายอย่างแก่ชุมชนในปัจจุบัน บ้านเชียงได้กลายเป็นหมู่บ้านที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในฐานะแหล่งมรดกโลกด้านวิชาการ ข้อมูลและโบราณวัตถุจำนวนมหาศาลได้รับการวิเคราะห์แปลความโดยนักโบราณคดีที่ทำการศึกษาตามหลักวิชาการ แต่อย่างไรก็ตามแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้ถูกลักลอบขุดค้นและซื้อขายกันในตลาดมืดอย่างมากมาย โดยทางราชการก็ได้ใช้มาตรการทางกฎหมาย เช่น พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติฉบับที่ 2 พุทธศักราช 2535 (ภาพโดยผู้เขียน) ราษฎรบ้านเชียงในปัจจุบันมีเชื้อสายมาจากลาวพวนที่อพยพมาจากประเทศลาวเมื่อ 200 ปีที่แล้ว พิพิธภัณฑ์แห่งชาติบ้านเชิงได้มีการแบ่งนิทรรศการออกเป็น 2 ส่วนด้วยกัน ส่วนที่ 1 ตั้งอยู่ทางด้านขวามือของทางเข้าอยู่ในบริเวณวัดวัดโพธิ์ศรีใน เป็นพิพิธภัณฑ์เปิดที่เป็นแหล่งโบราณคดีแห่งแรกในประเทศไทย เป็นนิทรรศการถาวร ซึ่งแสดงขั้นตอนการขุดค้นทางโบราณคดี ที่ยังคงลักษณะของศิลปวัตถุที่พบตามชั้นดิน เพื่อให้ผู้เข้าชมได้ศึกษาถึงการขุดค้นทางโบราณคดี และโบราณวัตถุ โดยส่วนใหญ่เป็นภาชนะเผาที่ฝังรวมกับศพที่กลายมาเป็นโครงกระดูกในปัจจุบัน (ภาพโดยผู้เขียน) ส่วนที่ 2 ตั้งอยู่ทางด้านซ้ายมือของทางเข้าเป็นอาคารที่จัดแสดงเกี่ยวกับเรื่องราวและวัฒนธรรมของบ้านเชียงในอดีต ตลอดจนเครื่องมือเครื่องใช้ที่แสดงถึงเทคโนโลยีในสมัยโบราณ รวมทั้งโบราณวัตถุ ซึ่งเคยจัดนิทรรศการมาแล้ว ณ ประเทศสหรัฐอเมริกา นอกจากนั้นภายในบริเวณอาคารส่วนที่ 2 ยังมีห้องนิทรรศการ ห้องบรรยาย ฉายภาพยนตร์ ภาพนิ่งอีกด้วย อัตราค่าเข้าชม : ชาวไทย 30 บาท ชาวต่างชาติ 150 บาท ที่อยู่ : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติบ้านเชียง ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 13 ถนนสุทธิพงษ์ ตำบลบ้านเชียง อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี 41320 เวลาเปิด - ปิด : เปิดบริการทุกวันอังคาร-อาทิตย์ ตั้งแต่เวลา 09.00-16.00 น. (ปิดทุกวันจันทร์) สำหรับใครที่ยังไม่เคยเดินทางไปเที่ยวที่บ้านเชียงก็ลองแวะเข้าไปชมโบราณคดีที่มีคุณค่าต่อประวัติศาสตร์ได้ทุกวันเผื่อไว้สำหรับวันหยุดพักผ่อนภายในครอบครัวและสำหรับวันนี้เราก็ขอลาไปก่อนไว้เจอกันใหม่บทความหน้าค่ะ