'หญิงแห่งท้องทะเล’ เกาหลีใต้ กับภัยคุกคามจากโลกร้อน ที่ใกล้เข้ามาทุกที

ข่าววันนี้ ‘หญิงแห่งท้องทะเล’ เกาหลีใต้ กับภัยคุกคามจากโลกร้อน ที่ใกล้เข้ามาทุกที

นารีใต้ผืนน้ำ

หญิงร่างเพรียวในชุดดำน้ำสีดำและหน้ากากสีชมพู ลอยตัวเหนือผืนน้ำสีมรกต นอกชายฝั่งเกาะ ‘กอเจ’ ของเกาหลีใต้

เธอคนนี้ ชื่อ จิน โซ-ฮี เป็นนักดำน้ำเก็บสัตว์ใต้ทะเลแบบ ‘ฟรีไดฟ์วิ่ง’ หรือที่คนเกาหลีใต้เรียกว่า ‘แฮนยอ’ แปลว่า หญิงแห่งท้องทะเล

จิน พุ่งตัวลงใต้น้ำอย่างชำนาญ ตีฟินสีม่วงไม่กี่ครั้ง ก็หายลับไปใต้ผืนสมุทร 

หนึ่งนาทีครึ่งผ่านไป เธอโผล่กลับขึ้นมาบนผิวน้ำ สองมือของเธอ คือ ปลิงทะเล 7 ตัว 

“หัวหน้าต้องโกรธแน่ ๆ”

แต่เธอกลับดูไม่ดีใจสักเท่าไหร่ และหันไปคุยกับคู่หู วู จุง-มิน แฮนยอ วัย 35 ปี

จิน โซ-ฮี : นี่ใหญ่สุดแล้ว ทำยังไงดี
วู จุง-มิน : เราควรเก็บมันไว้ มันไม่มีตัวใหญ่กว่านี้แล้ว
จิน โซ-ฮี : หัวหน้าต้องโกรธแน่  เขาบอกให้เอาตัวใหญ่ ๆ กลับไป
ใช่แล้ว อาชีพดำน้ำเก็บอาหารทะเลของเหล่าแฮนยอ กำลังวิกฤต เพราะท้องทะเลมีสัตว์ทะเลให้พวกเธอเก็บน้อยลงมาก จากปัญหาโลกร้อน และมลพิษ

น้ำทะเลอุ่นเร็วขึ้นเรื่อย ๆ 

จิน โซ-ฮี เป็นแฮนยอมา 6 ปีแล้ว ปัจจุบันอายุ 28 ปี เธอจะนำปลิงทะเล หอยเป๋าฮื้อ หอยต่าง ๆ สาหร่ายทะเล และสัตว์ทะเลอื่น ๆ ที่เธอจับได้นอกชายฝั่งเกาะกอเจ ไปขายในตลาดท้องถิ่น

แม้ต้องดำน้ำทะเลที่เย็นเหมือนเป็นน้ำแข็ง แต่ความเย็นนั้นเอง ที่เป็นสัญญาณถึงความอุดมสมบูรณ์ของผืนน้ำ

แต่วันเวลาผ่านไป ทุกปีทะเลแถบนี้เริ่มอุ่นขึ้นเรื่อย ๆ เรียกว่า อุ่นเร็วกว่าค่าเฉลี่ยทั่วโลก 2.6 เท่า นำมาสู่ชีวิตใต้ทะเลที่เปลี่ยนแปลงไป ส้ตว์น้ำลดลง

ระหว่างปี 1968 ถึง 2017 อุณหภูมิทะเลรอบเกาหลีใต้ เพิ่มขึ้น 1.2 องศาเซลเซียส ขณะที่ อัตราเฉลี่ยการเพิ่มของอุณหภูมิทะเลโลกอยู่ที่ 0.48 องศาเซลเซียส

อนาคตของ ‘หญิงแห่งท้องทะเล’

จิน โซ-ฮี และคู่หู วู จุง-มิน ถือเป็นหนึ่งในแฮนยอที่อายุน้อยที่สุดแล้วของเกาหลีใต้

แฮนยอ เป็นอาชีพตามประเพณีของหญิงเกาหลีใต้มากว่าศตวรรษ พวกเธอจะฟรีไดฟ์ โดยไม่ใช้ถังอากาศ เพื่อเก็บสัตว์ทะเลขึ้นมา ‘หญิงแห่งท้องทะเล’ ที่ยังดำน้ำอยู่ในปัจจุบัน อายุถึง 70 ปีทีเดียว

แต่อาชีพนี้กำลังค่อย ๆ หายไป จากการประมงที่ล้ำสมัยมากขึ้น โดยเฉพาะในประเทศแห่งเทคโนโลยีอย่างเกาหลีใต้
มาวันนี้ ภัยคุกคามวิถี ‘แฮนยอ’ ยังรวมถึงปัญหาสภาพภูมิอากาศเปลี่ยนแปลงด้วย 

‘หญิงแห่งท้องทะเลยุคใหม่’

“ฉันเจอลูกกอล์ฟมากกว่าปลิงทะเลเสียอีก” จิน โซ-ฮี ตัดพ้อ “เห็นไหม กว่าจะเจอปลิงทะเล ฉันต้องดำลึกลงไปอย่างน้อย 12 เมตร”

“ฉันคิดว่าฉันแข็งแรงดี ฉันอาจเป็นแฮนยอ อายุมากสุดก็ได้ ตอนฉันอายุ 90 หรือ 100 ปีแล้ว แต่คิดดูอีกที สุขภาพของฉันไม่ใช่ปัญหาเดียว ฉันกังวลว่าอาชีพนี้จะเปลี่ยนไปมากหรือหายไปเลย จากปัญหาโลกร้อน”

จิน ต้องการทำอาชีพแฮนยอต่อไป แต่ถ้าสถานการณ์เป็นแบบนี้ รายได้ไม่เพียงพอ เธออาจต้องมองหาช่องทางทำรายได้อื่น
จิน และ วู ทำช่อง YouTube ชื่อ Yozum Haenyeo หรือ แปลว่า ‘หญิงแห่งท้องทะเลยุคใหม่’ บอกเล่าเรื่องราวการใช้ชีวิตและการทำงาน บางคลิปวิดีโอ มีผู้เข้าชมมากกว่า 600,000 วิวทีเดียว

ทำไม...ทะเลอุ่น กระทบแฮนยอ

เมื่อน้ำทะเลอุ่นขึ้น สัตว์ทะเลจากแถบกึ่งเขตร้อน เข้ามาอาศัยมากขึ้นและแทนที่สัตว์ทะเลดั้งเดิม ซึ่งเหล่าแฮนยอมักเก็บกลับขึ้นมาขาย 

ผลการสำรวจปี 2012-2020 พบสัตว์ทะเลสายพันธุ์กึ่งเขตร้อนมากถึง 85 สายพันธุ์ ในผืนทะเลเกาหลี จากเดิมที่พบเพียง 2 ชนิดเท่านั้นเมื่อช่วงปี 1990s

อุณหภูมิน้ำที่สูงขึ้น ยังทำให้ปะการังขาดความอุดมสมบูรณ์ สาหร่ายทะเลพากันล้มตาย เรียกง่าย ๆ ว่า ทรัพยากรทางทะเลกำลังหมดไป

“เราเก็บสัตว์ทะเลได้น้อยลง เรารู้สึกว่าปัญหาสิ่งแวดล้อม และสภาพอากาศเป็นเหตุผล ปัญหามันดูใกล้ตัวเข้ามาทุกที” วู จุง-มิน กล่าว

และในอนาคตหากเป็นเช่นนี้ ไม่เพียงสัตว์ทะเลอันล้ำค่าที่จะหายไปจากทะเลเกาหลีใต้ แต่เหล่า ‘หญิงแห่งท้องทะเล’ ก็เช่นกัน

เรื่อง : ทศพล ชัยสัมฤทธิ์ผล
ภาพ : Reuters

ข้อมูลอ้างอิง :
Reuters : Climate change threatens future of S.Korea's youngest 'sea women'