กว่าจะได้หมากแต่ละคำต้องทำยังไงวิธี ยน (ตำ) หมากโดยคุณยายสวัสดีทุกคนนะคะ วันนี้กลับมาพบกันอีกเช่นเคย เนื่องจากอยู่บ้านมาหลายวัน เดินวนรอบบ้านมาหลายรอบ เจอโน่นนี่นั่นจับมาทำกินบ้าง (หมายถึงพืชผักสวนครัวนะคะ) เก็บให้คนอื่นบ้าง วันนี้ได้มีโอกาสเก็บใบพลูให้ยายค่ะ เนื่องจากหลังบ้านเรามีต้นพลูกอใหญ่เลยเพราะพ่อปลูกเอาไว้หลายกอเพื่อเอาไว้ให้ยายกินและแจกจ่ายคนข้างบ้าน ได้โอกาสดีเราเลยขอให้ยายตำหมากให้ดูซะเลย ปกติที่บ้านเราจะเรียกการตำหมากว่า “ยนหมาก” นะคะ เนื่องจากยายเราอายุ 85 แล้ว เวลาจะกินหมากก็เลยต้องตำก่อนเพราะไม่มีฟันแล้ว ยน เป็นภาษาใต้ แปลว่า ตำหรือทำให้แหลกด้วยการกระแทกหลาย ๆ ครั้ง เดี๋ยวเรามาดูกันนะคะว่ามีวิธีอย่างไรบ้างกว่าที่ยายจะได้หมากหนึ่งคำมากินก่อนอื่นมารู้จักกับอุปกรณ์การยนหมากกันก่อนนะคะสิ่งที่ใช้ยนหมากที่บ้านเราเรียกว่า “ยน” ค่ะก่อนอื่นมารู้จักกับอุปกรณ์การยนหมากกันก่อนนะคะสิ่งที่ใช้ยนหมากที่บ้านเราเรียกว่า “ยน” ค่ะ (ภาษากลางเรียกว่า ตะบันหมาก) ประกอบไปด้วย กระบอกยน (ทำจากทองเหลือง มีลักษณะเป็นกระบอกยาวประมาณ 13 เซนติเมตร)ตายน (ทำจากทองเหลือง ใช้สำหรับตำหมากและพลูให้ละเอียด)ไม้กระทุ้ง (ไม้กระทุ้งทำจากไม้เอาไว้กระทุ้งหมากออกตอนที่ตำเสร็จแล้ว)และอุปกรณ์อีกอย่างที่สำคัญไม่แพ้กันก็คือ กรรไกรคีบหมาก ในหมาก 1 คำมีอะไรบ้าง1. ใบพลู 1 ใบ2. หมาก 2-3 ชิ้น3. ปูนนิดหน่อยวิธีตำหมากนำปูนทาบริเวณใบพลูนิดหน่อย (อย่าทาเยอะนะคะไม่งั้นปูนจะไหม้ปาก) จากนั้นพับใบพลูเป็นชิ้นเล็ก ๆ ใส่ลงในกระบอกยนแล้วตามด้วยหมาก จากนั้นใช้ตายนตำไปเรื่อย ๆ จนหมากและพลูละเอียด เมื่อละเอียดได้ที่แล้ว ใช้ไม้กระทุ้ง กระทุ้งที่บริเวณด้านล่างของกระบอกยน หมากก็จะถูกดันออกมา เป็นอันเสร็จ ได้หมาก 1 คำแล้วค่ะนำปูนป้ายตรงใบพลูนิดหน่อยแล้วใส่ลงในกระบอกยนจากนั้นใส่หมากแล้วใช้ตายนตำไปเรื่อย ๆ จนละเอียดเมื่อละเอียดแล้วใช้ไม้กระทุ้งให้หมากออกมาทางปากกระบอกยนเป็นอันเสร็จเรียบร้อยค่ะยายบอกว่ารสชาติของหมากจะฝาด ๆ ร้อน ๆ ในปากนิดหน่อย น่าจะเพราะปูนที่ทา ยายบอกว่ากินมาตั้ง 30 กว่าปีแล้ว มันขาดไม่ได้แล้ว 555 ก็เลยเป็นหน้าที่ของลูกหลานอย่างเรา ๆ ที่คอยเก็บใบพลูให้ยาย อะไรที่ทำให้ยายได้เราก็เต็มใจทำให้เสมอค่ะภาพประกอบทั้งหมดโดย : ผู้เขียน