ไม่ว่าคนเชื้อชาติใดย่อมมีศาสนา และทุกศาสนา ย่อมสอนให้คนเป็นคนดี รวมถึงศาสนาพุทธ ทำไมถึงกล่าวเช่นนั้น เพราะคนไทยผูกพันธ์กับหลักวิธีคิดแบบศาสนา ขนบธรรมเนียมประเพณีก็สอดแทรกความเป็นพุทธศาสนามาเกี่ยวข้อง สังเกตจากวัดวาอาราม รูปปั้นประดิษฐาน ล้วนเกี่ยวข้องกับศาสนาทั้งนั้น จึงกล่าวได้ว่า พุทธศาสนาเป็นแหล่งขุมทรัพย์ทางปัญญาชั้นเลิศ เรามาดูกันดีกว่า คลังความคิดทางปัญญาแบบพุทธ มีอะไรบ้าง สังเกตไหม? ทำไมทารกเกิดมาต้องร้องไห้ เพราะตามความเชื่อมนุษย์เกิดมา ย่อมนำความทุกข์ติดตัวมาด้วย เราไม่รู้หรอก เกิดมาดับสูญ หรือ เกิดมาเวียนวายตายเกิด เรารู้แต่ว่าตั้งแต่ลืมตาดูโลกสิ่งแรกที่เราสัมผัสก็คือน้ำตา ตามมา ด้วยความหิว เจ็บป่วย และความอยากได้ สอดคล้องกับวิธีคิดแบบพุทธยังไง? ตามความรู้สึกผู้เขียนเราโชคดีกว่าชาติอื่น เพราะลืมตาขึ้นมา เราก็เจอวิชาดับทุกข์แล้ว ซึ่งเป็นหลักธรรมคำสอนต่าง ๆ ที่พระศาสดาได้บัญญัติไว้ในชื่อที่เรียกว่า " สมุทัย " หรือ อริยสัจสี่ ยิ่งวิกฤตการณ์แบบนี้ ถ้ามนุษย์เราไม่มีสติ ย่อมต้องหลงเวียนว่ายไปกับกองทุกข์โดยง่าย ทุกข์เพราะอยากได้ไม่ได้ ทุกข์เพราะความรู้สึก เสียใจ ผิดหวัง เราจึงต้องแสวงหาทางออกและเหตุของการเกิดทุกข์ เพื่อดับทุกข์นั้นอริยสัจ 4 คือ ความจริงอันประเสริฐสี่ประการ1. ทุกข์ ขั้นแรกเราต้องกำหนดรู้ก่อนว่าทุกข์ของเราเกิดจากอะไร โดยหลักทั่วไป ความทุกข์ขั้นพื้นฐานส่วนมากคือ เกิด แก่ เจ็บ ตาย หิว และการพลัดพราก พอมองเห็นทุกข์เราจะหาวิธีดับทุกข์อย่างไร2. สมุทัย คือสาเหตุของการเกิดทุกข์ เมื่อเรารู้ว่าเราทุกข์ด้วยเรื่องอะไร เราก็จะมองหาวิธีดับมัน ส่วนมากสิ่งที่ทำให้เราไม่มีความสุข ก็คือความอยากได้ ความเร่าร้อนในอารมณ์ ความไม่สมหวังต่างๆ ซึ่งประกอบไปด้วย การยึดมั่น ถือมั่น ไม่ยอมปล่อยวางแบกไว้ตลอด3. นิโรธ คือการดับทุกข์ รู้ว่าทุกข์ รู้ว่าไม่เป็นสุขแล้วจะแบกรับไว้ทำไม ถือให้หนัก ปล่อยวางก็สบาย หลายท่านอาจบอกว่า พูดง่ายทำยาก แล้วท่านลองทำแล้วหรือยัง? หิวท่านก็กิน ปวดท้องท่านก็ขับถ่าย ไม่สบายก็ไปหาหมอ ไม่มีเงินท่านก็ต้องหา วิธีมีตั้งมากมาย สุดท้ายแล้วถ้าเราพยามทำ พยายามปล่อย แล้วผลลัพธ์ยังไม่เป็นอย่างที่ปราถนา แล้วการนั่งเป็นทุกข์ มันก็ไม่ได้ทำให้ทุกข์ของท่านหายลง ทำไมไม่ผ่อนคลายทุกข์นั้นลงซะบ้าง4. มรรค คือหนทางอันประเสริฐที่จะนำไปสู่การดับทุกข์ ซึ่งต้องลงมือทำ ปฏิบัติจริงทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัญญาแต่ละท่าน รู้ว่าทุกข์ทำไมต้องกระโจนลงกองทุกข์ให้ทุกข์ซ้ำกว่าเดิมไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ เลย ที่คนเราจะปล่อยวางอะไรง่าย ๆ แต่ท่านเคยลองหรือยัง ผู้เขียนเองก็มีความทุกข์ วิธีดับทุกข์ ของผู้เขียนเองคือการอ่านเยอะ ๆ แหล่งเรียนรู้ที่ช่วยเสริมสร้างความรู้ เวลาเกิดทุกข์ในใจมาก ๆ ก็คือตำราพุทธศาสนา และการนำหลักอริยสัจสี่ ไปปรับใช้ อย่างไรก็ตามในยามที่เผชิญวิกฤตรอบด้าน อยากให้ทุกท่านมีสติ ขุมทรัพย์ทางปัญญาที่ดีที่สุด ก็คือ การอ่าน ยิ่งตำราที่ถ่ายทอดออกมาจากผู้รู้แท้จริง ย่อมเสริมสร้างสติปัญญา ช่วยให้พบทางสว่าง ดังเช่น หลักอริยสัจสี่ ซึ่งถือว่าเป็นตำราวิชาพุทธเล่มหนึ่ง สามารถช่วยดับทุกข์แก่ท่านได้(ภาพจากผู้เขียน,เพื่อนแนนถ่ายภาพ)