โยกย้าย มท. 25 เก้าอี้ กับคำถามเรื่องสมดุลอำนาจ?

การโยกย้ายข้าราชการระดับสูงกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2568 จำนวน 25 ตำแหน่ง กลายเป็นการปรับใหญ่ที่หลายฝ่ายจับตามอง เพราะกระทรวงนี้ถือเป็น “หัวใจ” ของการบริหารพื้นที่จังหวัดและท้องถิ่น การเปลี่ยนตัวผู้ว่าราชการจังหวัดและอธิบดีกรมสำคัญจึงไม่ได้หมายถึงเพียงงานราชการประจำ แต่ยังเกี่ยวข้องโดยตรงกับการจัดสมดุลทางการเมืองในระดับชาติ

รายชื่อที่เปลี่ยน และความหมายต่อพื้นที่

การแต่งตั้งที่โดดเด่น ได้แก่ นายสุรศักดิ์ อักษรกุล ผู้ว่าฯ หนองบัวลำภู ที่ขึ้นมาเป็นอธิบดีกรมการพัฒนาชุมชน สลับกับนายสยาม ศิริมงคล อธิบดีเดิมที่ถูกส่งไปคุมจังหวัดสมุทรปราการ ขณะที่นายจุมพฎ วรรณฉัตรสิริ ผู้ว่าฯ บึงกาฬ และนายชูชีพ พงษ์ไชย ผู้ว่าฯ ตาก ขยับขึ้นเป็นรองปลัดมหาดไทย แสดงถึงการเสริมกำลังในระดับสูงของกระทรวง

ด้านจังหวัดยุทธศาสตร์ เช่น เชียงใหม่ ชลบุรี และอุบลราชธานี มีการเปลี่ยนผู้ว่าฯ คนใหม่ทั้งหมด นายทศพล เผื่อนอุดม ได้รับมอบหมายดูแลเชียงใหม่ เมืองศูนย์กลางการเมืองและเศรษฐกิจภาคเหนือ นายนริศ นิรามัยวงศ์ ถูกส่งไปคุมจังหวัดชลบุรี ฐานอุตสาหกรรมและการท่องเที่ยวใหญ่ ขณะที่นายชำนาญ ชื่นตา เข้ารับตำแหน่งผู้ว่าฯ อุบลราชธานี จังหวัดชายแดนที่มีความละเอียดอ่อนทางความมั่นคง

“การเด้งเข้ากรุ” และเครือข่ายสีน้ำเงิน? 

ผู้ว่าฯ หลายรายถูกโยกเข้ามาเป็นผู้ตรวจราชการมหาดไทย รวมแล้ว 7 ราย รายชื่อเหล่านี้จำนวนไม่น้อยถูกจับตามองว่าเคยมีสายสัมพันธ์ทางการเมืองกับพรรคภูมิใจไทยหรือที่เรียกว่า “กลุ่มสีน้ำเงิน” การเปลี่ยนบทบาทไปเป็นผู้ตรวจราชการจึงถูกตีความว่าเป็นการลดพื้นที่อิทธิพลบางส่วน อย่างไรก็ตาม ฝ่ายที่เกี่ยวข้องยังยืนยันว่าทุกอย่างดำเนินไปตามปกติของระบบราชการและอายุงาน

ผลสะเทือนต่อแผนการเมือง?

เมื่อพิจารณาตามภาพรวม การปรับครั้งนี้ทำให้จังหวัดสำคัญหลายแห่งอยู่ในความดูแลของบุคคลที่ได้รับการไว้วางใจจากรัฐบาลปัจจุบัน นักวิชาการบางส่วนมองว่า การจัดวางผู้ว่าฯ ลักษณะนี้มีผลต่อการเลือกตั้งในอนาคต เพราะผู้ว่าราชการจังหวัดทำหน้าที่ประสานกับทุกหน่วยงานในพื้นที่ และมีอิทธิพลต่อกลไกท้องถิ่น ขณะที่อีกมุมหนึ่งก็มีเสียงโต้แย้งว่า การมองผู้ว่าฯ ในฐานะ “ตัวแทนการเมือง” อาจเกินจริง เพราะระบบราชการยังคงมีกฎระเบียบที่ชัดเจน

คำอธิบายจากฝ่ายการเมือง?

นายภูมิธรรม เวชยชัย รัฐมนตรีมหาดไทย ยืนยันว่า “การโยกย้ายครั้งนี้ไม่ได้เร่งรีบ” แต่เป็นไปตามไทม์ไลน์ราชการ เพื่อให้ทุกตำแหน่งพร้อมทำงานทันวันที่ 1 ตุลาคม ซึ่งเป็นวันเริ่มต้นปีงบประมาณใหม่ คำชี้แจงนี้สะท้อนถึงความพยายามลดข้อครหาที่โยงการโยกย้ายกับคดีการเมืองซึ่งศาลรัฐธรรมนูญกำลังพิจารณา

การโยกย้าย 25 ตำแหน่งในกระทรวงมหาดไทยครั้งนี้จึงมีสองชั้นความหมาย ชั้นแรกคือการบริหารราชการตามวาระปกติ เพื่อเตรียมคนทำงานในจังหวัดและส่วนกลาง ชั้นที่สองคือผลพวงทางการเมือง ที่ทำให้เกิดการพูดถึงการจัดสมดุลระหว่างเครือข่ายเดิมกับกลุ่มใหม่ ไม่ว่าจะตีความว่าเป็น “การลดบทบาทสีน้ำเงิน” หรือ “การดันสีแดง” สิ่งสำคัญที่ต้องติดตามคือ ข้าราชการที่เพิ่งเข้ามาจะสามารถทำงานเพื่อประชาชนอย่างมีประสิทธิภาพ ท่ามกลางเงื่อนไขการเมืองที่กดดันมากขึ้นได้เพียงใด