ภาพปกโดย ผู้เขียนสวัสดีค่ะ วันนี้จะมาพูดถึงเรื่อง คำประสม เรื่องง่าย ๆ เป็นคำที่หลาย ๆ คนอาจจะรู้จักแล้ว และยังมีอีกหลายคนเช่นกันที่ยังไม่รู้จัก วันนี้ผู้เขียนจะมาให้ข้อมูลเรื่อง คำประสม เรามาเริ่มเรียนรู้กันเลยค่ะความหมายของคำประสมคำประสม หมายถึง คำที่เกิดจากการนำหน่วยคำอิสระ ที่มีความหมายต่างกัน อย่างน้อย 2 หน่วยมารวมกัน เกิดเป็นคำใหม่คำหนึ่งมีความหมายใหม่ เกณฑ์ที่ใช้แยกคำประสมออกจากคำประเภทอื่นมีดังนี้คำประสมเป็นคำที่มีความหมายใหม่ แต่มักมีเค้าคงความหมายของหน่วยคำเดิมอยู่ เช่น น้ำแข็ง เป็นคำประสม มีความหมายว่า “น้ำที่แข็งเป็นก้อนเพราะถูกความเย็นจัด” เป็นความหมายใหม่ที่มีเค้าความหมายเดิมของหน่วยคำว่า น้ำ และ แข็งคำประสมจะแทรกคำใด ๆ ลงระหว่างหน่วยคำที่มารวมกันนั้นไม่ได้ เช่น- ลูกช้างเดินตามแม่ช้าง ลูกช้างแปลว่าลูกของช้าง ไม่มีคำแทรกได้คือคำว่าของ ระหว่าง ลูก กับ ช้าง อย่างนั้นลูกช้างในประโยคจึงไม่เป็นคำประสม- เทวดาช่วยลูกช้างด้วย ในที่มีลูกช้างเป็นสรรพนามแทนตัวบุคคลที่พูดกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ไม่สามารถแทรกคำใดลงไปได้ ในระหว่างคำว่า ลูก กับ ช้าง ลูกช้างในประโยคนี้จึงเป็นคำประสมคำประสมเป็นคำคำเดียว หน่วยคำที่เป็นส่วนประกอบของคำประสมไม่สามารถย้ายที่หรือสลับที่ได้ เช่นฉันกินข้าวแล้ว สามารถย้ายคำว่าเข้าไปตรงต้นประโยคได้ คือ ข้าวฉันกินมาแล้ว ดังนั้นกินข้าวจึงไม่ใช่คำประสมเขานั่งกินที่ ไม่สามารถย้ายคำว่ากินหรือที่ไปไว้ที่อื่นได้ ดังนั้น กินที่ จึงเป็นคำประสมคำประสมจะออกเสียงต่อเนื่องกันโดยไม่หยุดเว้นจังหวะระหว่างหน่วยคำที่เป็นส่วนประกอบ เช่นกาแฟเย็น ถ้าออกเสียงต่อเนื่องจะหมายถึงกาแฟที่ใส่นมและใส่น้ำแข็ง เป็นคำประสม แต่ถ้าเป็นช่วงจังหวะระหว่างกาแฟกับเย็นจะหมายถึงกาแฟที่ร้อนแต่วางไว้จนเย็น เป็นประโยค คำประสมบางคำไม่มีความหมายทางวากยสัมพันธ์ระหว่างหน่วยคำที่เป็นส่วนประกอบ เช่น รถเสีย ไม่เป็นคำประสม เพราะ รถกับเสี่ยมีความสัมพันธ์ทางวากยสัมพันธ์ แบบประธานกับกริยา กินน้ำ ไม่เป็นคำประสม เพราะ กินกับน้ำมีความสัมพันธ์ทางวากายะสัมพันธ์ แบบกริยากับกรรมภาพประกอบโดย ผู้เขียนส่วนประกอบของคำประสม เมื่อคำชนิดนั้นๆมาประกอบกันแล้วส่วนใดจะได้คำประสมที่เป็นคำนามหรือคำกริยาคำประสมที่เป็นนาม1. นาม + นาม ตัวอย่างคำตีนกา รอยย่นที่ปรากฏที่หางตา มีลักษณะคล้ายตีนของกาหมูกระทะ ชื่ออาหารชนิดหนึ่งดอกฟ้า หญิงที่สูงศักดิ์2. นาม + นาม + นาม ตัวอย่างคำรถไฟฟ้า รถไฟที่แล่นบนรางยกระดับปากนกกระจอก แผลที่เกิดที่มุมปาก3. นาม + ลักษณนาม ตัวอย่างคำไอติมแท่ง ไอติมที่ทำเป็นแท่งน้ำแข็งก้อน น้ำแข็งที่ทำเป็นก้อน ๆ4. นาม + กริยา ตัวอย่างคำหมูหัน หมูที่ย่างทั้งตัวมือถือ โทรศัพท์เคลื่อนที่5. นาม + กริยา + นาม ตัวอย่างคำแปรงสีฟัน แปรงที่ใช้สำหรับทำความสะอาดฟันคนเดินดิน บุคคลที่มีความเป็นอยู่ธรรมดา6. นาม + กริยา + กริยา ตัวอย่างคำสารฟอกขาว สารเคมีที่ทำให้วัตถุมีความขาวขึ้นใบขับขี่ ใบอนุญาตให้ขับขี่ยานพาหนะ7. นาม บุพบท นาม ตัวอย่างคำคนหลังเขา คนที่ไม่ทันความเจริญของโลกบัวใต้น้ำ คนโง่8. กริยา + กริยา ตัวอย่างคำพิมพ์ดีด อุปกรณ์สำหรับพิมพ์ตัวหนังสือด้วยปลายนิ้วมือจิ้มจุ่ม ชื่ออาหารอีสาน9. กริยา + นาม ตัวอย่างคำเท้าแขน ส่วนของเก้าอี้สำหรับวางแขนบังตา ความสูงเหนือระดับสายตา10. บุพบท + นาม ตัวอย่างคำในหลวง พระเจ้าแผ่นดินหลังบ้าน ภรรยา คำประสมที่เป็นกริยา1. กริยา + กริยา ตัวอย่างคำกวาดล้าง กำจัดให้สิ้นไปซักซ้อม แนะกันไว้ล่วงหน้า2. กริยา + นาม ตัวอย่างคำปิดปาก ไม่พูดเทคะแนน ลงคะแนนออกเสียงให้เป็นจำนวนมาก3. กริยา + นาม + กริยา ตัวอย่างคำตีบทแตก แสดงได้สมบทบาทขีดเส้นตาย ให้โอกาสเป็นครั้งสุดท้าย4. กริยา + บุพบท ตัวอย่างคำเป็นกลาง ไม่เข้าข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง5. กริยา + บุพบท + นาม ตัวอย่างคำตีท้ายครัว เข้าติดต่อกับภรรยาผู้อื่นในทางชู้6. นาม + กริยา ตัวอย่างคำตาแข็ง ไม่ง่วงหัวโบราณ นิยมตามแบบเก่า7. นาม + กริยา + นาม ตัวอย่างคำเลือดเข้าตา หาทางออกไม่ได้ภาพประกอบโดย ผู้เขียนลักษณะความหมายของคำประสม มี 3 ลักษณะ คือ1. ความหมายเปรียบเทียบ ตัวอย่างคำดอกฟ้า หญิงผู้สูงศักดิ์มือลิง ไม้สำหรับติดข้างเรืออยู่ระหว่างกงมือใหม่ ยังไม่ค่อยชำนาญภาพประกอบโดย ผู้เขียน2. ความหมายเฉพาะ ตัวอย่างคำ หน้าอ่อน ดูอายุน้อยกว่าอายุจริงเบาใจ ไม่หนักใจ โลงใจ อ่อนใจ เหนื่อยใจ ท้อใจ ระอาใจ3. ความหมายใกล้เคียงกับคำเดิม ตัวอย่างคำตีนผี หมายถึงส่วนของจักรเย็บผ้า (ความหมายเฉพาะ)คนที่ขับรถเร็ว ซึ่งมักก่ออุบัติเหตุ มีผู้เสียชีวิต (ความหมายเปรียบเทียบ)หมาบ้า หมายถึงหมาที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้า (ความหมายเฉพาะ)คนที่มาอาการไร้สติคล้ายหมาบ้า (ความหมายเปรียบเทียบ) ภาพประกอบโดย ผู้เขียนจากบทความข้างต้น เห็นได้ว่าคำประสมเป็นคำง่าย ๆ ที่หลาย ๆ คนได้ลืมเรื่องคำประสมไป โดยผู้เขียนได้นำเสนอเพื่อเป็นการทวนความจำให้แก่ผู้อ่าน อย่าลืมอ่านเรื่องต่าง ๆ ของภาษาไทยเยอะ ๆ นะคะ เพื่อพัฒนาศักยภาพด้านภาษาไทย