สิ้นสุดตำนาน “A23a” ภูเขาน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดในโลก แตกสลายแล้ว หลังลอยอยู่ 40 ปี

ภูเขาน้ำแข็งขนาดมหึมาที่ถือเป็นหนึ่งในก้อนที่เก่าแก่และใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ กำลังแตกตัวและสลายอย่างรวดเร็วในน่านน้ำอุ่น หลังจากลอยอยู่ได้นานเกือบ 40 ปี และอาจหายไปทั้งหมดภายในไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า

ภูเขาน้ำแข็งก้อนนี้มีชื่อว่า “A23a” เคยมีน้ำหนักเกือบ 1 ล้านล้านตัน และมีพื้นที่กว้างกว่านครลอนดอนถึงสองเท่า ทำให้ได้รับการขนานนามว่า “เมกาเบิร์ก” (megaberg) เนื่องจากมีขนาดใหญ่ผิดปกติในยุคนั้น

“A23a” แตกออกจากชั้นน้ำแข็งทวีปแอนตาร์กติกาเมื่อปี 2529 แต่ติดค้างอยู่ในทะเลเวดเดลล์นานกว่า 30 ปี ก่อนจะหลุดออกมาในปี 2563 และถูกพัดไปตามกระแสน้ำ "Iceberg Alley" สู่มหาสมุทรแอตแลนติกใต้ เมื่อต้นปีที่ผ่านมา A23a ยังมีขนาดกว่า 3,500 ตารางกิโลเมตร แต่ปัจจุบันเหลือเพียง 1,770 ตารางกิโลเมตร กว้างสุดราว 60 กิโลเมตร 

ในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา ก้อนน้ำแข็งขนาดยักษ์ราว 400 ตารางกิโลเมตรได้แตกออกไป ขณะที่เศษชิ้นเล็กกว่าซึ่งยังมีขนาดใหญ่พอจะเป็นอันตรายต่อเรือกระจายอยู่รอบ ๆ

ด้านนักวิทยาศาสตร์จาก British Antarctic Survey ระบุว่า ภูเขาน้ำแข็งกำลังแตกตัวอย่างรุนแรงเมื่อเคลื่อนตัวขึ้นไปทางเหนือ เพราะน้ำทะเลในบริเวณนี้อุ่นเกินกว่าจะรักษาสภาพก้อนได้ อีกทั้งยังถูกคลื่นยักษ์ซัดอย่างต่อเนื่อง ทำให้โครงสร้างด้านล่างเปราะบางและ “ผุพัง” อย่างรวดเร็ว และตลอดหลายสิบปีที่ผ่านมา A23a เคยสร้างความกังวลว่าจะกระทบต่อพื้นที่หากินของเพนกวินและแมวน้ำรอบเกาะเซาท์จอร์เจียในมหาสมุทรแอตแลนติกใต้ แต่ในที่สุดภูเขาน้ำแข็งก็เคลื่อนตัวออกไป

.

และขณะนี้ ก้อนน้ำแข็ง “A23a” กำลังแตกเร็วกว่าที่คาด นักวิทยาศาสตร์ชี้ว่า ปกติภูเขาน้ำแข็งจำนวนมากไม่สามารถลอยมาได้ไกลถึงเพียงนี้ แต่ด้วยขนาดมหึมาของ A23a ทำให้มันอยู่รอดได้นานผิดปกติ อย่างไรก็ตาม ภูเขาน้ำแข็งทุกก้อนย่อม “ถึงจุดจบ” เมื่อลอยพ้นจากน่านน้ำเยือกแข็งของแอนตาร์กติกา

ทั้งนี้ แม้การแตกตัวของภูเขาน้ำแข็งจะเป็นกระบวนการธรรมชาติ แต่บรรดานักวิทยาศาสตร์เตือนว่า อัตราการสูญเสียน้ำแข็งจากแอนตาร์กติกากำลังเพิ่มสูงขึ้น ซึ่งเชื่อมโยงกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่มนุษย์สร้างขึ้น