รัฐบาลสหรัฐยินดี ทับหลังหนองหงส์-เขาโล้นคืนสู่ประเทศไทย ชี้เป็นผลจากความพยายามของ 2 ประเทศ
เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน สถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกา ประจำประเทศไทย เผยแพร่เอกสารแสดงความยินดีจากรัฐบาลสหรัฐกรณีทับหลังปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว จากสหรัฐ กลับคืนสู่ประเทศไทย
ความดังนี้
รัฐบาลสหรัฐอเมริกาขอแสดงความยินดีที่ทับหลังสลักด้วยหินทรายจากสมัยพุทธศตวรรษที่ 16 จำนวน 2 รายการได้กลับคืนสู่ประเทศไทย โดยเป็นผลจากความพยายามร่วมกันตลอดระยะเวลา 4 ปีของสหรัฐฯ และไทย
“ทับหลัง 2 รายการนี้เป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของไทย และรัฐบาลสหรัฐฯ ภาคภูมิใจที่ได้ต่อสู้เพื่อนำโบราณวัตถุเหล่านี้กลับมายังประเทศไทย” อุปทูตรักษาการแทนเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ไมเคิล ฮีธ กล่าวเนื่องในโอกาสเป็นตัวแทนรัฐบาลสหรัฐฯ ณ พิธีส่งมอบทับหลังในวันนี้
รองนายกรัฐมนตรี วิษณุ เครืองาม เป็นประธานในพิธีส่งมอบทับหลังกลับคืนสู่ประเทศไทยในครั้งนี้ ซึ่งเกิดขึ้นได้จากการทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิดระหว่างรัฐบาลไทยและรัฐบาลสหรัฐฯ เพื่อติดตามนำทับหลังชิ้นสำคัญทางศาสนาทั้งสองรายการกลับสู่ถิ่นกำเนิด
ความร่วมมือในครั้งนี้เริ่มต้นอย่างเป็นทางการในปี 2560 เมื่อกลุ่มนักวิชาการอิสระได้รวบรวมข้อมูลโบราณวัตถุของไทยจำนวนหนึ่งที่อยู่ในต่างประเทศ จากนั้นจึงดำเนินการร่วมกับนายกรัฐมนตรีและกระทรวงวัฒนธรรมเพื่อจัดตั้งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศ ไทย ผลจากการประชุมคณะกรรมการได้มีมติให้ติดตามทวงคืนโบราณวัตถุ อันได้แก่ ทับหลังปราสาทหนองหงส์ จังหวัดบุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จังหวัดสระแก้ว ซึ่งจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียในนครซานฟรานซิสโก
กระทรวงวัฒนธรรมและกระทรวงการต่างประเทศของไทยทำงานร่วมกันอย่างใกล้ชิดกับสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิของสหรัฐฯ (ซึ่งมีสำนักงานในสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำประเทศไทย) และสำนักงานอัยการเขตรัฐแคลิฟอร์เนียตอนบน เพื่อให้บรรลุขั้นตอนทางกฎหมายในการนำทับหลังออกจากการจัดแสดงของพิพิธภัณฑ์ดังกล่าวและส่งกลับคืนถิ่นเดิมได้ โดยโบราณวัตถุทั้งสองรายการเดินทางมาถึงไทยเมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2564