หอยขมในวงบ่อ ไม่ง่ายแต่น่าลองงานทดลองเลี้ยงของคนเกษตร หอยขม หรือบางท้องถิ่นเรียกว่า หอยจุ๊บ หรือ หอยดูด เป็นหอยอยู่ตามธรรมชาติที่คนไทย รู้จักกันเป็นอย่างดี นิยมนำมาเป็นอาหารกันทุกภาค ทั่วประเทศไทย เช่น นำมาทำเป็นแกงคั่ว แกงอ่อม ใส่ส้มตำ รวมถึงลวกจิ้ม ซึ่งก็ให้รสชาติดีไม่แพ้กัน หอยขมจึงเป็นอาหารโปรตีนคุณภาพ ที่อยู่คู่คลอง ท้องไร่ ท้องนาของคนไทยมาโดยตลอด ภาพถ่ายโดยผู้เขียน : ปากกาทอง หอยขมที่นำมาบริโภคกันในปัจจุบัน ส่วนมาก เป็นหอยที่จับมาจากธรรมชาติ ไม่ว่าเป็นคู คลอง หนอง บึง รวมถึงทุ่งนา สระน้ำ แต่อย่างที่ทราบกันดีว่า แหล่งน้ำธรรมชาติปัจจุบัน โดนเฉพาะที่ใกล้เมืองใหญ่ มีสภาพเปลี่ยนแปลงไปมาก ไม่เอื้อให้สัตว์อาศัยอยู่ได้ ส่งผลให้สัตว์น้ำต่าง ๆ รวมถึงหอยขมลดจำนวนลง อย่างเห็นได้ชัด หาจับได้ยากขึ้น ขณะที่ความต้องการบริโภค ยังคงมีอยู่ และมีแนวโน้มมากขึ้น เรื่อย ๆ หอยขมจึง มีราคาค่อนข้างสูง กิโลกรัมละไม่ต่ำกว่า 80 บาท ที่สำคัญมีเท่าไหร่ ตลาดรับไม่อั้น นับเป็นสัตว์น้ำพื้นบ้านที่น่าสนใจ และเริ่มมีการทดลองเลี้ยงหลากหลายวิธี หนึ่งในนั้น คือการเลี้ยงในวงบ่อซีเมนต์การสืบพันธ์ุของหอยขม หอยขมเป็นสัตว์ที่มีอวัยวะเพศทั้งเพศผู้และเพศเมียอยู่ในตัวเดียวกัน สามารถผสมพันธ์ุทั้งกับตัวเอง หรือผสมกับตัวอื่นได้ โดยการมาประกบ ส่วนการผสมพันธ์ุได้ด้วยตัวของมันเอง จะทำได้เมื่ออายุ 60 วัน ขึ้นไป หอยขมออกลูกเป็นตัวครั้งละประมาณ 40 - 50 ตัว ลูกหอยขมที่ออกมาใหม่ ๆ จะมีวุ้นหุ้มอยู่ แม่หอยขมจะใช้หนวดแทงวุ้นจนแตก เพื่อให้ลูกหอยหลุดออกจากวุ้น ลูกหอยขมสามารถเคลื่อนไหวได้ทันที เมื่อออกจากตัวแม่ ช่วงเวลาที่จะพบเห็นหอยขมในธรรมชาติชุกชุม ประมาณเดือนธันวาคม - พฤษภาคม ภาพถ่ายโดยผู้เขียน : ปากกาทองเทคนิคเลี้ยงหอยขมในวงบ่อควรจัดการสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับธรรมชาติของหอยขม คือ น้ำนิ่งหรือไม่ไหลแรงมาก มีความลึก 10 เซนติเมตร ถึง 2 เมตร พื้นเป็นดินทรายหรือโคลนตม ควรเป็นบริเวณที่ร่มเย็น นำหอยขมตัวเต็มวัยใส่ลงในบ่อ ใช้ทางมะพร้าวใส่ลงไป ให้หอยขมเกาะตามความเหมาะสมอาหารของหอยขมโดยธรรมชาติของหอยขม จะหาอาหารกินที่พื้น แต่ในการเลี้ยงหอยขมจะใช้รำละเอียดปั้นเป็นก้อนเสริม ทุก ๆ 2-3 วัน เพื่อเพิ่มธาตุอาหารในบ่อเลี้ยงให้หอยขม มีการเจริญเติบโต ที่ดีขึ้น การใส่จุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพสูง ลงในบ่อเลี้ยง สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ครั้งละ 1 ลิตร เพื่อควบคุมและรักษาคุณภาพน้ำให้เหมาะสม ตลอดการเลี้ยงการเก็บผลผลิตในการเลี้ยงหอยขมจะใช้ระยะเวลา 60 วัน สามารถทยอยเก็บผลผลิตไปจำหน่ายได้ ซึ่งการเก็บผลผลิตหอยขม โดยการยกทางมะพร้าว หอยขมก็จะติดขึ้นมา เกษตรกรสามารถคัดเลือกหอยขมใหญ่ ขึ้นไปจำหน่ายได้ในราคากิโลกรัมละ 30-40 บาท ขึ้นอยู่กับพื้นที่นั้น ๆ ซึ่งหอยขมจะผสมพันธ์ุในช่วงข้างขึ้น และออกลูกในช่วงข้างแรม ภาพถ่ายโดยผู้เขียน : ปากกาทองสำหรับใครสนใจสามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี ศรีสะเกษ ภาพถ่ายหน้าปกโดยผู้เขียน : ปากกาทองสามารถติดตามผลงานของผู้เขียนได้ที่ : https://creators.trueid.net/@22596ปากกาทอง