มีโอกาสไปร่วมทำสะพานข้ามแม่น้ำรันตีของหมู่บ้านกองม่องทะ จังหวัดกาญจนบุรี หมู่บ้านของผู้เขียนซึ่งจะทำกันในทุกๆ ปี หลังน้ำลดลง เมื่อเข้าสู่ฤดูแล้ง เป็นสะพานใช้สัญจรสำหรับรถจักรยานยนต์และเดินทางเท้าเท่านั้นเพราะทางรถยนต์สามารถวิ่งฝ่าแม่น้ำไปได้เลย สาเหตุที่ต้องทำสะพานไม้ไผ่จากภูมิปัญญาต้องทำในทุกๆ ปี เป็นเพราะว่าพอถึงช่วงฤดูฝน น้ำหลากทำให้สะพานใช้งานไม่ได้ ถูกน้ำพัดพังลงไป ชาวบ้านเลยต้องใช้เรือสัญจรแทน แต่พอหน้าแล้งน้ำลดลงเรือวิ่งไม่สะดวกเลยต้องสะพานกันขึ้นมา เป็นเส้นทางสำหรับชาวบ้านไปไร่นาสวน จึงจำเป็นต้องมีสะพานเพื่อความสะดวกในการสัญจร วิธีการที่ชาวบ้านมาช่วยกันทำก็มาจากวัสดุในพื้นที่ไม่ว่าจะเป็นไม้ไผ่ ขอนไม้ ก้อนหิน หรือแม้แต่แผ่นกระดานรองพื้นสะพานก็เช่นกัน ชาวบ้านแบ่งงานกันเป็นกลุ่มตามความถนัด ผู้ชายจะเป็นฝ่ายหาตัดไม้ไผ่ ไม้ไผ่ขัดสานเป็นตอม่อ ผู้หญิงก็จะเป็นฝ่ายยกก้อนหิน ตัดเชือก และทำกับข้าว ในทุกๆ ปีส่วนตัวได้เพียงแค่เห็นภาพ แต่ปีนี้มีโอกาสได้ไปร่วมทำด้วยจึงรู้ได้ทุกขั้นตอนตั้งแต่แรกเริ่มจนจบ โดยมีวิธีขั้นตอนต่างๆ ดังนี้ 1. นำไม้ไผ่มาผ่าสานเป็นตะกร้าทรงกระบอกทำเป็นตอม่อสะพาน 3 จุด โดยปลายแกนไม้ไผ่สานทำให้แหลมเพื่อยึดพื้นในน้ำได้ 2. นำตอหม้อไม้ไผ่ไปวาง 3 จุดห่างกันพอดีกับ 2 ฝั่งแม่น้ำ จากนั้นหาหินก้อนใหญ่วางยึดรอบนอกของตอม่อไม้ไผ่ เพื่อไม่ให้ตอหม้อไม้ไผ่ไหลตามน้ำ ก่อนนำก้อนหินไปใส่ในตอหม้อจนเต็ม โดยใช้ก้อนใหญ่เป็นฐานก่อน แล้วค่อยใส่ก้อนเล็กแทรกจนเต็ม 3. หาขอนไม้หรือท่อนไม้ที่ขนาดไม่ใหญ่จนเกินไป มาวางเป็นฐานบนตอม่อ แต่ละจุดให้ขนาดความยาวเท่าๆ กัน 4. ฝ่ายกลุ่มผู้ชายที่ไปหาไม้ไผ่ ก็จะทำเป็นแพล่องลงมา 4-5 แพ เพื่อให้ใช้พอดีกับสะพาน เมื่อมาถึงจุดที่ทำสะพาน ก็นำลำไม้ไผ่ขนาดยาวมาวางพาดเป็นคานรับน้ำหนัก 3-4 ลำตามขนาดความกว้างของสะพานราว 1 เมตรครึ่ง 5. นำไม้ไผ่ที่ลำเล็กลงทำเป็นคานรับน้ำหนักด้านขวางอีกครั้ง ใช้เชือกบ้าง ตอกจักสานบ้าง เชือกฟางมัดขันชะเนาะ ให้แข็งแรงตลอดโครงสร้างสะพาน 6. นำแผ่นไม้และลำไม้ไผ่ไปวางด้านข้างๆ เพื่อรองขาเวลาขับขี่ขึ้นลงสะพาน เพื่อให้เกิดความแข็งแรงมากขึ้น และช่วยกันมัดแผ่นไม้และลำไม้ไผ่ที่เสริมด้านข้างให้มีความแข็งแรงยิ่งขึ้น สะพานภูมิปัญญาแห่งนี้สามารถใช้สัญจรได้ในระยะเวลาเกือบ 1 ปี จนถึงฤดูน้ำหลากของอีกปี ถึงจะหยุดใช้งานสะพานนี้ เพราะฤดูน้ำหลาก ชาวบ้านก็จะมาใช้เรือสัญจรแทนนั่นเอง รู้สึกสุขใจ อิ่มใจกับกิจกรรมการทำสะพานนี้ ทำให้ได้เห็นทุกขั้นตอนของการทำ การร่วมมือกัน ช่วยเหลือ แบ่งหน้าที่กันจนสำเร็จ เมื่อสร้างเรียบร้อย รอยยิ้ม ความภูมิใจ การอยากใช้ก็เกิดขึ้นทันที ถือเป็นอีกกิจกรรมดีๆ ของชุมชนที่มาช่วยกันทำทั้งเด็ก ผู้ใหญ่ จำนวนไม่ต่ำกว่า 50 คน ถือเป็นภาพที่สุขใจของทุกคนจริงๆ โดยเฉพาะตอนพักทานข้าว ได้เห็นแววตาของความตั้งใจและรอยยิ้มของทุกคนที่กำลังมองเห็นความสำเร็จอยู่ตรงหน้าของทุกคน ทุกๆ ปีจะกลายเป็นธรรมเนียม เมื่องานประจำปี "งานสะพานข้ามแม่น้ำแคว จังหวัดกาญจนบุรี" ในเมืองมาถึง งานสะพานข้ามแม่น้ำรันตีในป่าที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้านกองม่องทะที่ต้องมาทำร่วมกันก็ต้องเกิดขึ้นด้วยเช่นกัน ทุกภาพประกอบ โดยผู้เขียน ขอบคุณ Canva ใช้ตกแต่งภาพปก เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !