โควิด-19: "เนื้อวาฬ เป็นตัวแทนวัยเด็กและความทรงจำของผม" เจ้าของร้านอาหารในนอร์เวย์กล่าว

ขณะที่วิกฤตโควิด-19 สร้างความเสียหายแก่อุตสาหกรรมท่องเที่ยวไปทั่วโลก ชาวนอร์เวย์เลือกที่จะไปเที่ยวในประเทศแทน- BBCไทย

"สำหรับผม เนื้อวาฬเป็นตัวแทนวัยเด็กและความทรงจำของผม" ฟรูเดอ เรฟเคอ เจ้าของร้านอุสต์ & ซอนต์ (Ost & Sant) ร้านขายอาหารตำรับนอร์เวย์ในกรุงออสโล นครหลวงของประเทศ เล่า

"สปาเก็ตตี้ซอสโบโลเนสสูตรแม่ผมยังใช้เนื้อวาฬเลย ครั้งแรกที่ผมไปอิตาลี ผิดหวังมาก [สปาเก็ตตี้ที่นั่น]ไม่มีรสอะไรเลย"

แม้ไร้นักท่องเที่ยวต่างชาติ แต่ปีนี้ร้านเขามีชาวนอร์เวย์มาอุดหนุนมากขึ้น

สิ่งที่เปลี่ยนไปคือเขาเริ่มขายเนื้อวาฬได้มากขึ้น

นี่เป็นครั้งแรกในรอบหลายปีที่อุตสากรรมค้าเนื้อวาฬทำยอดขายได้สูงขึ้น

วาฬเป็นอาหารที่ผิดกฎหมายในเกือบทุกประเทศทั่วโลก คณะกรรมการว่าด้วยการล่าวาฬระหว่างประเทศ (IWC) ประกาศห้ามล่าวาฬในปี 1986 แต่มีนอร์เวย์ ไอซ์แลนด์ และญี่ปุ่น เท่านั้นที่ยังล่าวาฬต่อในระดับอุตสาหกรรม ขณะที่ชนเผ่าพื้นเมืองในอะแลสกา แคนาดา กรีนแลนด์ และรัสเซีย ยังล่าวาฬอยู่แต่ไม่ได้ทำในเชิงพาณิชย์

นอร์เวย์ไม่สนคำสั่งห้ามดังกล่าวโดยอ้างเหตุผลทางวัฒนธรรม และยืนยันว่าแม้การล่าวาฬจะมีภาพลักษณ์ไม่ดีแต่ก็ที่จริงแล้วเป็นอุตสาหกรรมที่ยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม

อเลสซานโดร แอสโตรเซอ ที่ปรึกษาอาวุโสกระทรวงการค้านอร์เวย์ ตั้งคำถามว่าทำไมเนื้อวาฬถูกมองว่าแย่กว่าแหล่งโปรตีนอื่นทั้ง ๆ ที่วาฬที่จับมาถูกเลี้ยงแบบปล่อย ไม่ได้เสี่ยงสูญพันธุ์ และก็ไม่ได้สร้างก๊าซมีเทนแบบการเลี้ยงวัวด้วย

แล้วรสชาติมันเป็นอย่างไร

ชาวนอร์เวย์ใช้คำว่า "tran" ซึ่งไม่สามารถแปลเป็นอังกฤษแบบตรง ๆ ได้ ใกล้เคียงที่สุดคือมันมีรสคล้ายน้ำมันตับปลา บวกกับลักษณะที่เหมือนเนื้อวัว และรสเกลือเค็ม ๆ

หากคุณคิดว่าเนื้อวาฬไม่น่ากินเลย มีคนอื่นที่คิดเหมือนกัน

ชาวนอร์เวย์ต้องการเนื้อวาฬน้อยลงเรื่อย ๆ ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา และเมื่อปี 2019 มีการจับวาฬมิงค์น้อยที่สุดเป็นประวัติการณ์ที่ 429 ตัวจากที่มีทั้งหมดมากกว่า 100,000 ตัวในทะเลนอร์เวย์และแบเรนต์ส

มาปีนี้มีความต้องการเนื้อวาฬสูงขึ้นโดยมีการจับวาฬมิงค์ไปเกือบ 500 ตัวแล้ว

เอยวิน ฮาราม จากสหพันธ์อาหารทะเลนอร์เวย์ บอกว่าโควิด-19 ไม่ใช่เหตุผลเดียว เขาบอกว่าโครงการรณรงค์ให้คนกลับมานิยมกินเนื้อวาฬที่เขาผลักดันเริ่มเห็นผลแล้ว

เขาบอกว่าเริ่มส่งเสริมการกินเนื้อวาฬทางโซเชียลมีเดียตั้งแต่ต้นปีก่อนฤดูล่าวาฬแล้ว

เขาบอกว่าวาฬเป็นสินค้าท้องถิ่น ไม่ต้องขนส่งไกล มีประโยชน์ต่อสุขภาพ และมีความยั่งยืนเพราะล่าไม่เกินกำหนดโควต้าในแต่ละฤดูกาลด้วย

นอกจากพยายามเชื้อชวนวัยรุ่นให้หันมากินเนื้อวาฬมากขึ้น เขายังร่วมงานกับเชฟชื่อดังของนอร์เวย์อย่าง โจนาธาน โรมาโน ด้วย

โรมาโน โตมาในบ้านที่มีเชื้อสายฟิลิปปินส์จึงไม่ได้กินเนื้อวาฬตั้งแต่เด็ก แต่ความคิดก็เปลี่ยนไปเมื่อได้มาเจอกับ เอยวิน ฮาราม

"ปัญหาคือ ตามธรรมเนียมคุณกินเนื้อวาฬในสตูว์กับน้ำเกรวี่ เนื้อกลายเป็นแข็งและมีรสชาติออกเหมือนโลหะ ทั้ง ๆ ที่คุณควรทอด เอาไปนาบกระทะและปล่อยให้เนื้อตรงกลางยังดิบอยู่"

โรมาโน เชื่อว่าจะมีเชฟหันมาใช้เนื้อวาฬทำอาหารมากขึ้นเรื่อย ๆ

เหมือนกับธุรกิจที่มีมาตั้งแต่โบร่ำโบราณอื่น ๆ การล่าวาฬเป็นธุรกิจที่ส่งต่อกันจากพ่อสู่ลูก ในช่วงที่ผ่านมา แทบไม่มีการจ้างงานใหม่เพื่อออกไปล่าวาฬเลยแม้ว่ามีโอกาสที่คน ๆ หนึ่งจะทำเงินได้ถึง 1.6 ล้านโครน หรือราว 5.5 ล้านบาทต่อปี และรัฐบาลก็พยายามลดขั้นตอนยุ่งยากโดยหวังให้คนหันมาทำธุรกิจนี้แล้ว

เซียรี มาร์ตินเซิน จากกลุ่มต่อต้านการล่าวาฬ โนอาห์(Noah) บอกว่า คนหนุ่มสาวจะไม่หันมากินเนื้อวาฬ โดยบอกว่ามีคนนอร์เวย์เพียง 4 เปอร์เซ็นต์เท่านั้นที่กินเนื้อวาฬเป็นประจำ

แต่ อูเลอ มูเลอบัสต์ ไม่คิดอย่างนั้น บริษัทเขาเป็นผู้ขายเนื้อวาฬมากกว่าร้อยละ 20 ของทั้งหมดในประเทศ และยังเป็นผู้ส่งออกไปญี่ปุ่นรายเดียวของนอร์เวย์ด้วย

เขาบอกว่าขายเนื้อวาฬให้เครือซูเปอร์มาร์เก็ตที่ใหญ่ที่สุดในนอร์เวย์มากขึ้น และคาดว่าจะมากกว่านี้อีกในปีหน้า

กลับมาที่ร้านอุสต์ & ซอนต์ ฟรูเดอ เรฟเคอ บอกว่า เขาเริ่มเอาเนื้อวาฬมาขายแค่สนุก ๆ เท่านั้น แค่สงสัยว่าคนจะชอบไหม

"แต่ไม่กี่เดือน มันกลายเป็นสินค้าที่ได้รับความนิยมที่สุดในร้าน"