พืชสมุนไพรนั้นมีมากมายหลายชนิด แต่ละชนิดด้วยมีสรรพคุณเฉพาะตัวในการรักษาอาการเจ็บป่วยต่าง ๆ ได้แตกต่างกันไป การนำพืชสมุนไพรมาใช้นั้นมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ซึ่งคนสมัยก่อนได้ศึกษาค้นคว้าจนเกิดเป็นภูมิปัญญาตำรายาสมุนไพร ที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไปการนำพืชสมุนไพรมาใช้ก็ดูเหมือนจะกลายเป็นเรื่องไกลตัว เพราะในปัจจุบันคนทั่วไปมักจะนิยมใช้ยาแผนปัจจุบันที่ง่ายและสะดวกกว่า ทำให้เรามีความรู้เกี่ยวกับพืชสมุนไพรน้อยลง มีพืชสมุนไพรเพียงบางชนิดเท่านั้นที่เรารู้จักและนำมาใช้ อีกทั้งพืชสมุนไพรบางชนิดก็หายากและเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์เป็นอย่างมากผู้เขียนจึงมีความตั้งใจเป็นอย่างยิ่งในการนำข้อมูลต่าง ๆ ของพืชสมุนไพรมาเผยแพร่ให้ความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป ให้ทราบถึงลักษณะและสรรพคุณของสมุนไพรแต่ละชนิด อันจะทำให้พืชสมุนไพรเหล่านี้กลับมาเป็นที่รู้จักมากขึ้น ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนได้นำข้อมูลพืชสมุนไพรหนึ่งชนิดที่ไม่ค่อยมีคนรู้จักเท่าไรนัก มาบอกเล่าถึงสรรพคุณและข้อควรระวังในการใช้ สมุนไพรชนิดนี้มีชื่อว่า “แสลงใจ” ซึ่งมีสรรพคุณสามารถรักษาอาการต่าง ๆ ได้ไม่น้อยเลยทีเดียวภาพถ่ายโดยผู้เขียนลักษณะของ “แสลงใจ” จัดเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบที่มีขนาดใหญ่ ลำต้นตรงมีเปลือกผิวเรียบสีน้ำตาลอมเทา แตกกิ่งก้านออกสูงเป็นพุ่มกลมใหญ่ใบหนาแน่นให้ร่มเงาได้เป็นอย่างดี กิ่งก้านมีความเงามัน ใบรีเป็นรูปไข่ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน ขอบใบทั้งสองข้างเรียบโค้งขนานกัน ผิวใบเรียบมันบางกรอบ ผลเป็นลูกทรงกลมผิวเรียบมัน เมื่ออ่อนมีสีเขียนเมื่อแก่มีสีส้ม ภายในผลมี 4-5 เมล็ด ลักษณะของเมล็ดจะแบนคล้ายเม็ดกระดุม มีสีเหลืองและมีขนอ่อนคล้ายกำมะหยี่คลุมอยู่สรรพคุณของ “แสลงใจ” เป็นยาบำรุงประสาท ช่วยกระตุ้นหัวใจ ช่วยให้เจริญอาหาร กระตุ้นระบบไหลเวียนของเลือด แก้อาการฟกช้ำ แก้ปวดบวม แก้อาการอักเสบจากงูสวัดภาพถ่ายโดยผู้เขียนสมัยที่ผู้เขียนเป็นเด็กนั้นอาศัยอยู่ที่บ้านสวนกับปู่ ซึ่งท้ายสวนจะติดกับคลองใหญ่ ที่บริเวณชายคลองนั้นจะมีป่าและมีต้นไม้แปลก ๆ ขึ้นอยู่หลายชนิด ซึ่งก็รวมถึงต้น “แสลงใจ” ด้วย ปู่ของผู้เขียนได้เล่าให้ฟังว่าต้นไม้ชนิดนี้มีสรรพคุณสามารถรักษาโรคได้หลายอาการ โดยเฉพาะส่วนของเมล็ด แต่ก็มีข้อควรระวังว่าอย่าใช้มากเกินไป เพราะเมล็ดนั้นก็มีพิษด้วยหากใช้ไม่ระวังหรือใช้มากเกินไป ก็อาจทำให้เกิดอาการแพ้ได้ ปู่จึงไม่แนะนำให้นำส่วนของเมล็ดมาใช้ แต่จะใช้ส่วนที่เป็นรากและใบแทนครั้งหนึ่งเพื่อบ้านเป็นแผลอักเสบเรื้อรังรักษานานแล้วไม่หาย ปู่จึงนำใบของ “แสลงใจ” เลือกใบแก่มาตำกับเหล้าขาวแล้วพอกในบริเวณที่เป็นแผล โดยพอกเช้าและเย็นติดต่อกัน 3 วันแผลก็แห้งและหายในเวลาไม่นาน นอกจากนี้ปู่ยังนำส่วนรากของ “แสลงใจ” มาต้มประมาณ 30 นาทีพร้อมใส่เกลือลงไปเล็กน้อย แล้วนำมาให้เพื่อนบ้านที่ป่วยเป็นไข้ดื่ม เมื่อดื่มไปได้สักสองแก้วอาการไข้ก็ลดลง และหายในเวลาไม่นานที่กล่าวมานั้นเป็นเปลี่ยนสรรพคุณบางส่วนที่ผู้เขียนมีประสบการณ์มาเท่านั้น ซึ่งนอกจากนี้ “แสลงใจ” ยังสามารถนำไปสกัดเป็นตัวยารักษาอาการต่าง ๆ ได้อีกหลายชนิด และสามารถนำไปผสมกับสมุนไพรอื่นเพื่อประกอบเป็นยารักษาโรคได้อีกหลายอาการ ซึ่งผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะทำให้ทุกท่านหันมาสนใจและรู้จักพืชสมุนไพรมากขึ้น เพื่อช่วยกันอนุรักษ์ให้คงอยู่สืบไป