ผ้าอนามัย อาวุธลับในสนามรบ ที่กลายเป็นอุปกรณ์ช่วยชีวิต

ในสนามรบที่เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ของบางอย่างที่ดูธรรมดาอาจกลายเป็นสิ่งสำคัญเหนือความคาดหมาย หนึ่งในนั้นคือ “ผ้าอนามัย” และ “ผ้าอนามัยแบบสอด (tampon)” ซึ่งถูกประยุกต์ใช้หลากหลายวิธี ทั้งในทางการแพทย์ฉุกเฉินและการเอาตัวรอด

1. ห้ามเลือดจากบาดแผล

ผ้าอนามัยมีคุณสมบัติซับของเหลวได้ดี จึงมักถูกใช้ห้ามเลือดจากบาดแผลภาคสนาม ผ้าอนามัยแบบสอดถูกใช้เพื่ออุดบาดแผลที่ลึก เช่น แผลกระสุนหรือมีดแทง เพื่อชะลอการเสียเลือดจนกว่าจะได้รับการรักษา

ข้อดีคือ สะอาด พร้อมใช้งาน และมีขนาดพกพาได้ง่าย

2. ใช้แทนผ้ากอซในสถานการณ์ฉุกเฉิน

โครงสร้างของผ้าอนามัยคล้ายผ้ากอซ มีความหนาและปลอดเชื้อในระดับหนึ่งใช้ซับเลือดหรือปิดแผลชั่วคราวก่อนพันผ้าหรือใส่อุปกรณ์อื่นต่อได้

3. ซับความชื้นในรองเท้า-อุปกรณ์

ในภารกิจกลางฝนหรือพื้นที่ชื้น ผ้าอนามัยถูกใช้ซับความชื้นภายในรองเท้าทหาร เป้สะพาย หรืออุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ลดความเสี่ยงของการเกิดเชื้อรา กลิ่นอับ หรือการเสียหายของอุปกรณ์

4. ใช้ในเครื่องมือแพทย์เฉพาะกิจ

ผ้าอนามัยแบบสอด ยังถูกใช้ในกรณีเลือดกำเดาไหลไม่หยุด โดยสอดเข้าไปในโพรงจมูกเพื่อห้ามเลือด ในบางสถานการณ์ ยังใช้ห้ามเลือดภายในจากบาดแผลลึกขนาดเล็ก เช่น บาดแผลในช่องปากหรือโพรงลึก

“ผ้าอนามัย” และ “ผ้าอนามัยแบบสอด (tampon)” ยังคงถูกใช้งานในสนามรบหรือพื้นที่ภัยพิบัติอยู่จริง ทั้งในฐานะของใช้ส่วนตัวสำหรับผู้หญิง และในฐานะอุปกรณ์ปฐมพยาบาลฉุกเฉินในบางสถานการณ์ โดยเฉพาะในพื้นที่ที่อุปกรณ์แพทย์ขาดแคลนหรือเข้าถึงยาก

หลักฐานและสถานการณ์ที่ยังมีการใช้อยู่จริง เช่น:

ทหารอเมริกันและ NATO

ยังมีการฝึกให้ทหารรู้จักใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ในกระเป๋าพยาบาลสนามอย่างยืดหยุ่น รวมถึงการใช้ผ้าอนามัยแบบสอด เพื่อห้ามเลือดแผลกระสุนแบบเบื้องต้น (แม้จะมีอุปกรณ์ใหม่ที่เหมาะกว่าในปัจจุบัน เช่น hemostatic gauze หรือ tourniquet)

แพทย์สนามในประเทศกำลังพัฒนา หรือพื้นที่ภัยพิบัติ

เมื่ออุปกรณ์การแพทย์ไม่พอใช้ หรือถูกจำกัดในจำนวนผ้าอนามัยแบบสอด และผ้าอนามัยแบบแผ่นยังถูกดัดแปลงใช้ห้ามเลือดหรือรองแผลได้จริง และเป็นหนึ่งใน “ทางเลือกชั่วคราวที่ดีกว่าไม่มีอะไรเลย”

กลุ่มผู้ลี้ภัย/ค่ายผู้อพยพ

ผ้าอนามัยยังถือเป็นสิ่งของจำเป็นอันดับต้น ๆ ที่องค์กรมนุษยธรรม เช่น UNHCR หรือ IFRC แจกจ่ายในชุด “hygiene kits” และบางพื้นที่ยังมีการสอนวิธีใช้ซ้ำ (เช่น ผ้าอนามัยผ้า) เพื่อรองรับภาวะขาดแคลน

ปัจจุบันมีทางเลือกใหม่ ๆ เพิ่มขึ้น

มีอุปกรณ์เฉพาะทางสำหรับห้ามเลือดที่พัฒนาขึ้น เช่น Combat Gauze (ผ้ากอซที่เคลือบสารหยุดเลือด) และ QuickClot ซึ่งออกแบบมาโดยเฉพาะ แต่ผ้าอนามัยยังคงถูกพิจารณาว่า “ใช้ได้ในกรณีฉุกเฉิน” หรือ “เป็นของสำรองในภาคสนาม” สำหรับพื้นที่ห่างไกล