สุนัขเริ่ม “หลากหลาย” เมื่อ 11,000 ปีก่อน ไม่ได้เกิดจากการผสมพันธุ์ช่วงยุคใหม่เท่านั้น

นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัย University of Montpellier และหน่วยงานวิจัย CNRS ของฝรั่งเศสได้ตรวจสอบ “กะโหลกสุนัขและบรรพบุรุษหมาป่า” รวม 643 ชิ้น ครอบคลุมช่วงเวลากว่า 50,000 ปี ประกอบด้วย สุนัขปัจจุบัน 158 ชิ้น หมาป่ายุคปัจจุบัน 86 ชิ้น สุนัขโบราณ 281 ชิ้น และหมาป่าโบราณ 118 ชิ้น

พบหลักฐานสำคัญว่า วิวัฒนาการด้านความหลากหลายของรูปร่างสุนัขเริ่มต้นตั้งแต่สิ้นสุดยุคน้ำแข็ง หรือราว 11,000 ปีก่อน ไม่ใช่เพิ่งเกิดขึ้นในยุคศตวรรษที่ 18-19 ที่มีการกำหนดสายพันธุ์สุนัขอย่างเป็นทางการ

กะโหลกสุนัขโบราณที่ค้นพบในหมู่บ้าน เวเรตีเย (Veretye) ประเทศรัสเซีย แสดงให้เห็นลักษณะเฉพาะของสุนัขบ้าน สัดส่วนกะโหลกสั้นลงและกว้างขึ้นเมื่อเทียบกับหมาป่า มีรูปแบบที่แตกต่างจากหมาป่าในปัจจุบันอย่างชัดเจน ข้อมูลเหล่านี้สะท้อนถึง การเปลี่ยนแปลงเชิงกายวิภาคของสุนัขตั้งแต่ช่วงต้นของการอยู่ร่วมกับมนุษย์

วิธีการตรวจสอบ

กะโหลกทั้ง 643 ชิ้น จะถูกแสกนหรือถ่ายภาพเพื่อนำมาสร้างเป็นโมเดล 3 มิติ เพื่อวัดรูปร่างอย่างละเอียด และเปรียบเทียบสัดส่วนของกะโหลกโดยไม่ไปทำลายตัวอย่างจนเกิดความเสียหาย การวิจัยจะโฟกัสไปที่ความยาวและความกว้างของกะโหลก สัดส่วนความสั้น ความกว้าง และรูปทรงของส่วนหน้าและท้ายกะโหลก โดยใช้การวิเคราะห์รูปทรงเชิงเรขาคณิตมาเป็นเกณฑ์ 

เพื่อเปรียบเทียบความหลากหลายของรูปร่าง ความแตกต่างของสัดส่วน และความสัมพันธ์ทางวิวัฒนาการของหมาป่าและสุนัข จากนั้นจึงค่อยมาระบุว่ากะโหลกใดเป็นของสุนัขบ้าน และกะโหลกใดใกล้เคียงกับหมาป่า

สุนัขโบราณมีความหลากหลายครึ่งหนึ่งของสุนัขยุคปัจจุบัน

นักวิจัยพบว่าสุนัขจากยุคหินกลาง (Mesolithic) ประมาณ 10,000–8,000 ปีก่อนคริสตกาล และยุคหินใหม่ (Neolithic) ประมาณ 12,000 ปีก่อนคริสตกาล มีความหลากหลายของกะโหลกถึง 50% ของสุนัขยุคใหม่ แม้จะยังไม่ปรากฏรูปลักษณ์สุดขั้วแบบบูลด็อกหรือปั๊กในปัจจุบัน แต่ความแตกต่างทางกายภาพก็มีเกิดขึ้นให้เห็นแล้วแล้ว

สิ่งนี้สะท้อนว่า มนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์เริ่มคัดเลือกสุนัขรูปลักษณ์ต่าง ๆ เพื่อทำหน้าที่ที่แตกต่างกัน โดยสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมในภูมิภาคต่าง ๆ จะส่งผลต่อรูปร่างของสุนัข ทั้งนี้ความหลากหลายของสุนัขเป็นกระบวนการยาวนาน ที่ไม่ใช่ว่าเพิ่งเกิดขึ้นในยุคใหม่นี้แน่นอน

งานวิจัยนี้ยังชี้ว่า สุนัขถือเป็นสัตว์ชนิดแรกที่มนุษย์ทำให้เชื่อง ก่อนแพะ แกะ วัว หรือแมว โดยพวกมันมีบทบาทในการล่าเหยื่อ ต้อนสัตว์ เฝ้ายาม และลากรถเลื่อน บางสถานที่ยังเป็นสัญลักษณ์เชิงวัฒนธรรมและสะท้อนถึงตัวตนของชุมชนมนุษย์

แหล่งที่มา :  researchgate.net/publication/