วิธีทำปุ๋ยหมักอินทรีย์ใช้เองง่าย ๆ ไม่ต้องกลับกอง ได้ผลดี ทำตามได้เลยปุ๋ยหมัก เป็น ปุ๋ยอินทรีย์ ประเภทหนึ่ง ได้จากการย่อยสลายของอินทรีย์วัตถุจากธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นในรูปของแข็งหรือของเหลว เกษตรกรนิยมใช้สำหรับปลูกพืชทางการเกษตร เพราะปุ๋ยหมัก มีธาตุอาหารครบถ้วน สามารถสร้างดินให้มีชีวิตได้ ซึ่งปุ๋ยหมักในประเทศไทยมีวิธีทำอยู่หลายรูปแบบ แต่รวม ๆ แล้วสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ด้วยกัน คือ การหมักโดยใช้อากาศและไม่ใช้อากาศการหมักโดยใช้อากาศ หมายถึง ใช้อากาศเพื่อทำให้จุลินทรีย์ที่เติบโตได้ดีในอากาศ สามารถย่อยสลายพืชได้ (Aerobic) ซึ่งส่วนมากก็จะเป็นปุ๋ยหมัก ส่วนการไม่ใช้อากาศ คือ หมักโดยใช้จุลินทรีย์ที่ไม่ต้องการอากาศในการเติบโต (Anaerobic) เช่น น้ำหมัก บ่อแก๊สชีวภาพ ซึ่งจะได้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นกรดสูง ส่วนมากจะทำเพื่อผลิตแก๊สมีเทน สำหรับเป็นเชื้อเพลิงหุงต้มหรือเครื่องยนต์สันดาป แต่บทความนี้จะพูดถึงการทำปุ๋ยหมักอินทรีย์แบบใช้อากาศ ที่ใช้หลักการการพาความร้อนและรูปทรงเป็นตัวช่วยในการทำให้อากาศไหลเวียนในกองปุ๋ยหมัก จึงไม่จำเป็นต้องกลับกองให้ยุ่งยากวิธีการและขั้นตอนในการทำปุ๋ยหมักอินทรีย์โดยใช้อากาศ1. นำวัสดุเหลือทิ้งการเกษตรมา เช่น ฟางข้าว ใบไม้ ใบหญ้า ประมาณ 3-6 ส่วน มูลสัตว์ 1 ส่วน โดยปริมาตร แล้วใส่ทับสลับกันประมาณชั้นละ 5-10 เซนติเมตร ให้ได้ประมาณ 15-17 ชั้น ความสูง กว้าง 1.5-2.5 เมตร เป็นรูปสามเหลี่ยมดังภาพ โดยไม่ต้องขึ้นเหยียบกองให้แน่น เพราะเราต้องการให้อากาศถ่ายเทสะดวก2. รดน้ำบริเวณผิวกองทุกวัน โดยใช้สายยางหรือ Sprinkler โดยไม่ให้น้ำไหลนอง เพราะไนโตรเจนจะโดนชะล้างออกมาได้ และทุก 7-10 วัน ให้ใช้ท่อนไม้แหลม แทงเอียงลงด้านในกองปุ๋ย แล้วใช้สายยางกรอกน้ำลง อย่าให้ไหลนองเช่นกัน และทุก 20 วันให้สุ่มขุดดูว่ายังมีบริเวณไหนที่แห้ง ไม่โดนน้ำ เมื่อพบให้เติมน้ำลงบริเวณนั้น3.ในกระบวนการหมักปุ๋ยจะเกิดความร้อนประมาณ 60-70 องศาเซลเซียส จากหลักการพาความร้อน อากาศจะเคลื่อนที่จากจุดที่อุณหภูมิสูงไปหาอุณหภูมิต่ำ ดังนั้นเมื่อความร้อนในกองปุ๋ยเคลื่อนที่ออกไป จะมีอากาศใหม่เข้ามาแทนที่ ซึ้งเป็นการเติมอากาศโดยอัตโนมัติ ข้อควรระวัง อย่าทำฐานใหญ่เกิน 2.5 เมตร เพราะจะทำให้เกิด dead air หรืออากาศเข้าไม่ถึง จะทำให้เกิดการหมักแบบไม่ใช้อากาศ ทำให้บริเวณนั้นเน่าได้ และการทำกองปุ๋ยทรงสามเหลี่ยม เมื่อมีอากาศพัดผ่าน ความเร็วบริเวณยอดกองจะมากกว่าที่อื่น ทำให้มีความดันน้อย จะทำให้อากาศที่มีความดันเยอะกว่าจากกองปุ๋ยเคลื่อนขึ้นมาแล้วมีอากาศใหม่ไหลมาแทนที่ คล้ายหลักการของปีกเครื่องบิน ทำให้อากาศถ่ายเทได้ 4. หมักทิ้งไว้ 2 เดือนโดยไม่ต้องกลับกอง ก็จะได้ปุ๋ยหมักเรียบร้อยแล้ว จากนั้นแผ่กองปุ๋ยออก แล้วนำไปกองทิ้งไว้ในที่ร่มให้แห้ง ข้อควรระวัง ห้ามตากปุ๋ยกางแดดจนแห้ง เพราะจะทำให้ไนโตรเจนระเหยออกไปได้ ปุ๋ยที่ได้สามารถนำไปใส่ต้นพืชได้เลย หรือใส่กระสอบกองไว้ก่อนก็ได้ครับ เก็บรักษาได้หลายปีสูตรนี้ถือได้ว่าเป็นสูตรที่สามารถประยุกต์ทำปุ๋ยได้ง่ายมาก ๆ โดยไม่ต้องมีเทคโนโลยีซับซ้อน แต่ได้ผลดีมาก เหมาะกับชุมชนหรือชาวบ้านที่ไม่ค่อยมีเครื่องไม้เครื่องมือในการทำปุ๋ย ลดค่าใช้จ่ายด้านปุ๋ยเคมี ยิ่งในช่วงนี้ปุ๋ยเคมีมีราคาแพง การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ร่วมด้วย จะทำให้ลดต้นทุนลงได้บ้างครับสามารถดูบทความอื่น ๆ ของ ลงท่งลงท่า ที่เกี่ยวข้องได้ตามลิงก์ด้านล่างเรื่องของปุ๋ยปุ๋ยเคมีไม่ใช่สารพิษอย่างที่ใคร ๆ กล่าวหา"ปุ๋ยอินทรีย์" กับ "ปุ๋ยชีวภาพ" แตกต่างกันอย่างไร หลายคนมักเข้าใจผิดประเภทของปุ๋ยทางการเกษตร หน้าที่ต่างกันแต่ช่วยให้พืชงอกงามทันใจวิธีการขยายพันธ์และการดูแลพืชวิธีขยายพันธุ์เงินไหลมาด่างชมพูข้อเดียววิธีขยายพันธุ์ต้นช้อนเงินช้อนทองโดยการควบแน่นบำรุงโขดชวนชมให้ใหญ่ โดยใช้สูตรนี้ขอบคุณรูปภาพภาพปก ภาพโดย Manfred Antranias Zimmer จาก Pixabay ภาพที่ 1 โดยเจ้าของบทความ ลงท่งลงท่าภาพที่ 2 ภาพโดย Catkin จาก Pixabay ภาพที่ 3 โดยเจ้าของบทความ ลงท่งลงท่าภาพที่ 4 ภาพโดย Daina Krumins จาก Pixabay เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !