สัตว์ใหญ่คู่บ้านคู่เมืองของไทย ต้องได้รับการเชิดชูเกียรติ ร่วมศึกษาเรียนรู้ ณ สุสานช้าง วัดป่าอาเจียง “สุสานช้าง” นับว่าเป็นแหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรม แหล่งเรียนรู้ทางอารยธรรม ที่ชาวบ้านชาติพันธ์ุชาวกวย “กูย” หรือ ส่วย ซึ่งเป็นชนเผ่าหนึ่งของคนในจังหวัดสุรินทร์ ในเขตชุมชนบ้านตากลาง ตำบลกระโพ อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่เลี้ยงช้างมากที่สุดแห่งหนึ่งในจังหวัดสุรินทร์ การเดินทางมายังสุสานช้าง ซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณวัดป่าอาเจียง บ้านหนองบัว ตำบลกระโดด อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ โดยเดินทางมาจากจังหวัดสุรินทร์ มุ่งหน้าทางทิศเหนือด้วยเส้นทางหลวงหมายเลข 214 ประมาณ 50 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายไปตามเส้นทางบ้านตากลาง มุ่งหน้าสู่ศูนย์การเรียนรู้คชศึกษา หมู่บ้านช้างบ้านตากลางประมาณ 10 กิโลเมตร และผ่านหมู่บ้านช้างไปประมาณ 1 กิโลเมตรก็ถึงวัดป่าอาเจียง สถานที่เก็บสุสานช้างที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งภายในวัดก็จะพบกับพิพิธภัณฑ์ศาลาเอราวัณ เป็นสถานที่รวบรวมเรื่องราวของพระพุทธศาสนาและพราหมณ์ เรื่องราวของช้างในพระไตรปิฏก นอกจากนี้ยังเรื่องราวต่างๆของชาวบ้านในชุมชนชาวกูย ตั้งแต่บรรพบุรุษ โดยมีการรวบรวมเรื่องราวความเป็นมา เครื่องมือต่างๆ ของชาวกูย ที่ใช้ในการดำเนินชีวิตไว้ในพิพิธภัณฑ์ชาวกูย หรือ “ศาลประกำ” (ประกำ หรือ ประเกือม) หรือ ประคำนั่นเอง ที่แห่งนี้เป็นทั้งแหล่งเรียนรู้ และ แหล่งท่องเที่ยว นับได้ว่าเป็น “สุสานช้าง” ที่มีเก็บกระดูกช้าง ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โดยเมื่อมีช้างเสียชีวิตก็จะนำมาฝังไว้ที่สุสานแห่งนี้ ภายในสุสานจะมีการสร้างเจดีย์ลักษณะรูปทรงคล้ายหมวกครอบไว้บนหลุมฝังกระดูกช้าง และจารึกชื่อของช้างไว้ด้วย เล่ากันว่า การที่สร้างเจดีย์ลักษณะรูปหมวกครอบไว้บนหลุมที่ฝังกระดูกของช้างนั้น เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงหมวกของนักรบทหารโบราณ เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติช้างไทย ตามตำราที่เล่าขานกันว่า ช้าง เป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองของไทย เป็นสัตว์คู่พระบารมีของพระมหากษัตริย์ไทย ตั้งแต่อดีต สำหรับท่านที่มีความสนใจที่จะศึกษาแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตตำนานช้าง และคนเลี้ยงช้าง ในจังหวัดสุรินทร์ สามารถเข้าชมได้ที่ วัดป่าอาเจียง หมู่บ้านหนองบัว อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งในปัจจุบันมีช้างที่นำมาฝังไว้ในสุสานแห่งนี้แล้วมากกว่า 300 เชือก ซึ่งไม่ใช่แค่ช้างที่ล้มตายจากในหมู่บ้านช้างเท่านั้น แต่เป็นกระดูกของช้างจากหลายๆที่ ที่ค้นพบ หรือ ขุดพบ แล้วนำมาฝั่งพร้อมทั้งประกอบพิธีกรรมทางศาสนา และนอกจากนี้ยังมีแหล่งเรียนรู้อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องอีกมากมายตำนานช้างวัดป่าอาเจียง แหล่งเรียนรู้ของคนรัก(ษ์) ช้าง การเยี่ยมชมแหล่งเรียนรู้ และสัมผัสกับสุสานช้าง ทำให้ได้เรียนรู้อะไรหลายๆอย่าง ของวิถีชีวิต วิธีคิด ของคนในชุมชน สังคม และประเทศ ที่ได้ให้ความสำคัญกับช้าง ที่เป็นสัตว์คู่บ้าน คู่เมืองของคนไทยตั้งแต่อดีต การที่ผมได้มาชมสุสานช้างในครั้งนี้ มันทำให้เรารักษ์ช้าง และสัตว์อื่น รักชีวิตบนโลกนี้มากขึ้น รักช้าง รักบ้านเกิด มาเที่ยวเถิด "สุสานช้าง" และคุณจะพบเห็นอีกมุมเล็กๆ มุมหนึ่งของคนสุรินทร์ คนเลี้ยงช้าง ณ หมู่บ้านช้างเลี้ยงเล่าเรื่อง : คุณชายโอทPhoto by me.