จับเลี้ยง เป็นน้ำสมุนไพรจีน ที่อยู่คู่คนไทยมาช้านาน มีสรรพคุณช่วยรักษาอาการเจ็บคอ แผลร้อนในในปาก รสชาติดี มีกลิ่นสมุนไพรหลายชนิดปะปนกัน เป็นน้ำสมุนไพรที่หาดื่มค่อนข้างยากในสมัยนี้ เพราะแหล่งในการซื้อสมุนไพร มีแต่ร้านขายยาจีนที่คนรุ่นใหม่อย่างพวกเราไม่คุ้นเคยเท่าไรแม่ของเรา เป็นคนไทยเชื้อสายจีน ที่ยังคงพูดภาษาจีนกับครอบครัว บอกกับเราว่าเมื่อก่อนไปเยาวราช ซื้อชุดสมุนไพรจับเลี้ยงมาต้มดื่มเอง ไปถึงก็บอกเจ้าของร้านเลยว่า จะเอากี่บาท ทางร้านก็จะจัดแจงหยิบสมุนไพรหลายอย่างมาให้ ส่วนมากราคาแค่ถุงละ 20-30 บาท หลังจากนั้นราคาก็เพิ่มขึ้นตามกาลเวลาที่เปลี่ยนไป แม่ชอบต้มน้ำเก็กฮวยให้ลูก ๆ ดื่ม บางทีก็เปลี่ยนมาต้มน้ำจับเลี้ยงบ้าง เมื่อเห็นว่าลูกแต่ละคนเริ่มเป็นร้อนใน มีแผลในปาก จากการนอนดึกและเรียนหนักความรู้สึกของการดื่มน้ำจับเลี้ยงในตอนเด็ก กับการดื่มน้ำจับเลี้ยงที่เวลาขณะนี้ ขอบอกว่าความรู้สึกไม่เหมือนกันเลย ในตอนเด็กเราจะรู้สึกว่าน้ำสมุนไพรชนิดนี้มีสีดำไม่ชวนดื่มเอาเสียเลย รสชาติก็ไม่หอมหวานเหมือนน้ำเก็กฮวย บางทีต้องกั้นใจดื่มกันเลยทีเดียว เพราะแม่บอกแกมบังคับให้ดื่มให้หมดแต่การดื่มน้ำสมุนไพรชนิดนี้ในเวลานี้ มุมมองของเราได้เปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง เรารู้สึกว่าร่างกายของเรา ณ ขณะนี้กลับต้องการสมุนไพรบางอย่าง เพื่อบำรุงให้ร่างกายสดชื่น มีสุขภาพแข็งแรง เต็มใจอยากดื่มที่สุด ยิ่งช่วงนี้อากาศร้อนมาก ก็อยากจะหาเครื่องดื่มบางอย่างที่ทำให้ชื่นใจ ประกอบกับอาหารที่เรากินเข้าไปช่วงนี้ก็มีแต่พวกของทอด เช่น ทอดมัน, เกี๊ยวทอด, ปอเปี๊ยะทอด ทำให้เราเริ่มมีแผลในปากด้วย จึงบอกแม่ว่าเดี๋ยวจะอาสาไปซื้อชุดสมุนไพรต้มจับเลี้ยงที่เยาวราช มาให้แม่ต้มนะ ในใจหวังว่า ไปเยาวราชอาจจะได้เห็นร้านขายยาที่ยังต้มน้ำจับเลี้ยงขายและมีโอกาสได้ลองลิ้มรสน้ำจับเลี้ยงจากฝีมือของคนจีนที่ต้มขายกันจริง ๆ มาเปรียบเทียบกับฝีมือแม่เราสักหน่อย ไปตามล่าหาน้ำจับเลี้ยงดื่มคลายร้อนกันค่ะออกเดินทางโดยรถไฟฟ้าใต้ดิน MRT จากสถานีห้วยขวางไปลงที่ สถานีวัดมังกร ประตูทางออกที่ 3 ข้ามถนนเดินผ่านตลาด เล่งบ๊วยเอี๊ยะ แล้วข้ามถนนอีกครั้งมาที่ฝั่ง ตลาดเก่า แต่ไม่ต้องเดินเข้าไปในตลาดเก่า ให้เดินเลียบถนนเยาวราช ไปทางซ้ายมือ เราเดินไปตามถนนเยาราช ไม่เจอร้านไหนเลยที่ทำน้ำจับเลี้ยงขายหน้าร้าน จะมีก็แต่พวกน้ำเก็กฮวย น้ำตะไคร้ น้ำกระเจี๊ยบ น้ำพุทราจีน น้ำหล่อฮังก๊วย น้ำรากบัว เดินมาจนถึงร้านขายยาจีนที่ชื่อ ร้านเฮี้ยงเฮงฮั่วกี่ เป็นร้านขายยาจีนที่ใหญ่มากในแถบนี้ แม่ระบุว่าให้มาซื้อที่ร้านนี้ ที่นี่ขายสมุนไพรจีนหลากหลายชนิด ไปถึงก็สอบถามชุดต้มจับเลี้ยง คนขายหยิบเอามาให้ดู เป็นห่อกลมใหญ่ทีเดียว แพ็คมาให้เรียบร้อยแล้ว ราคา 100 บาท (ราคาเปลี่ยนไปตามกาลเวลาจริง ๆ )สอบถามเจ้าของร้านว่า จับเลี้ยงมีสมุนไพรอะไรบ้าง เขาก็ไล่เรียงมาแบบรัว ๆ จนเราหยิบปากกาออกมาจดแทบไม่ทัน ได้แก่ ใบบัว, ใบไผ่, เก็กฮวย, หล่อฮังก๊วย, หญ้าคา , ไชเตียงจั๊ว, กำเช่า, แชตี่, ดอกงิ้ว, แห่โกวเช่า เจ้าของร้านบอกว่าครบสิบอย่างหรือยัง เราบอกว่าครบแล้ว เขาก็บอกว่าโอเค งั้นบอกเท่านี้พอ ที่จริงแล้วยังมีสมุนไพรมากกว่านี้อีก ซึ่งถ้ามองจากในถุงนี้ เราก็คิดว่ามันต้องมีมากกว่าสิบอย่างแน่นอนจับเลี้ยง ไม่ได้หมายถึง สมุนไพรสิบอย่างตามที่เราเข้าใจกัน เนื่องจากในภาษาจีนแต้จิ๋ว คำว่า จั๊บ แปลว่า สิบ แต่ในที่นี่ จับเลี้ยงหมายถึง สมุนไพรที่มีจำนวนมาก หลายอย่างมาปน ๆ กัน แล้วนำไปต้มกับน้ำ เป็นยาสมุนไพรเพื่อป้องกันโรค ทำให้สุขภาพดีกลับบ้านมาก็ชั่งน้ำหนักดู ห่อนี้ราคา 100 บาท มีน้ำหนัก 350 กรัม เราแบ่งออกมาประมาณครึ่งห่อ ก็คือประมาณ 170 กรัม แม่จัดการใส่น้ำลงไปในหม้อประมาณ 300 มิลลิลิตร ต้มจนเดือด แล้วกรองสมุนไพรออก หลังจากนั้นก็ใส่น้ำตาลอ้อยที่เป็นเม็ดใหญ่ ๆ คนให้ละลาย ต่อด้วยน้ำตาลทรายแดง คนให้ละลาย แล้วจัดการกรองละเอียดอีกครั้ง เพื่อแยกเอากากสมุนไพรออกไปเราจะทำการต้มครั้งที่สอง โดยเอาสมุนไพรที่แยกออกไปเมื่อกี้ใส่หม้อ ใส่น้ำลงไปต้มอีกครั้ง ครั้งนี้ใส่น้ำลดลงเล็กน้อย ทำแบบเดิม แล้วนำน้ำจากการต้มครั้งแรก และ ครั้งที่สองมาผสมกัน ก็จะทำให้ได้รสชาติที่พอดี ไม่แรงเกินไป และไม่อ่อนเกินไป ที่จริงแล้วควรใส่ใบเตยลงไปต้มด้วย จะทำให้จับเลี้ยงมีกลิ่นหอมมากยิ่งขึ้น แต่พอดีวันนี้ไม่ได้ออกไปตลาด ก็เลยไม่มีใบเตยรอให้เย็นลงสักเล็กน้อย แล้วนำมาดื่มอุ่น ๆ อร่อยชื่นใจ กลิ่นสมุนไพรหลายชนิดโชยเข้าจมูก เราไม่รู้หรอกว่ามันคือกลิ่นของสมุนไพรอะไรบ้าง รู้แต่ว่าดื่มแล้วรู้สึกโล่งจมูก มีรสหวานนิด ๆ สัมผัสได้ถึงความเข้มข้นของน้ำสมุนไพร หลังจากดื่มน้ำจับเลี้ยงคนละแก้วแล้ว เรานำส่วนที่เหลือเข้าตู้เย็น ไว้สำหรับดื่มในวันถัดไปได้อีก ไม่ควรดื่มทีเดียวหลาย ๆ แก้ว เพราะว่าจะทำให้ร่างกายเกิดธาตุเย็นเกินไป ไม่เป็นผลดีกับร่างกายค่ะเด็กสมัยใหม่ อาจจะไม่รู้จักน้ำจับเลี้ยง และคิดว่ามันไม่น่าดื่มเลยสักนิดเดียว เนื่องจากน้ำมีสีดำ เหมือนการปกปิดอำพรางอะไรสักอย่างในตัวมันเอง ทำให้หลายคนพลาดจากคุณประโยชน์หลายอย่างที่ดีต่อสุขภาพ ซึ่งที่จริงแล้วในปัจจุบันนี้ เราสามารถหาซื้อน้ำจับเลี้ยงตามร้านสะดวกซื้อได้อย่างง่ายดาย แต่การได้ทำอะไรที่มันมีขั้นตอน ที่มันยากขึ้นบ้าง ก็ทำให้ชีวิตดูสนุกขึ้น และไม่น่าเบื่อจนเกินไป คุณว่าไหมล่ะภาพทั้งหมดโดย Lek-Farmfunbook