เปิดข้อมูลดาวเทียม น้ำท่วมไทย 4 ปี “เอลนีโญ - ลานีญา” กำหนดชะตาฝน

GISTDA เปิดเผยข้อมูลจากดาวเทียมล่าสุด ชี้ให้เห็นความผันผวนรุนแรงของสถานการณ์น้ำท่วมประเทศไทยในรอบ 4 ปีที่ผ่านมา โดยพื้นที่น้ำท่วมขังในเดือนกันยายนแกว่งตัวอย่างมาก ตั้งแต่ 675,933 ไร่ในปี 2566 ไปจนถึงกว่า 5.33 ล้านไร่ในปี 2565 แสดงให้เห็นว่า ปรากฏการณ์เอลนีโญ - ลานีญา (ENSO) และการเคลื่อนตัวของพายุหมุนเขตร้อน เป็นตัวแปรสำคัญที่กำหนด “ชะตาฝน” และส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชนและเศรษฐกิจไทย

ความผันผวนในตัวเลข 4 ปี

ปี 2565: น้ำท่วมสูงสุด 5,331,737 ไร่ จากอิทธิพลพายุโนรู และพายุหมุนเขตร้อนรวม 6 ลูก บวกกับภาวะลานีญา

ปี 2566: น้ำท่วมน้อยสุด 675,933 ไร่ สอดคล้องกับปีเอลนีโญที่ฝนตกเบาบางและไม่ต่อเนื่อง

ปี 2567: น้ำท่วม 3,053,486 ไร่ ภายใต้อิทธิพลพายุซูลิกเพียงลูกเดียว และการเปลี่ยนผ่านสู่ลานีญา

ปี 2568: น้ำท่วม 4,852,558 ไร่ จากฝนมรสุมชุกและพายุบัวลอย แม้จำนวนพายุไม่มากแต่สร้างผลกระทบวงกว้าง

ENSO : กลไกใหญ่ที่สั่นสะเทือนฝนไทย

นักวิทยาศาสตร์ย้ำว่า เอลนีโญ ทำให้ฝนลดลงและกระจายไม่สม่ำเสมอ ขณะที่ ลานีญา ทำให้ฝนมากกว่าปกติ เสี่ยงเกิดน้ำท่วมสูง โดยในรอบ 4 ปีที่ผ่านมา ข้อมูลดาวเทียมสะท้อนให้เห็นความเชื่อมโยงนี้อย่างชัดเจน

พายุ:ไม่ต้องเข้าตรงก็ทำให้ท่วมได้

ข้อมูลยังพบว่า ไม่ใช่ทุกพายุที่ต้องพัดเข้าไทยโดยตรงถึงจะก่อให้เกิดน้ำท่วม บางครั้งพายุที่เคลื่อนผ่านทะเลจีนใต้หรือประเทศเพื่อนบ้าน ก็สามารถส่งผลในรูปแบบหย่อมฝนหรือระบบมรสุม ที่ทำให้ไทยเผชิญฝนตกหนักเฉียบพลันและน้ำท่วมในวงกว้าง

GISTDA ชี้ว่า ความผันผวนของฝนและน้ำท่วม เป็นสัญญาณเตือนชัดเจนว่า ระบบการจัดการน้ำของไทยต้องยืดหยุ่นมากขึ้น ทั้งการบริหารเขื่อน คลอง ระบบระบายน้ำในเมือง และพื้นที่รับน้ำ เพื่อรับมือกับฝนตกหนักช่วงสั้นในพื้นที่จำกัด หรือฝนตกต่อเนื่องเป็นเวลานาน

ดาวเทียม: เครื่องมือใหม่สู้ภัยพิบัติ

สิ่งที่ทำให้ข้อมูลครั้งนี้มีความสำคัญ คือการใช้ เทคโนโลยีอวกาศของ GISTDA ในการติดตาม วิเคราะห์ และประเมินสถานการณ์น้ำท่วมแบบเรียลไทม์ ข้อมูลจากอวกาศไม่เพียงช่วยบันทึกภาพอดีต แต่ยังกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการวางแผนเชิงนโยบาย เพื่อให้หน่วยงานรัฐและท้องถิ่นใช้เตรียมความพร้อม ลดความสูญเสียทั้งชีวิต ทรัพย์สิน และเศรษฐกิจ

ปรากฏการณ์เอลนีโญ - ลานีญาและพายุหมุนเขตร้อน คือปัจจัยที่กำหนดความรุนแรงของฝนไทยในแต่ละปี ข้อมูลจากดาวเทียมไม่เพียงชี้ให้เห็น “ความจริง” ของสถานการณ์ แต่ยังเป็นสัญญาณเตือนว่า การบริหารจัดการน้ำและการปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงขึ้น เป็นสิ่งที่ไทยไม่อาจรอช้าอีกต่อไป