เชื่อว่าหลายๆคนคงเคยเห็นวัชพืชชนิดนี้อยู่ริมทางทั่วไป ด้วยดอกที่สวยงามสร้างความอ่อนหวานให้แก่พื้นที่รกร้างหรือริมถนน แต่ความร้ายกาจของมันคือการแพร่พันธ์ุได้อย่างรวดเร็ว และด้วยความสูงที่ 50 - 150 เซนติเมตร มันจึงสามารถปกคลุมพื้นดินและยับยั้งมิให้พืชอื่นที่อยู่บริเวณนั้นงอกงามอีกด้วย และเกสรของดอกแห้งสีดำของมันก็ได้สร้างความรำคาญกับเราหากเดินผ่านมันจะติดเสื้อผ้าไม่ต่างจากหญ้าเจ้าชู้ จึงเป็นที่มาของชื่อเข็มแม่หม้าย หรือ Spanish Needleในความจริงแล้วหญ้าเข็มแม่หม้ายมีชื่อเรียกหลายชื่อแตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ เช่น ปืนนกไส้ กี่นกไส้ หญ้าก้นจ้ำขาว เชียงรายเดซี่ คาโมมายด์ป่า หรือดอกดาวกระจายไต้หวัน ด้วยลักษณะดอกที่เหมือนกับดอกดาวกระจายซึ่งมีที่มากล่าวคือในสมัยก่อนกลุ่มเลี้ยงผึ้งนำพันธุ์ของเข็มแม่หม้ายมาจากไต้หวันเพื่อที่จะมาปลูกให้ผึ้งเก็บเกสรน้ำหวาน ด้วยการกระจายพันธุ์ได้อย่างรวดเร็ว จึงทำให้มันลุกลามแพร่พันธุ์ไปทั่ว และกลายเป็นพืชที่จัดอยู่ในกลุ่มวัชพืช ซึ่งสร้างความลำบากในการกำจัดเป็นอย่างยิ่งให้แก่เกษตรกรแต่ในขณะเดียวกัน ท่านทราบไหมว่าหญ้าเข็มแม่หม้ายมีสรรพคุณทางสมุนไพรอย่างมากมาย อาทิ ต้มดื่มเป็นชาเพื่อแก้หวัด ภูมิแพ้ ไอ ไขข้ออักเสบ ท้องร่วง อาการจุกเสียดปวดท้อง ใบเป็นยาห้ามเลือดรักษาบาดแผล แผลเน่าเปื่อยและแผลบวม ตำพอกเปลือกตาแก้ตาอักเสบ น้ำคั้นใช้หยอดตาหรือหูแก้ตาเจ็บหูเจ็บ เป็นยาระงับพิษ ใบอ่อนเคี้ยวหรือถูเหงือกแก้ปวดฟัน ต้านมาลาเรีย ลดและต้านการอักเสบ รักษาฝีหนอง ต้านน้ำตาลในเลือด ลดความดัน ลดไข้ ต้านอนุมูลอิสระ ต้านแบคทีเรีย รักษาแผลในกระเพาะอาหาร ขับปัสสาวะ และวิตามินเอจากดอกนั้นก็ช่วยบำรุงสายตา ในทวีปแอฟริกาใช้เป็นอาหารและสมุนไพรรักษาโรค ในหลายประเทศใช้ดอกและใบทำชา เช่น ในแคชเมียร์ ญี่ปุ่น และอีกหลายประเทศมีการปลูกเพื่อทำชาบำรุงสุขภาพ และนำมาประกอบอาหารต่าง ๆ มากมาย ในยุโรปนำมาเพาะต้นอ่อนใส่ในสลัดและใช้ใบมาปรุงอาหารเหมือนผักโขม หรือ Spinach ของป๊อบอายเมื่อสิบห้าปีก่อนผู้เขียนไปบรรจุเป็นข้าราชการครูอยู่ที่อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงรายได้มีโอกาส รู้จักกับพืชชนิดนี้เนื่องจาก เห็นว่ามีผู้ปกครองนักเรียนกำลังเด็ดยอดอ่อนของเข็มแม่หม้ายจึงได้ถามว่า เอาไปทำอะไร จึงได้รับคำตอบว่าเอาไปจิ้มน้ำพริกและใส่แกง สร้างความฉงนใจแก่ผู้เขียนอย่างมาก เพราะสงสัยว่ามันกินได้จริง ๆ เหรอ ผู้เขียนเคยคิดว่ามันเป็นเพียงแค่วัชพืชที่ไร้ประโยชน์มาโดยตลอด จึงได้ทำการค้นคว้าข้อมูลและพบว่า พืชชนิดนี้มีประโยชน์และสรรพคุณทางยามากมาย สามารถที่จะมาทำอาหาร อย่างเช่น นำยอดอ่อนหรือดอกตูมเอามาใส่แกง ห่อนึ่ง ผัดน้ำมันหอย ต้มจืด ต้มจิ้มน้ำพริกเป็นผักที่มีรสชาติและมีกลิ่นเฉพาะของตัวเอง นำใบมาทำชาเพื่อสุขภาพ ผู้เขียนจึงได้เริ่มบริโภคยอดเข็มแม่หม้ายตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา และในสวนของผู้เขียนก็พบว่าหญ้าเข็มแม่ม่ายได้แพร่พันธุ์ไปที่หลังสวนเป็นจำนวนมาก ก็คิดเสียว่าธรรมชาติได้ให้ผักดี ๆ มาไม่ต้องรำคาญใจคิดว่ามันเป็นวัชพืชอีกต่อไป งอกมาก็เก็บมาปรุงอาหารเมนูต่าง ๆ ไม่ต้องคิดมาก และอยากเผยแพร่ประโยชน์เพื่อเป็นอีกหนึ่งผักทางเลือกที่ปลอดสารพิษในช่วงยุคโควิด 19 ระบาดแบบนี้ รู้อย่างนี้แล้วรออะไรคะ ผักดี ๆ มีประโยชน์ที่ทั่วโลกก็กินกัน ไม่ต้องซื้อให้เปลืองตังค์แถมยังปลอดสารพิษไปอีก ผู้เขียนขอตัวไปเก็บดอกของมันเอามาตากทำชาจิบตอนเช้า ๆ ก่อนนะ ไปละนะคะภาพถ่ายโดย แทนใจ