การศึกษาเกี่ยวกับพืชสมุนไพรนั้นเป็นสิ่งที่ควรให้ความสำคัญเป็นอย่างมากในปัจจุบัน เพราะคนเริ่มรู้จักและให้ความสำคัญกับพืชสมุนไพรน้อยลง จนมองว่าการนำสมุนไพรมาใช้นั้นเป็นเรื่องไกลตัว และยุ่งยากไม่สะดวกเหมือนใช้ยาแผนปัจจุบัน ซึ่งที่จริงแล้วการนำสมุนไพรมาใช้นั้นไม่ยุ่งยากเลย เพียงแต่ต้องมีความรู้พื้นฐานสรรพคุณของสมุนไพรแต่ละชนิดเพื่อสามารถนำมาใช้ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย ผู้เขียนจึงมีความตั้งใจเป็นอย่างยิ่งในการนำข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะและสรรพคุณต่าง ๆ ของสมุนไพรแต่ละชนิดมาถ่ายทอดผ่านบทความ ให้ผู้อ่านได้ทราบข้อมูลอันจะเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจ และเป็นแนวทางแก่ผู้ที่ต้องการศึกษาเพิ่มเติม ซึ่งในบทความนี้ผู้เขียนได้นำข้อมูลของสมุนไพรอีกหนึ่งชนิดที่หากยากแล้วในปัจจุบัน และมักปลูกไว้เป็นไม้ประดับตามบ้าน แต่ไม่ทราบว่ามีสรรพคุณทางยา นั่นคือ “แก้วเจ้าจอม” พืชที่มีคุณประโยชน์ไม่น้อยเลยทีเดียวภาพถ่ายโดยผู้เขียนลักษณะของ “แก้วเจ้าจอม” จัดอยู่ในประเภทไม้พุ่มขนาดเล็ก เนื้อไม้ของมันแข็งมาก ลำต้นค่อนข้างคดงอ และมีปมเป็นข้อ เปลือกไม้สีเทาแกมขาว ผิวเกลี้ยง เปลือกเมื่อห้องจะเป็นสีน้ำตาลแล้วร่อนออก ใบของมันจะออกประกอบกันเป็นคู่ กลมมนเล็ก รูปไข่ สีเขียว ออกเรียงสลับกันตามก้านใบและมีผิวมัน ดอกจะมีสีฟ้าออกเป็นดอกเดี่ยว สีของมันจะค่อย ๆ จางเมื่อแห้งลง มีเนื้อขนาดเล็ก รูปหัวใจกลับกดแบนลง สีเหลืองสดใส หรือส้มเมล็ดแข็งรูปไข่ พืชชนิดนี้เป็นไม้ที่โตช้า ลักษณะเด่นของไม้ชนิดนี้คือจะแตกกิ่งออกเป็นพุ่มสวยงามตามธรรมชาติไม่จำเป็นต้องตัดแต่งกิ่งแต่อย่างใดภาพถ่ายโดยผู้เขียนสรรพคุณของ “แก้วเจ้าจอม” เป็นยาขับเสมหะ แก้ไขข้ออักเสบ แก้ปวดประจำเดือน แก้โรคหอบหืด แก้โรคเบาหวาน แก้โรคเกาต์ ขับปัสสาวะ ขับเหงื่อ แก้หลอดลมอักเสบ แก้ไขข้ออักเสบ เป็นยาระบาย แก้ท้องอืดท้องเฟ้อปกติแล้วมักจะเห็นปลูก “แก้วเจ้าจอม” ตามสนามโล่ง ๆ ซึ่งเมื่อสมัยเด็กผู้เขียนเห็นพืชชนิดนี้แล้วก็ยังไม่รู้จักชื่อ มาได้รู้เมื่อปู่ได้นำเอา เปลือกและดอกมาต้มกับน้ำธรรมดา ใส่เกลือลงไปเล็กน้อย และดื่มเป็นยาขับปัสสาวะ ซึ่งก็เห็นปู่บอกว่าเมื่อดื่มเข้าไปแล้วก็ได้ผล ช่วยขับปัสสาวะได้เป็นอย่างดี และยังช่วยเป็นยาระบายได้ดีอีกด้วย ส่วนยางของมันนั้นมีรสจืดฝาด ปู่เคยนำก้านที่มียางติดอยู่มาให้ผู้เขียนอมเพื่อแก้อาการปวดฟัน ซึ่งอมไปเพียงไม่กี่นาทีอาการปวดฟันก็หายไป อีกทั้งการนำใบสดมาคั้นน้ำดื่มสด ๆ ก็สามารถแก้อาการท้องเฟ้อได้ดีอีกด้วยภาพถ่ายโดยผู้เขียนที่กล่าวมานั้นเป็นเพียงสรรพคุณส่วนหนึ่งที่ผู้เขียนมีประสบการณ์มา ซึ่ง “แก้วเจ้าจอม” นี้ก็ยังสามารถนำไปผสมกับสมุนไพรอื่น เป็นยารักษาโรคได้อีกหลายอาการ และผู้เขียนก็หวังเป็นอย่างยิ่งว่าบทความนี้จะทำให้ทุกท่านหักมาสนใจและให้ความสำคัญพืชสมุนไพรพื้นบ้านมากขึ้น เพื่อเป็นการช่วยกันอนุรักษ์พืชที่มีคุณค่าและภูมิปัญญาที่มีมาแต่โบราณให้คงอยู่และให้สืบทอดไปสู่คนรุ่นต่อไปภาพถ่ายโดยผู้เขียน