แคนาดาประกาศ ชดใช้ปม "ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ทางวัฒนธรรม"

Editor’s Pick: นายกรัฐมนตรีแคนาดา แถลงกรณีศพเด็กชนเผ่าพื้นเมืองถึง 215 ศพที่เพิ่งพบนั้น ว่า เราจะไม่หนีความจริงที่เคยเกิดขึ้น และจะต้องดำเนินการเร่งนี้อย่างเร่งด่วน 

สุดสัปดาห์ที่ผ่านมา มีข่าวที่กลายเป็นพาดหัวข่าวใหญ่ไปทั่วโลก กรณีการพบศพเด็ก มากถึง 215 ศพ โดยบางศพอายุเพียง 3 ขวบเท่านั้น ฝังอยู่ใต้ตึกแห่งหนึ่งที่เคยเป็นโรงเรียนประจำ ในรัฐบริติช โคลอมเบีย ของแคนาดา โดยโรงเรียนแห่งนี้จะปิดตัวลงเมื่อปี 1978 และกลายเป็นหนึ่งในตราบาปอย่างที่สุดของนโยบายในอดีตของแคนาดา 

ทำไมถึงเป็นตราบาป?

จากข่าวศพเด็ก 215 ศพนี้เอง ทำให้เมื่อวานนี้ (31 พฤษภาคม) นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโด แถลงว่า นี่ไม่ใช่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดด ๆ กับการพบศพเด็กใต้ตึกโรงเรียนประจำ และจะนำมาใช้เป็น "ข้ออ้างใด ๆ ไม่ได้" 

พร้อมกับให้คำมั่นว่า "การค้นพบนี้เป็นสิ่งสำคัญที่จะนำมาสู่การเปิดเผยความจริง.. ว่าในอดีตเคยเกิดอะไรขึ้นเมื่อในบ้าง? เราจะไม่ปิดบังความจริง ว่าโรงเรียนประจำนั้น มันเป็น 'โศกนาฏกรรม' ที่เคยเกิดขึ้นจริง ในประเทศของเรา"

"ในฐานะพ่อ ผมจินตนาการไม่ออก ว่าผมจะรู้สึกอย่างไร หากลูก ๆ ถูกพรากออกไปจากผม...และในฐานะนายกรัฐมนตรี นโยบายนี้ (โรงเรียนประจำ) เป็นนโยบายที่น่าอับอาย ในการพรากเด็ก ๆ ชนเผ่าพื้นเมือง ออกไปจากชุมชนของพวกเขา...โดยที่เด็กบางคนไม่เคยได้กลับไปหาครอบครัวพวกเขาอีกเลย" ทรูโด กล่าว 

พร้อมกันนี้ นายกฯ ทรูโด ประกาศว่า เขาจะเร่งหารือกับรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องในการดำเนินการ และให้ความช่วยเหลือเหล่าผู้รอดชีวิต และชุมชนของพวกเขา 

"แคนาดา จะให้ความช่วยเหลือชนเผ่าพื้นเมือง ช่วยบรรเทาความเศร้าเหมอง และให้โอกาสพวกเขาในการได้รับการเยียวยา" โดยรัฐบาลจะเร่งตรวจอัตลักษณ์บุคคลทั้งหมดโดยเร็ว 

ขณะที่อาคารที่ทำการหลายแห่งของรัฐบาล ได้ลดธงลงครึ่งเสา อีกทั้งรองเท้าเด็กจำนวนมาก ถูกนำไปวางไปที่หน้าอาคารรัฐสภาในเมืองออตตาวา และหน้าโบสถ์หลายแห่งทั่วประเทศ เพื่อร่วมไว้อาลัยให้กับวิญญาณของเด็ก ๆ เหล่านี้ แม้จะเสียชีวิตมานานหลายสิบปีแล้วก็ตาม 

"โรงเรียนประจำ" ตราบาปในอดีตของแคนาดา

ย้อนกลับไปตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 ช่วงปลาย ๆ ยุค 1800 นั้น ในยุคที่คนขาวและชาวคริสต์เข้าไปในพื้นที่ ได้มีนโยบายในการ "ปรับปรุง" พฤติกรรมของชนเผ่าพื้นเมืองที่เรียกกันว่า "First Nation" 

ด้วยวิธีการสร้าง "โรงเรียนประจำ" ขึ้นทั่วประเทศ โดยเป็นโรงเรียนคริสเตียน ที่ทีบาทหลวงและแม่ชีดูแล โดยรัฐบาลให้การสนับสนุนด้านเงินทุน 

โรงเรียนประจำที่พบศพเด็กล่าสุดนี้ มีชื่อว่า Kamloops Indian Residential School ในเมืองแคมลูปส์ รัฐบริติช โคลอมเบีย ที่เพิ่งถูกปิดลงในปี 1978 โดยโรงเรียนแห่งนี้ เป็นโรงเรียนที่ใหญ่ที่สุดในจำนวน 139 แห่งทั่วประเทศ ที่ตั้งขึ้นมาในวัตถุประสงค์ดังกล่าว
จากนั้น จะมีการไปพราก "เด็กชนเผ่าพื้นเมือง" มากกว่า 150,000 คน จากครอบครัว มาเข้าที่โรงเรียนประจำเหล่านี้ เพื่อ "ปรับพฤติกรรม" ของเด็กพื้นเมือง ให้หันมาใช้ชีวิตแบบคนขาว 

เด็ก ๆ ต้องทิ้งวัฒนธรรม, ประเพณี และทุกอย่างที่เกี่ยวกับชนเผ่าทิ้งลง ห้ามพูดภาษาพื้นเมือง เพื่อให้ดูมีความศิวิไลซ์ หรืออีกนัยหนึ่ง ก็คงไม่ต่างจากล้างสมองเด็ก เพราะต้องการให้เด็กหันมาใช้ชีวิตแบบคนขาวและละทิ้งวัฒนธรรมเก่า ๆ ของตัวเอง  
แต่หากเมื่อบังคับ หรือล้างสมองเด็กไม่ได้ ก็มีการทำร้ายร่างกายกันอย่างสยดสยอง การข่มขืน ให้อดอาหารและการทรมานในรูปแบบอื่น ๆ ต่อเด็กจำนวนมากจากเด็กนักเรียน 150,000 คนที่เรียนอยู่ในโรงเรียนกินนอนสำหรับชนเผ่าหลายแห่ง

มีบันทึกเอาไว้ว่า เด็ก ๆ บางคนถูกทารุณ และล่วงละเมิด โดยเชื่อว่ามีเด็กที่เสียชีวิตระหว่างการเรียนในโรงเรียนประจำนี้มากถึง 6,000 คน 

สำนักข่าว BBC ระบุว่า เหตุการณ์เหล่านี้ ดำเนินมาเรื่อยมา จนถึงปี 1998 เลยทีเดียว

คำขอโทษเพียงพอหรือไม่?

เมื่อปี 2008 มีการตั้งคณะกรรมการชุดหนึ่ง เพื่อหาหลักฐานจากผลกระทบจากโรงเรียนประจำเหล่านี้ อีกทั้งในปีเดียวกันนี้เอง รัฐบาลแคนาดา ได้กล่าว "ขอโทษ" ต่อนโยบายอื้อฉาวนี้อย่างเป็นทางการ

ปี 2015 มีการเปิดเผยรายงาน จากคณะกรรมการ "ความจริงและสมานฉันท์แห่งแคนาดา" ระบุว่า นโยบายนี้ เทียบเท่า "การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ทางวัฒนธรรม" 

จากการค้นพบศพของเด็ก ๆ พื้นเมืองเหล่านี้ ทำให้ต้องมีการ ไปถอดอนุสาวรีย์ ‘จอห์น เอ แมคโดนัลด์’ นายกรัฐมนตรีคนแรกของแคนาดา ที่เมืองชาร์ลอตต์ทาวน์ เนื่องจากนโยบายเรื่องโรงเรียนประจำของเขานั้นเอง ทำให้อนุสาวรีย์ของเขาตกเป็นเป้าในการถูกโจมตี 

นี่คือเหตุการณ์สะเทือนขวัญที่เป็นรอยมลทินของประวัติศาสตร์แคนาดา แสดงให้เห็นถึงการเหยียดเชื้อชาติ ไม่ยอมรับในสิ่งที่มีที่เป็น ทั้ง ๆ ที่ มันเป็นความงดงามของวัฒนธรรม จากคนหลากหลายเชื้อชาติ หลากหลายชนเผ่า แต่รัฐบาลกลับอยากจะกลืนกลุ่มชนเผ่าพื้นเมืองเหล่านี้ โดยให้คริสตจักรออกหน้า ผุดโรงเรียนกินนอนให้บาทหลวง นักบวชและแม่ชี บริหาร พอไม่ได้ดั่งใจ ก็ทรมาน ทำทารุณกรรม ให้อดข้าวอดน้ำจนเด็กเจ็บป่วย ล้มตายกันจำนวนมาก

โรซาน แคซิมีร์ หัวหน้ากลุ่มชนพื้นเมืองชาติพันธุ์ Tk'emlups te Secwepemc First Nation กล่าวว่า การค้นพบซากศพเด็กเหล่านี้ได้รับการยืนยันเมื่อสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา ด้วยความช่วยเหลือจากเรดาร์เจาะทะลุพื้นดิน และอาจพบศพจำนวนมากขึ้น เพราะยังมีการตรวจสอบในพื้นที่ต่าง ๆ ของโรงเรียนอยู่

—————
เรื่อง: ภัทร จินตนะกุล และ สันติ สร้างนอก
ภาพ: National Post