อย่างเอาอะจารย์ ! ลิเวอร์พูลใช้ AI วางแผนเตะมุม เนียนจนสต๊าฟโค้ชแยกไม่ออก

ลิเวอร์พูล หนึ่งในสามทีมลุ้นแชมป์ฟุตบอลพรีเมียร์ลีก อังกฤษ ฤดูกาล 2023/2024 จับมือกับ DeepMind บริษัทพัฒนา AI สัญชาติอังกฤษ ผู้พัฒนา AlphaGo เปิดตัว AI ที่พัฒนามาตั้งแต่ปี 2021 ซึ่งเกิดจากการนำความสามารถของ AI พยากรณ์ (Predictive AI) มาผสมรวมเข้ากับ AI สร้างสรรค์เนื้อหา (Generative AI) เพื่อช่วยคิดแผนการเล่น สำหรับ “การแตะมุม” ออกมาโดยเฉพาะ

ระบบ AI ตัวนี้มีชื่อว่า "TacticAI" เป็นระบบแนะนำแผนการเล่น ที่ถูกสร้างขึ้นด้วย Machine Learning หรือให้ปัญญาประดิษฐ์เรียนรู้เอง ไม่ได้เกิดจากการเขียนโดยมนุษย์ รวมถึงใช้ระบบที่เรียกว่า การเรียนรู้เชิงเรขาคณิต (Geometric Deep Learning) ซึ่งช่วยให้ตัว AI มีความยืดหยุ่น สามารถปรับใช้ข้อมูลกับสถานการณ์ต่าง ๆ ได้ ผ่านการนำข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการเตะมุม 7,176 ครั้ง ที่เกิดขึ้นจริงในฟุตบอลพรีเมียร์ลีกฤดูกาล 2020/2021 

ข้อมูลดังกล่าว เกิดจากการเก็บภาพการติดตามการเคลื่อนไหวในแต่ละ 25 เฟรมต่อวินาที ซึ่งมีทั้งการจ่ายบอล การยิงประตูและประตูที่ยิงได้สำเร็จ นอกจากนี้ ข้อมูลยังลงรายละเอียดไปจนถึงผู้เล่นในแต่ละตำแหน่ง ส่วนสูง น้ำหนัก รวมไปถึงข้อมูลอื่น ๆ เช่น วันแข่งขัน และสนามที่ใช้ในการแข่งขัน มีความกว้างและยาวเท่าใด โดยลิเวอร์พูลและ DeepMind ใช้เวลาร่วมกันพัฒนา AI นี้ถึง 3 ปี  

ผลลัพธ์ที่แสดงออกมา จะเสมือนเป็นผู้ช่วยของสต๊าฟโค้ชในการออกแบบกลยุทธ์ต่าง ๆ เพื่อเพิ่มความน่าจะเป็นในการเปิดเกมรุกจากลูกเตะมุมไปสู่การทำประตู ให้คำแนะนำด้านยุทธวิธีในการปรับตำแหน่งผู้เล่นในทีม ไปจนถึงสามารถเลือกผู้เล่นหลัก ที่สามารถวิเคราะห์ได้ว่า ผู้เล่นคนไหนจะกลยุทธ์ที่วางไว้สำเร็จยิ่งขึ้น 

รวมไปแนะนำตำแหน่งนักเตะตำแหน่งกองหลัง เพื่อป้องกันเกมบุกในระยะกระชั้นชิด ลดโอกาสการเสียประตู ไปจนถึงการสวนกลับ ซึ่งการเปลี่ยนตำแหน่งผู้เล่นนั้นคล้ายคลึงกับวิธีการเล่นจริงอีกด้วย

สำหรับการเตะมุมในเกมฟุตบอล ถือว่ามีความสำคัญอย่างมาก เพราะเป็นหนึ่งในกติกาที่เพิ่มโอกาสในการทำแต้มได้สูง ซึ่งโดยปกติแล้ว แต่ละทีมจะมีนักวิเคราะห์เพื่อศึกษาเกมของคู่แข่งหรือดูเทปซ้ำ ๆ หลายครั้ง เพื่อนำมาออกแบบกลยุทธ์ 

ซึ่งจากการทดสอบประสิทธิภาพของ TacticAI พบว่าตัวระบบสามารถทำนายทายว่าใครจะได้บอลคนแรกถูกต้องอยู่ที่ 78% มีการทดสอบโดยให้ทีมสต๊าฟโค้ชของลิเวอร์พูลมาแยกแผนการเล่น ว่าแผนไหนเป็นของคน แผนไหนเป็นของ AI พบว่าทีมโค้ชไม่สามารถแยกได้ และกว่า 90% ชอบแผนที่คิดโดย AI

ด้านบริษัท DeepMind ให้สัมภาษณ์ว่าการสร้าง TacticAI ไม่ได้มีเป้าหมายเพื่อมามาแทนที่ใคร แต่มันถูกสร้างขึ้นเพื่อให้เป็นหนึ่งในผู้ช่วย ที่จะมาเสริมการตัดสินใจของโค้ช ให้มีมุมมองในการวางแผนได้มากขึ้น และหวังว่า TacticAI จะเป็นต้นแบบในการสร้าง AI ในกีฬาประเภทอื่น ๆ ต่อไป

ทั้งนี้ TacticAI จะนำมาวิเคราะห์ก่อนการแข่งขันเท่านั้น รวมถึงนำข้อมูลที่ได้มาฝึกซ้อมนักกีฬา เพื่อสร้างความได้เปรียบในแต่ละแผน ไปจนถึงการทำร่างกายให้แข็งแรง เพื่อสู้กับความเหนื่อยล้าในช่วงท้ายเกม อย่างไรก็ตาม  เหล่า “เดอะ ค็อปป์” แฟนหงส์แดง มีทั้งเห็นด้วยและเห็นต่าง บางคนชื่นชมลิเวอร์พูล ว่าเป็นทีมที่ครบเครื่องและตามเทรนด์เทคโนโลยี มองเห็นความไปได้จาก AI ที่จะช่วยผลักดันให้ทีมก้าวหน้าต่อไปในอนาคต และคาดหวังว่าระบบนี้จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงใหม่ ๆ ของทีมหงส์แดง

แหล่งที่มา newscientist.com