ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) ป่าชายเลนยูเนสโก ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) เป็นพื้นที่ป่าชายเลนในดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำที่เกิดจากการบรรจบกันระหว่างแม่น้ำคงคา แม่น้ำพรหมบุตร และแม่น้ำเมฆนาในอ่าวเบงกอล ซึ่งมีอาณาเขตเริ่มตั้งแต่แม่น้ำหุคลีในรัฐเบงกอลตะวันตก ประเทศอินเดีย ไปจนจรดแม่น้ำพเลศวรในจังหวัดขุลนา ประเทศบังคลาเทศ ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) ประกอบด้วยป่าชายเลน, ที่ดินที่ใช้ในการเกษตร, หาดเลน และที่ว่างเปล่าทุรกันดาร ทั้งยังมีกระแสน้ำขึ้นลงและร่องน้ำตัดผ่านหลายสาย ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) มีพื้นที่คุ้มครองสี่แห่งที่ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกของยูเนสโก ได้แก่ อุทยานแห่งชาติสุนทรพนา, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสุนทรพนาตะวันตก, เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสุนทรพนาใต้ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าสุนทรพนาตะวันออก ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) ที่เป็นป่าชายเลนนั้น ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 10,000 ตารางกิโลเมตร โดยผืนป่าในจังหวัดขุลนา ครอบคลุมพื้นที่ 6,017 ตารางกิโลเมตร และผืนป่าในรัฐเบงกอลตะวันตกครอบคลุมพื้นที่ 4,260 ตารางกิโลเมตร รวมถึงเขตใต้และเขตเหนือ 24 ปาร์กานาส (24 Parganas) ซึ่งสายพันธุ์พืชที่พบมากที่สุด คือ หงอนไก่ใบเล็ก (Heritiera fomes) และตาตุ่มทะเล (Excoecaria agallocha) นอกจากนี้ป่าชายเลนดังกล่าวยังเป็นที่อยู่อาศัยของบรรดาสัตว์ป่ากว่า 453 ชนิด อาทิ เสือเบงกอล รวมทั้งนก 290 ชนิด ปลา 120 ชนิด สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 42 ชนิด สัตว์เลื้อยคลาน 35 ชนิด อาทิ จระเข้น้ำกร่อย และสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ 8 ชนิด แม้จะมีคำสั่งห้ามล่าสัตว์ป่าหรือจับสัตว์ป่าทั้งหมดยกเว้นปลาและสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังบางชนิด แต่ ปรากฏว่าในคริสต์ศตวรรษที่ 20 นั้น ปัญหาความหลากหลายทางชีวภาพที่ลดลงหรือปัญหาการสูญเสียสายพันธุ์ยังคงเกิดขึ้นเช่นเดิม และคุณภาพของป่าชายเลนดังกล่าวในเชิงระบบนิเวศก็กำลังเสื่อมโทรมลง ในรัฐเบงกอลตะวันตก ประเทศอินเดีย หน่วยงานรัฐบาลด้านป่าไม้มีหน้าที่รับผิดชอบการบริหารจัดการอุทยานแห่งชาติสุนทรพนา ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2536 ประเทศบังคลาเทศได้จัดตั้งหน่วยงานด้านป่าไม้ขึ้นใหม่ ชื่อ "Forest Circle" เพื่ออนุรักษ์ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) โดยมีหัวหน้าอนุรักษ์ป่าไม้ประจำการที่นั่นนับแต่นั้น แม้รัฐบาลของสองประเทศจะมีความมุ่งมั่นในการสงวนรักษาป่าไม้ แต่ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) ก็ยังตกอยู่ในภาวะถูกคุกคามด้วยสาเหตุทั้งจากธรรมชาติและจากมนุษย์ ในปี พ.ศ. 2550 การขึ้นฝั่งที่ประเทศบังกลาเทศของพายุไซโคลนซิดร์สร้างความเสียหายแก่ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) จำนวนร้อยละ 40 ของพื้นที่ทั้งหมด ป่าสุนทรพนา (Sundarbans) กำลังประสบปัญหาความเค็มที่เพิ่มขึ้น เนื่องจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นและปริมาณน้ำจืดที่ลดลง ในเดือนพฤษภาคม ปี พ.ศ. 2552 พายุไซโคลนไอลาทำลายป่าสุนทรพนา (Sundarbans) จนเกิดความเสียหายมหาศาล ประชาชนได้รับเดือดร้อนจากพายุไซโคลนนี้อย่างน้อย 100,000 คน เมื่อปี พ.ศ. 2559 ยูเนสโก (UNESCO) ได้รายงานว่า โรงไฟฟ้าพลังถ่านหินรามปาลที่ถูกเสนอให้สร้างขึ้นในรามปาล เขตเทศบาลพาเครหาฏะ (Bagherhat) จังหวัดขุลนา (Khulna) ประเทศบังคลาเทศ ซึ่งอยู่ห่างจากป่าสุนทรพนา (Sundarbans) ไปทางทิศเหนือ 14 กิโลเมตร นั้น จะก่อความเสียหายมากขึ้นแก่ป่าชายเลนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะผืนนี้รูปภาพที่ 1/ รูปภาพที่ 2/ รูปภาพที่ 3/ รูปภาพที่ 4