ผลกระทบจากภาวะน้ำท่วม ในสิ่งแวดล้อม และส่งผลกระทบต่อคน | บทความโดย ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล สิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเรา สามารถเป็นทั้งแหล่งที่สนับสนุนความเป็นอยู่ที่ดีของคนเราได้ และในขณะเดียวกันหากสิ่งแวดล้อมรอบตัวเราสามารถคุกคามเราได้ ตัวเราก็ได้รับความเดือดร้อนค่ะ โดยภัยพิบัติทางธรรมชาติจากภาวะน้ำท่วม เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างที่ในหลายพื้นที่ของประเทศไทยเรา หรือแม้แต่ในต่างประเทศด้วยนะคะ ก็ได้เกิดขึ้นและมีให้เห็นทุกๆ ปี ตามข่าวบ้าง หรือบางคนก็เจอกับตัวเลยก็มี ภาวะน้ำท่วมถ้าพูดแค่ผิวเผินนั้น เราทุกคนมองออกค่ะว่ามีผลกระทบอะไรบ้าง ซึ่งความน่ากังวลใจจะไม่ได้อยู่แค่ว่าผิวๆ นะคะ เพราะถ้าคุณผู้อ่านได้ทำความเข้าใจกับเนื้อหาในบทความนี้ดีๆ จะพบว่า การมีน้ำท่วมไม่ใช่เรื่องเล่นๆ ที่ท่วมแล้วก็แห้งได้เท่านั้นนะคะ แต่ความเสียหายเวลามีน้ำท่วมมีหลายอย่างมากๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลเสียที่เกี่ยวข้องกับคน น่าสนใจแล้วใช่ไหมคะ? ถ้าอยากรู้มากขึ้นแล้วว่า น้ำท่วมทำให้เกิดผลกระทบอะไรบ้าง งั้นเรามาอ่านกันเลยดีกว่าค่ะ ดังนี้ 1. การแพร่กระจายของโรค คุณผู้อ่านรู้ไหมคะว่า ภาวะน้ำท่วมเป็นสถานการณ์ที่น่ากังวลอย่างยิ่ง เพราะเป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดการแพร่กระจายของโรคต่างๆ น้ำท่วมขังกลายเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ชั้นดีของยุงลาย ซึ่งเป็นพาหะนำโรคมากมาย นอกจากนี้น้ำที่ท่วมขังยังปนเปื้อนไปด้วยเชื้อโรคและสารเคมีจากสิ่งปฏิกูล ทำให้เกิดโรคติดต่อทางเดินอาหาร การสัมผัสน้ำท่วมโดยตรงอาจทำให้เกิดโรคได้อีกด้วย ดังนั้นการป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายของโรคหลังน้ำท่วมจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง การให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับการป้องกันตนเอง การจัดการสิ่งปฏิกูล และการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย เป็นมาตรการที่ต้องดำเนินการอย่างเร่งด่วนเวลามีน้ำท่วม เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดโรคระบาดในชุมชนค่ะ 2. การปนเปื้อนของแหล่งน้ำ ภาวะน้ำท่วมเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อคุณภาพน้ำในแหล่งต่างๆ อย่างยิ่ง น้ำท่วมชะล้างสิ่งปฏิกูล สารเคมีจากโรงงานอุตสาหกรรม และสารพิษจากยาฆ่าแมลงในพื้นที่เกษตรกรรม ทำให้แหล่งน้ำธรรมชาติและแหล่งน้ำใต้ดินปนเปื้อนไปด้วยสารอันตรายเหล่านี้ การปนเปื้อนในแหล่งน้ำส่งผลกระทบโดยตรงต่อประชาชนที่ใช้น้ำในการอุปโภคบริโภค ทำให้เกิดโรคติดต่อทางน้ำ ตลอดจนการปนเปื้อนยังทำลายระบบนิเวศทางน้ำ ทำให้สัตว์น้ำและพืชน้ำตายลง ซึ่งก็จะส่งผลกระทบต่อความหลากหลายทางชีวภาพและสมดุลของธรรมชาติ 3. การกัดเซาะดิน หลายคนยังมองภาพไม่ออกว่า ภาวะน้ำท่วมเป็นปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดการกัดเซาะดินอย่างรุนแรง กระแสน้ำที่ไหลเชี่ยวจะพัดพาหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ไป ทำให้ดินเสื่อมโทรมและสูญเสียความสามารถในการอุ้มน้ำ นอกจากนี้การกัดเซาะดินยังทำให้เกิดการพังทลายของตลิ่งและดินถล่ม ซึ่งเป็นอันตรายต่อโครงสร้างพื้นฐานและชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน การกัดเซาะดินส่งผลกระทบโดยตรงต่อคุณภาพน้ำ เนื่องจากตะกอนดินที่ถูกพัดพาไปจะทำให้น้ำขุ่นและปนเปื้อนไปด้วยสารต่างๆ 4. มีการทำลายโครงสร้างพื้นฐาน เหมือนกับที่เราได้เคยเห็นภาพตามข่าวต่างๆ ที่พบว่า กระแสน้ำที่เชี่ยวกรากสามารถทำลายถนน สะพาน เขื่อน และสิ่งก่อสร้างอื่นๆ ทำให้การคมนาคมขนส่งหยุดชะงัก การเข้าถึงบริการทางการแพทย์และสิ่งของจำเป็นเป็นไปได้ยากลำบาก ภาวะน้ำท่วมยังทำลายระบบสาธารณูปโภค เช่น ระบบประปาและระบบบำบัดน้ำเสีย ทำให้เกิดปัญหาน้ำดื่มน้ำใช้ไม่สะอาด และการแพร่กระจายของโรคติดต่อ การฟื้นฟูโครงสร้างพื้นฐานหลังน้ำท่วมต้องใช้เวลานานและใช้งบประมาณจำนวนมาก ซึ่งภาวะน้ำท่วมเป็นภัยพิบัติที่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อโครงสร้างพื้นฐานของชุมชนและประเทศค่ะ 5. การพลัดถิ่นของประชาชน อ่านมาถึงตรงนี้เราก็ได้รู้แล้วว่า ภาวะน้ำท่วมเป็นสถานการณ์ที่ก่อให้เกิดความกังวลหลายอย่าง และปัญหาต่อไปที่สามารถเกิดได้ คือ การต้องย้ายที่อยู่อาศัยค่ะ เนื่องจากว่าน้ำท่วมเป็นสาเหตุหลักของการพลัดถิ่นของประชาชน การที่น้ำท่วมบ้านเรือนและชุมชน ทำให้ประชาชนต้องอพยพออกจากพื้นที่เดิมเพื่อหาที่หลบภัยชั่วคราวหรือถาวร อีกทั้งการพลัดถิ่นนี้ส่งผลกระทบอย่างมากต่อประชาชน ผู้พลัดถิ่นต้องเผชิญกับความเครียด ความวิตกกังวล และความไม่แน่นอนเกี่ยวกับอนาคต นอกจากนี้การอยู่ในที่พักพิงชั่วคราวยังทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการแพร่กระจายของโรคติดต่อ เนื่องจากสภาพความเป็นอยู่ที่แออัดและขาดสุขอนามัยที่ดี 6. เกิดการเปลี่ยนแปลงคุณภาพอากาศ ภาวะน้ำท่วมไม่ได้ส่งผลกระทบแค่กับแหล่งน้ำและดินเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อคุณภาพอากาศด้วย จากที่น้ำท่วมขังเป็นแหล่งสะสมของซากพืช ซากสัตว์ และสิ่งปฏิกูลต่างๆ ซึ่งเมื่อเน่าเสียจะปล่อยก๊าซพิษออกมาสู่บรรยากาศ ทำให้เกิดกลิ่นเหม็นและมลพิษทางอากาศ นอกจากนี้น้ำท่วมยังชะล้างสารเคมีจากโรงงานอุตสาหกรรมและพื้นที่เกษตรกรรม ทำให้สารเคมีเหล่านี้ปนเปื้อนในอากาศและเป็นอันตรายต่อประชาชน ดังนั้นการป้องกันและควบคุมมลพิษทางอากาศหลังน้ำท่วมจึงเป็นสิ่งสำคัญ การจัดการสิ่งปฏิกูลอย่างถูกวิธี การระบายน้ำท่วมขังอย่างรวดเร็ว และการตรวจสอบคุณภาพอากาศอย่างสม่ำเสมอ เป็นมาตรการที่ต้องดำเนินการอย่างเร่งด่วน เพื่อลดความเสี่ยงต่อประชาชนค่ะ 7. ความเสียหายต่อระบบนิเวศ รู้ไหมคะว่า ภาวะน้ำท่วมเป็นภัยพิบัติที่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อระบบนิเวศทั้งทางบกและทางน้ำ จากที่กระแสน้ำที่ไหลเชี่ยวจะพัดพาหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ไป จึงทำให้ดินเสื่อมโทรมและสูญเสียความสามารถในการอุ้มน้ำ นอกจากนี้เวลาเกิดน้ำท่วมยังสามารถทำลายแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าและพืชพันธุ์ต่างๆ ทำให้เกิดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ สัตว์น้ำและพืชน้ำอาจถูกกระแสน้ำพัดพาไปหรือจมน้ำตาย ส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่อาหารและสมดุลของระบบนิเวศ การปนเปื้อนของสารเคมีและสิ่งปฏิกูลในน้ำท่วมยังเป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตในน้ำและดิน ซึ่งการฟื้นฟูระบบนิเวศที่เสียหายจากน้ำท่วมต้องใช้เวลานานและใช้งบประมาณจำนวนมาก 8. ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ ภาวะน้ำท่วมเป็นภัยพิบัติที่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อเศรษฐกิจในทุกระดับค่ะ ที่เป็นแบบนี้ก็เพราะว่า น้ำท่วมทำลายทรัพย์สินของประชาชน ธุรกิจ และโครงสร้างพื้นฐาน ทำให้เกิดความเสียหายทางเศรษฐกิจอย่างมหาศาล ภาคเกษตรกรรมก็ได้รับผลกระทบโดยตรง พืชผลทางการเกษตรเสียหาย สัตว์เลี้ยงตาย ทำให้เกษตรกรสูญเสียรายได้ ภาคอุตสาหกรรมและการท่องเที่ยวก็ได้รับผลกระทบเช่นกัน โรงงานและสถานประกอบการถูกน้ำท่วม ทำให้ต้องหยุดการผลิตและบริการ การคมนาคมขนส่งหยุดชะงัก ทำให้การค้าและการท่องเที่ยวได้รับผลกระทบอย่างหนัก นอกจากนี้น้ำท่วมยังทำให้เกิดค่าใช้จ่ายในการฟื้นฟูและเยียวยาจำนวนมาก รัฐบาลต้องใช้งบประมาณในการซ่อมแซมโครงสร้างพื้นฐาน และช่วยเหลือผู้ประสบภัย การสูญเสียทางเศรษฐกิจจากน้ำท่วมส่งผลกระทบต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศในระยะยาว ดังนั้น การวางแผนป้องกันและลดผลกระทบจากน้ำท่วมจึงเป็นสิ่งสำคัญค่ะ เพื่อลดความเสียหายทางเศรษฐกิจและปกป้องความมั่นคงของประเทศ 9. การสูญเสียพื้นที่เกษตรกรรม ความเสียหายอย่างรุนแรงต่อภาคเกษตรกรรมได้เหมือนกันค่ะ เพราะน้ำท่วมไม่เพียงแต่ทำลายพืชผลและสัตว์เลี้ยงเท่านั้น แต่ยังทำให้พื้นที่ทำการเกษตรเสื่อมสภาพและสูญเสียความสามารถในการผลิตในระยะยาว น้ำท่วมชะล้างหน้าดินที่อุดมสมบูรณ์ ทำให้ดินขาดธาตุอาหารและเกิดการปนเปื้อนของสารเคมีและสิ่งปฏิกูล ภาวะน้ำท่วมยังทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของดิน ทำให้ดินแน่นและระบายน้ำได้ไม่ดี ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของพืชในอนาคต การสูญเสียพื้นที่ทำการเกษตรส่งผลกระทบโดยตรงต่อความมั่นคงทางอาหารและเศรษฐกิจของประเทศ เกษตรกรสูญเสียรายได้และต้องเผชิญกับความยากลำบากในการฟื้นฟูพื้นที่ทำการเกษตร 10. การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ภาวะน้ำท่วมและภาวะเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมีความเชื่อมโยงกันอย่างซับซ้อน โดยภาวะน้ำท่วมสามารถเป็นได้ทั้งผลกระทบและปัจจัยที่ส่งเสริมให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศค่ะ และที่ว่าภาวะน้ำท่วมเป็นปัจจัยที่ส่งเสริมให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ นั่นก็เพราะว่าการมีน้ำท่วมสามารถปล่อยก๊าซเรือนกระจก จากการเน่าเปื่อยของอินทรีย์วัตถุในพื้นที่น้ำท่วมขังได้ รวมไปถึงภาวะน้ำท่วมสามารถทำลายป่าไม้และพื้นที่ชุ่มน้ำ ซึ่งเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอนที่สำคัญ ทำให้คาร์บอนถูกปล่อยสู่บรรยากาศมากขึ้น และโครงสร้างพื้นฐานที่เสียหายจากการถูกน้ำท่วม แล้วต้องมีการซ่อมแซมและฟื้นฟูโครงสร้างพื้นฐานเหล่านั้น สถานการณ์นี้ยังทำให้เกิดการปล่อยก๊าซที่เกี่ยวข้องกับภาวะโลกร้อนขึ้นค่ะ จากความเสียหายข้างต้น จะเห็นได้ว่าทั้งหมดเกี่ยวข้องกับคนเรา โดยก็ไม่ได้มีใครอยากให้เกิดน้ำท่วมค่ะ แต่ในบางครั้งคนก็เป็นต้นเหตุของสถานการณ์นี้และผลกระทบต่างๆ ก็ตามมา ซึ่งผู้เขียนเคยเห็นภัยพิบัติจากน้ำท่วมขังมาเหมือนกันค่ะ ที่จังหวัดอยุธยาตอนนั้นน้ำท่วมหนัก โรงงานอุตสาหกรรมต่างๆ ได้รับความเสีย และนานมาแล้วก็เคยเห็นน้ำท่วมที่พื้นที่ทำการเกษตรแถวๆ ทางเลี่ยงเมืองของจังหวัดขอนแก่น พอนานเข้าต้นไม้ก็เริ่มตายลงค่ะ และไม่ต้องพูดถึงตอนน้ำแห้งค่ะ พืชเล็กพืชน้อยตายหมด และเคยได้ข้อมูลมาว่าแถวๆ จังหวัดร้อยเอ็ด มีอำเภอหนึ่งน้ำท่วมเป็นปกติ จนทำให้ความเป็นอยู่ของประชาชนยากลำบาก และมีความเสี่ยงเกี่ยวกับโรคที่มีน้ำเป็นสื่อค่ะ แล้วคุณผู้อ่านล่ะคะ เคยเจอปัญหาที่เกิดขึ้นจากการมีน้ำท่วมหนักบ้างไหม หรือถ้ามีความเสี่ยงว่าน้ำจะท่วม ก็ให้เฝ้าระวังความเสียหายไว้ด้วยนะคะ ซึ่งจะเกิดอะไรบ้างนั้นผู้เขียนก็ได้พูดถึงตัวอย่างในหลายๆ ด้านเอาไว้แล้ว และผู้เขียนหวังว่าเนื้อในบทความนี้จะสามารถเป็นแนวทางให้กับคุณผู้อ่านได้บ้าง ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง หากชอบบทความแบบนี้อีก อย่าลืมกดติดตามหรือกดบุ๊กมาร์กหน้าโปรไฟล์ไว้นะคะ เพราะจะได้ไม่พลาดบทความใหม่ๆ ที่จะได้นำมาเผยแพร่ในเร็วๆ นี้ค่ะ เครดิตภาพประกอบบทความ ภาพหน้าปก โดย Helena Jankovičová Kováčová จาก Pexels ภาพประกอบเนื้อหา: ภาพที่ 1, 3 โดยผู้เขียน, ภาพที่ 2 โดย hitesh choudhary จาก Pexels และภาพที่ 4 โดย MD Molla จาก Pexels ออกแบบภาพหน้าปกโดยผู้เขียนใน Canva เกี่ยวกับผู้เขียน ภัคฒ์ชาลิสา จำปามูล จบการศึกษา: พยาบาลศาสตรบัณฑิต จากวิทยาลัยพยาบาลศรีมหาสารคาม กระทรวงสาธารณสุข และสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต (อนามัยสิ่งแวดล้อม) จากมหาวิทยาลัยขอนแก่น มีความสนใจและประสบการณ์เกี่ยวกับ: สุขภาพ จิตวิทยาเชิงบวก การจัดการน้ำเสียและสิ่งปฏิกูล บทความอื่นที่คล้ายกันโดยผู้เขียน 9 ผลกระทบจากภาวะโลกร้อน ต่อสิ่งแวดล้อม มีอะไรบ้าง 9 ผลเสียจากฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) ในสิ่งแวดล้อม ผลกระทบหลังจากแผ่นดินไหว ต่อสิ่งแวดล้อม มีอะไรบ้าง? เปิดประสบการณ์ความบันเทิงที่หลากหลายสุดปัง บน App TrueID โหลดเลย ฟรี !