ลอยกระทงวิถีรักษ์โลก ร่วมสืบสานประเพณีอย่างยั่งยืน

วันที่ 5 พฤศจิกายนนี้ เป็นวันลอยกระทง ซึ่งถือเป็นหนึ่งในประเพณีสำคัญของไทยที่สะท้อนความศรัทธาและการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ แต่ในยุคปัจจุบัน การลอยกระทงได้ถูกปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับแนวคิด “รักษ์โลก” มากยิ่งขึ้น โดยหลายภาคส่วนได้รณรงค์ให้ประชาชนลดปริมาณขยะจากการลอยกระทง เพื่อช่วยอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและรักษาประเพณีไทยให้คงอยู่ควบคู่กันไป

ข้อมูลจากหลายแหล่งระบุว่า วัสดุที่นิยมใช้ในการทำกระทงในปัจจุบันส่วนใหญ่เป็นวัสดุที่ย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ อันดับ 1 ได้แก่ หยวกกล้วย ใช้เวลาย่อยสลายประมาณ 14 วัน รองลงมาคือ ขนมปัง ซึ่งย่อยสลายได้ภายใน 3 วัน และยังเป็นอาหารของปลาได้ด้วย อันดับ 3 คือ กะลามะพร้าว ใช้เวลาย่อยสลายราว 15 วัน ส่วน กระดาษ ใช้เวลาประมาณ 2–5 เดือน ขณะที่ โฟม ซึ่งเคยได้รับความนิยมในอดีต กลับต้องใช้เวลาย่อยสลายนานกว่า 500 ปี จึงกลายเป็นวัสดุที่ควรหลีกเลี่ยงอย่างยิ่ง เพราะก่อให้เกิดมลพิษและปัญหาขยะในแหล่งน้ำระยะยาว

สถิติจากกรุงเทพมหานครในปีที่ผ่านมา ระบุว่า มีประชาชนออกมาลอยกระทงจำนวน 514,590 ใบ ลดลงจากปีก่อนถึง 19.57% และที่น่ายินดีคือ การใช้กระทงโฟมลดลงอย่างต่อเนื่อง เหลือเพียงราว 8,000 ใบ เท่านั้น เมื่อเทียบกับปี 2561 ที่มีการใช้มากกว่า 44,000 ใบ ถือเป็นพัฒนาการเชิงบวกที่สะท้อนให้เห็นถึงความตระหนักของประชาชนต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม แม้กระทงที่ทำจากวัสดุธรรมชาติจะย่อยสลายได้ แต่หากมีปริมาณมากเกินไป ก็ยังอาจส่งผลให้น้ำเน่าเสียและกลายเป็นขยะสะสมจำนวนมากได้เช่นกัน หลายหน่วยงานจึงรณรงค์แนวคิด “ลอยกระทงอย่างพอเพียง” ด้วยการลอยเพียง 1 กระทงต่อ 1 ครอบครัว หรือเลือก ลอยกระทงออนไลน์ ซึ่งได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นทุกปีเพราะการอนุรักษ์ประเพณีให้คงอยู่ไม่จำเป็นต้องแลกกับสิ่งแวดล้อม การลอยกระทงอย่างรับผิดชอบและเป็นมิตรต่อธรรมชาติ คือหนทางที่จะทำให้เทศกาลแห่งความศรัทธานี้ดำรงอยู่ได้อย่างงดงามและยั่งยืน