สาวจีนกับการประหยัดสุดขีด ไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย-ใช้เสื้อผ้ามือสอง สู่คำถามที่ว่า ‘ทำขนาดนี้เพื่ออะไร?’

การเก็บออมก็ถือเป็นความหรูหรา

คนจีนรุ่นมิลเลนเนียล พยายามแสดงให้เห็นว่า การระมัดระวังและขยันหมั่นเพียรในเรื่องการเงิน อาจนำไปสู่ความหรูหรา ที่มีคุณค่ามากกว่ากระเป๋าแฟชัน หรือการมีตู้เสื้อผ้าใหม่เอี่ยม

สำหรับ “หวัง เสินอ้าย” ความประหยัดของเธอ กลายเป็นความตระหนี่ขี้เหนียว แต่ก็มาพร้อมกับรางวัลที่เป็นรูปธรรม เธออายุ 32 ปี และเป็นเจ้าของแฟลตสองแห่งในเมืองหนานจิง ซึ่งเป็นเมืองหลวงสุดมั่งคั่งของมณฑลเจียงซู 

หวัง แต่งงานและมีลูก เธอเก็บเงินเดือนไว้ประมาณ 90% ในช่วง 9 ปีที่ผ่านมา เพื่อเก็บออมไปซื้อแฟลตสองห้องในหนานจิง

กลยุทธ์ที่เน้นพึ่งพาคนอื่น?

การประหยัดแบบสุดขีดของเธอ ดูเหมือนจะสร้างความกังวลให้กับชาวจีน หลังเธอให้สัมภาษณ์กับ Talk to Her ซึ่งเป็นรายการบนแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียของ Tencent QQ และมีผู้เข้าชมมากกว่า 500 ล้านครั้งบน Weibo

การออกอากาศครั้งนี้ จุดประกายให้เกิดหลายหมื่นกระทู้ที่ผู้คนต่างถกเถียงกันว่า ควรเลียนแบบไลฟ์สไตล์สุดขั้วของเธอหรือไม่

“ฉันใช้จ่ายน้อยกว่า 100 หยวนต่อปี (ราว 519 บาท) เพื่อซื้อชุดชั้นใน” เธอกล่าว 

และว่า “แต่ฉันมีเพื่อนคนหนึ่งที่ชอบซื้อเสื้อผ้า และเธอส่งต่อให้แม้ว่าจะไม่ได้ใส่บ่อยครั้งขนาดนั้น เธอจะขอให้ฉันเลือกชิ้นที่อยากได้ จากเสื้อผ้าที่เธอเคยใส่ไปแล้ว”

การใช้จ่ายที่ไม่สร้างความสุข

หวัง ยังกล่าวว่า เธอไม่เคยเข้าร่วมงานเลี้ยง เพราะอาจมีราคาสูงเกินรับไหว เธอใช้เฉพาะระบบขนส่งสาธารณะ และยังพยายามใช้จ่ายด้วยคูปองฟรีที่เจอผ่านทางออนไลน์ให้มากที่สุดด้วย

เธอบอกว่า เธอไม่เคยคิดที่จะซื้อสินค้าฟุ่มเฟือยเลยแม้แต่น้อย

“สำหรับบางคน การใช้เงินทำให้มีความสุข ส่วนฉันกลับไม่รู้สึกแบบนั้น และกลายเป็นว่า ตัวเองรู้สึกประหม่าและวิตกกังวลเมื่อต้องใช้จ่าย” หวัง กล่าว

หวัง เล่าว่า ไลฟ์สไตล์ของเธอขัดเกลานิสัยของสามี โดยเธอกล่าวว่า เขาใช้โทรศัพท์มือถือรุ่นเก่า ๆ และมีหน่วยความจำแค่พอที่จะโหลด WeChat ซึ่งเป็นแอปพลิเคชันที่ชาวจีนจำเป็นต้องมีติดเครื่อง

ไม่หลงไปกับการกระตุ้นของสิ่งเร้า

น่าแปลกที่หวังทำงานด้านโฆษณา หลังจากจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัย ด้วยปริญญาด้านการออกแบบ แต่เธอกล่าวว่า ประสบการณ์การทำงานกลับทำให้เธอโดนดูถูกเรื่องการใช้จ่าย 

“เพราะโฆษณาพยายามสร้างความวิตกกังวลให้กับผู้คน เพื่อให้พวกเขามีแนวโน้มที่จะซื้อสินค้ามากขึ้น” หวัง กล่าว

ข้อกำหนดของหวัง คือ เธอไม่เคยขโมย, ไม่แสวงหาผลกำไรจากค่าใช้จ่ายของผู้อื่น และไม่ตัดสินผู้ที่หลงระเริงไปกับเงิน

วิดีโอดังกล่าว กระตุ้นให้เกิดการถกเถียงอย่างดุเดือดว่า สิ่งที่ได้นั้นคุ้มค่าหรือไม่ หรือแม้แต่ เป็นไปได้หรือ ที่คนเราแทบจะไม่ใช้จ่ายอะไรเลย

แม้เก็บออม ก็ใช่ว่าจะได้สิ่งที่ต้องการ

“อะไรคือจุดประสงค์ของการใช้ชีวิตอย่างประหยัด? เพื่อใส่เสื้อผ้าเก่า ๆ? พอตายไปคนเราเอาเงินติดตัวไปนรกด้วยไม่ได้นะ” ผู้แสดงความคิดเห็น บน Weibo กล่าวโดยใช้วลียอดนิยมในประเทศจีน

อีกคนกล่าวว่า “สื่อไม่ควรส่งเสริมการประหยัดแบบสุดขั้วของเธอ เพราะมีหลายคนที่ประหยัดแล้ว แต่ก็ยังซื้อบ้านไม่ได้เพราะราคาสูงเกินควร การซื้ออสังหาริมทรัพย์เลยอยู่ไกลเกินเอื้อม”

ส่วนผู้ที่สนับสนุนแนวคิดของหวัง ต่างชมเชยเธอ ด้วยข้อความที่ว่า “เธอเป็นคนฉลาดที่เลือกต่อต้านสิ่งล่อใจในสังคมวัตถุนิยม และเธอเก่งมากเพราะซื้อที่ดินได้ด้วยตัวเอง แทนที่จะพึ่งพาพ่อแม่เหมือนที่สามีของเธอทำ”

รายงานของธนาคารแห่งประเทศจีน ระบุว่า การถกเถียงครั้งนี้ อาจกระทบหลายฝ่าย เพราะมีการคาดการณ์ว่า ชาวจีนรุ่นมิลเลนเนียลและคนรุ่นใหม่ จะกระตุ้นการบริโภคในปี 2021 ได้เพิ่มถึงถึง 65%

รายงานยังระบุว่า ประชาชนจำนวนมากที่มีอายุต่ำกว่า 35 ปีกำลังกู้ยืมเงินเพื่อกระตุ้นการบริโภคระยะสั้นด้วย

เก็บออมเพื่อการลงทุนที่เห็นผล

ในประเด็นเรื่องอสังหาริมทรัพย์ของเธอนั้น หวังกล่าวว่า มันให้ความรู้สึกปลอดภัย และเป็นสิ่งที่เธอเลือกจะใช้จ่ายเงินทั้งหมด ด้วยการทุ่มเทอย่างหนักเพื่อเก็บออม

“ฉันคิดว่า การซื้ออสังหาริมทรัพย์เป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้หญิง เราควรเป็นเจ้าของสักที่ ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ และเมื่อเราล้มเหลวหรือพลั้งพลาด บ้านจะเป็นที่พักพิงให้เรา” หวัง กล่าว

หวัง ยังเป็นแกนนำ “กลุ่มสนทนาของคนขี้เหนียว” ใน Douban ฟอรัมไลฟ์สไตล์ ที่ผู้คนแบ่งปันเคล็ดลับเกี่ยวกับการลดรายจ่าย

“ฉันบอกผู้ติดตามว่า คนในกลุ่มแชทนี้ไม่ได้ตระหนี่ แต่เป็นคนที่เอาจริงเอาจังกับชีวิต เพราะการออมเงินไม่ใช่เรื่องน่าละอาย” เธอ กล่าว

4 เคล็ดลับประหยัดเงินของ “หวัง เสินอ้าย”

💵 อย่าซื้อเสื้อผ้าใหม่ แต่ให้พยายามยืมเสื้อผ้าเก่าจากเพื่อน

💵 ใช้บริการขนส่งสาธารณะเท่านั้น และพยายามหาส่วนลดเข้าไว้

💵 อย่าไปงานเลี้ยง

💵 อยู่ให้ห่างจากสินค้าฟุ่มเฟือย

—————

เรื่อง: พัชรี จันทร์แรม

ภาพ: Reuters