เวลาเราได้ยินเพื่อนช่างภาพเขาคุยกันเรื่องการถ่ายรูป บางคำเราก็นึกไม่ออกเลยว่ามันแปลว่าอะไร วันนี้ก็เลยอยากจะเล่าเรื่องศัพท์เทคนิคไว้ให้เพื่อน ๆ ได้รู้จัก เผื่อใครมีเพื่อนเป็นช่างภาพ หรือมีแฟนเป็นช่างภาพ เวลาเขาพูดอะไรเราจะได้เข้าใจและไม่งงไปกับเขา "ฟ้าระเบิด" “ฟ้าระเบิด” หมายถึง การถ่ายภาพช่วงหลังพระอาทิตย์ตกดิน ซึ่งเป็นช่วงท้องฟ้าที่สวยที่สุด ถึงแม้ว่าพระอาทิตย์จะตกดินไปเรียบร้อยแล้ว แต่แสงที่ส่องมากระทบท้องฟ้าจะเป็นสีสันที่สวยงาม ยิ่งถ้าเป็นช่วงหน้าฝนแล้วใครโชคดีฟ้าเปิด (คือวันที่ไม่มีเมฆ ฝนไม่ตก) ยิ่งจะสวยเป็นพิเศษ ดังนั้น ใครไปถ่ายรูปพระอาทิตย์ตกดินก็อย่าพึ่งรีบเก็บกล้องกลับ รอเก็บแสงสวย ๆ หลังพระอาทิตย์ตกดินไปอีกสักหน่อยจะได้ภาพฟ้าสวย ๆ กลับไปแน่นอน อ้อ นอกจากภาพท้องฟ้าแสงสวย ๆ แล้ว ช่วงก่อนและหลังพระอาทิตย์ตกดินเนี่ยเหมาะแก่การถ่ายภาพแนวซิลลูเอท (Silhouette) หรือ ภาพเงาดำ ได้สวยเพราะเงาดำ ๆ ของวัตถุหรือแบบ จะมีฉากหลังเป็นท้องฟ้าสีสวย ๆ ด้วยน้าาา ตัวอย่างภาพซิลลูเอทวันฟ้าระเบิด เครดิตภาพ : ผู้เขียน “ชัดลึก” ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าชัดลึก หรือพูดง่าย ๆ คือชัดทั้งภาพ ไม่ว่าวัตถุจะอยู่ใกล้กล้องหรืออยู่ไกลกล้องก็ชัดหมด ซึ่งการถ่ายภาพที่มีความชัดลึก ช่างภาพจะตั้งค่า “F” อยู่ที่ F8-F16 อันนี้ก็ขึ้นอยู่กับสเปคของเลนส์ด้วย ส่วนภาพที่นิยมถ่ายให้ชัดลึกส่วนใหญ่จะเป็นการถ่ายภาพวิวตัวอย่างภาพชัดหลังเบลอหน้าลึก ถ้ากดซูมดูจะเห็นว่ารายละเอียดของบ้านที่อยู่ไกล ๆ ก็ยังเห็นครบถ้วนอยู่ เครดิตภาพ : ผู้เขียน “ชัดตื้น” ชัดตื้นคือภาพที่มีลักษณะ หน้าชัดหลังเบลอ หน้าเบลอหลังชัด โดยวัตถุจะเด่น ส่วนที่ไม่ได้เน้น ก็จะเบลอ ๆ หรือละลาย ส่วนที่ละลายนี้ บางทีจะมีลักษณะเป็นวงกลม สีสรรต่าง ๆ เรียกว่า “โบเก้” (Bokeh) เดี๋ยวเราจะอธิบายในข้อถัดไป การถ่ายภาพชัดตื้นมีหลายวิธี เช่น เปิด “F กว้าง ๆ“ F ที่ว่าก็คือ การเปิดรูรับแสงให้กว้าง สังเกตจากตัวเลขที่อยู่ที่เลนส์นั่นหล่ะ ตัวเลขยิ่งน้อย แปลว่าเลนส์เปิดรูรับแสงได้กว้าง เช่น F1.4 รูรับแสงก็จะกว้างกว่า F1.8 เวลาถ่ายภาพหน้าชัดหลังเบลอ ก็จะเบลอกว่า 1.8 แต่บางทีก็เบลอมากไปหน่อย ทำให้เสียรายละเอียดส่วนอื่น ๆ ของภาพไปได้เหมือนกัน นอกจากนั้นแล้ว การถ่ายภาพชัดตื้นแบบง่าย ๆ อีกวิธีก็คือ การซูมไปที่วัตถุนั้น คือ บางคนไม่ได้มีเลนส์มาโคร แต่อยากถ่ายดอกไม้สวยๆ ให้มีความหน้าชัดหลังเบลอ ก็ใช้วิธีใช้เลนส์ปกติ หรือเลนส์ช่วงยาว (เทเล) ซูมเอา ก็จะช่วยให้ภาพหน้าชัดหลังเบลอ แต่ก็มีข้อเสียในเรื่องความสั่นไหวของภาพ ในถ่ายรูปด้วยวิธีนี้อาจจะต้องมือนิ่ง ๆ หรือใช้ขาตั้งกล้องช่วยก็ได้ ตัวอย่างภาพชัดหลังเบลอหน้า เครดิตภาพ : ผู้เขียน “โบเก้” (Bokeh) โบเก้ เป็นลักษณะการเบลอในภาพถ่าย ซึ่งสังเกตได้ว่าภาพที่มีความหน้าชัดหลังเบลอ หรือหน้าเบลอหลังชัด จะมีบางส่วนที่เบลอ ส่วนที่เบลอบางครั้งเราจะเป็นว่ามีรูปกลม ๆ มีความฟุ้งสวยงาม ความกลมและคมของโบเก้นี้ ก็ขึ้นอยู่กับ F และสเปคของเลนส์ตัวอย่างภาพหน้าชัดหลังเบลอ ที่มีโบเก้กลม ๆ เบลอ ๆ อยู่ด้านหลัง เครดิตภาพ : ผู้เขียน “ละลายหลัง” ละลายหลังก็คือหน้าชัดหลังเบลอนั่นหล่ะค่ะ อันเดียวกันไม่ต้องงง แค่เรียกให้เก๋เฉยๆ ตัวอย่างภาพละลายหลัง ซึ่งจะเห็นว่า บางทีก็ถ่ายหน้าเบลอ หลังเบลอ ภาพตัวอย่างนอกจากหน้าเบลอหลังเบลอ แล้วยังเปิด Fให้แคบลง แล้วถ่ายย้อนแสง เพื่อให้ด้านหลังมืดและทำให้วัตถุดูเด่นขึ้นมา “เลนส์ฟิกส์” เลนส์ฟิกส์ คือ เลนส์ที่ ไม่ว่าจะถ่ายช่วงไหน ๆ ค่า F ก็จะไม่เปลี่ยนไปตามช่วงที่ถ่าย “เลนส์มือหมุน” เลนส์มือหมุน เป็นเลนส์ที่ไม่มีระบบออโต้โฟกัส หรือที่เขาเรียกกันว่า AF ดังนั้น การจะถ่ายภาพให้ชัดเราก็เลยต้องใช้ “มือหมุน” เลนส์เพื่อหาช่วงที่จะทำให้ภาพชัดก่อนแล้วค่อยกดชัดเตอร์ เลนส์มือหมุนก็สามารถถ่ายภาพได้เหมือนเลนส์ที่มี AF นั่นหล่ะค่ะแต่มันจะใช้ยากสักหน่อย แต่ถ้าใช้ไปนาน ๆ ก็อาจจะคล่องแล้วใช้ได้เร็วขึ้น ส่วนตัวผู้เขียนชอบใช้เลนส์ที่มี AF เพราะไวทันใจในการถ่ายภาพมากกว่า “สาดแฟลช สาดไฟ” การสาดแฟลช สาดไฟ ก็คือการใช้แฟลช หรือไฟต่อเนื่องในการถ่ายภาพ เพื่อให้ได้แสงที่เหมาะสม สวยงาม “อันเดอร์” ภาพอันเดอร์ ก็คือ ภาพที่แสงจะน้อยกว่าความเป็นจริง หรือค่อนไปทางมืด “โอเวอร์” ก็คือ ภาพที่สว่างไปกว่าความเป็นจริง “RAW File” “RAW File” ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่าเป็น ไฟล์ดิบ ที่ยังไม่ผ่านกระบวนการใด ๆ ประมาณว่าเซ็นเซอร์กล้องรับภาพมายังไง ไฟล์ภาพก็เป็นยังงั้น ข้อดีของ RAW File ก็คือ เมื่อเรานำมาปรับแก้ไขรายละเอียดให้กับภาพแล้วก็จะไม่สูญเสียรายละเอียดของไฟล์ไปด้วย ข้อเสียของไฟล์ RAW จะกินพื้นที่ค่อนข้างมาก ถ้าจะถ่ายภาพหรือเก็บไฟล์ RAW ก็ต้องเตรียมเม็มโมรี หรือพื้นที่สำหรับเก็บข้อมูลเหล่านี้ด้วย ส่วนใหญ่การปรับแก้ไฟล์ใน RAW File ส่วนตัวของผู้เขียนมักจะใช้โปรแกรม Light room หรือ Photo shop ในการแก้ไขไฟล์ภาพ จริง ๆ แล้วศัพท์เทคนิคทางการถ่ายภาพ และภาษาต่าง ๆ ของช่างภาพมีมากมายมาก สำหรับวันนี้เราเลือกคำที่คนส่วนใหญ่จะได้ยิน และมักจะถามเสมอ ๆ ทีนี้ก็คงพอจะรู้กันคร่าว ๆ แล้ว ใครจะจีบช่างภาพ หรือมีแฟนเป็นช่างภาพ ก็คงพอจะคุยกันรู้เรื่องขึ้นบ้างหล่ะค่ะ เรื่องและภาพ โดยผู้เขียน