เทศกาลกินเจที่กำลังจะมาถึงหลายคนอาจจะสงสัย หรืออยากรู้ว่า การกินเจ มังสวิรัติ วีแกน แตกต่างกันอย่างไร การรับประทานอาหารทั้งสามรูปแบบนี้ เน้นการกินผักเป็นหลัก แต่มีอะไรบ้างที่เหมือน มีอะไรที่คล้ายกัน หรือไม่เหมือนกันบ้าง เราควรจะเลือกกินอย่างไรการกินเจ อย่างแรกที่เราจะพูดถึงคือวัตถุประสงค์หลักของการกินเจ คือ เพื่อสุขภาพที่ดี โดยงดเว้นการรับประทานเนื้อสัตว์ เพื่อปรับสมดุลของร่างกาย และสิ่งที่ทำคู่กับการกินเจคือการถือศีล จึงเรียกว่าถือศีล กินเจ ผู้ที่กินเจก็จะได้ทำบุญจากการที่ไม่เบียดเบียนสัตว์โลก การกินเจ จะเป็นการรับประทานอาหารที่ไม่มีส่วนประกอบของเนื้อสัตว์ และผักที่นำมารับประทานได้นั้นต้องเป็นผักที่ไม่มีกลิ่นฉุน คือ กระเทียม กุยช่าย หัวหอม หลักเกียว ใบยาสูบ รวมถึงเครื่องเทศที่มีรสชาติเผ็ดร้อน วัตถุดิบหลักที่นิยมนำมาทำอาหารเจ นอกจากผักชนิดต่าง ๆ แล้วก็จะประกอบไปด้วย แป้ง เต้าหู้ ซีอิ๊ว ถั่วเหลือง และถั่วชนิดอื่น ๆ เครื่องปรุงรสก็จะไม่ใช้น้ำปลา ซอสหอยนางรม ที่ทำมาจากสัตว์ น้ำมันพืชที่ใช้ต้องบริสุทธิ์ 100% ภาชนะที่ใช้ปรุงอาหาร และใส่อาหารเจ ก็ต้องไม่ใช้รวมกับภาชนะที่เคยใส่เนื้อสัตว์มาก่อนอาหารมังสวิรัติ หรือ Vegetarian ผู้ที่รับประทานอาหารแบบมังสวิรัติส่วนใหญ่แล้ว จะงดเว้นการบริโภคเนื้อสัตว์ทุกชนิด แต่ยังคงทานผลิตผลที่ได้มาจากสัตว์ เช่น ไข่ ชีส นม โยเกิร์ต น้ำผึ้ง ยีสต์ และเจลาติน แต่จะเน้นการทานในระยะยาวต่อเนื่อง เพื่อดูแลสุขภาพVegan (วีแกน) เป็นไลฟ์สไตล์แบบหนึ่ง ซึ่งผู้ที่ทานอาหารแบบวีแกนนี้จะเคร่งครัดกว่าการทานมังสะวิรัติ คือจะเน้นผัก ผลไม้ ธัญพืช เมล็ดพืชต่าง ๆ และจะไม่รับประทานเนื้อสัตว์ทุกชนิด รวมถึงผลิตภัณฑ์ที่ได้มาจากสัตว์ไม่ว่าจะเป็น ไข่ นม เนย ชีส โยเกิร์ต น้ำผึ้ง และเจลาติน ถึงแม้จะไม่ทานไข่และนมจากสัตว์แต่เมนูอาหารของชาว Vegan ส่วนใหญ่จะมีโปรตีนจากเต้าหู้ ถั่ว ธัญพืช เป็นส่วนประกอบ ไม่ได้รับประทานเพียงผักผลไม้เพียงอย่างเดียว จึงทำให้ได้รับสารอาหารที่ร่างกายต้องการเพียงพอแม้จะไม่ได้รับประทานเนื้อสัตว์ ชาววีแกนที่เคร่ง ๆ จะไม่ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ทำจากสัตว์ เช่น เสื้อหรือกระเป๋า เป็นต้นดังนั้นแล้วจะเห็นได้ว่า ทั้งการกินเจ มังสวัรัติ และ วีแกน จะเหมือนกันตรงที่ไม่ทานเนื้อสัตว์ รวมทั้งไม่ใช้เครื่องปรุงต่าง ๆ ที่ทำมาจากสัตว์ เช่น กะปิ น้ำปลา ซอสหอยนางรม เน้นการทานผัก ถั่ว เต้าหู้สิ่งที่แตกต่าง การกินเจ จะไม่กินผักที่มีกลิ่นฉุนและเครื่องเทศที่มีรสเผ็ดร้อน แต่มังสวิรัติและวีแกน จะไม่มีข้อห้ามในส่วนนี้การกินเจ และวีแกน จะไม่รับประทานผลิตผลที่ได้มาจากสัตว์ เช่น นม เนย ไข่ แต่การรับประทานอาหารแบบมังสวิรัตินั้นสามารถรับประทานได้การกินเจ ส่วนใหญ่แล้วจะนิยมทานเป็นช่วงเวลาสั้น ๆ (นอกจากบางลัทธิที่ทานเจตลอดชีวิต) เช่น ช่วงเทศกาลกินเจ หรือบางคนอาจจะทานเจ อาทิตย์ละวัน หรือทานทุกวันพระ เพื่อเป็นการทำบุญ รักษาศีลไปด้วย แต่การทานมังสวิรัติและวีแกน จะปฏิบัติอย่างต่อเนื่องโดยภาพรวมแล้วทั้งการทานเจ มังสวิรัติ และวีแกน ต่างให้ประโยชน์ต่อร่างกายและจิตใจ สำหรับคนที่อยากเริ่มต้นดูแลสุขภาพ เราอาจเริ่มจากการทานมังสวิรัติ แบบที่ยังรับประทานไข่ และนม ก่อนแล้วค่อย ๆ ปรับไปเป็น Vegan หรืออาจจะสลับบ้างเป็นบางวัน เพื่อที่จะให้ร่างกายปรับตัว หรือหากใครจะทานอาหารเจ ก็ควรหลีกเลี่ยงพวกเนื้อสัตว์ปลอมที่ทำจากแป้งเสียเป็นส่วนใหญ่ รวมถึงเลี่ยงของทอด โดยเน้นอาหารที่เราสามารถปรุงเองได้ และ วัตถุดิบให้สดใหม่ เพื่อที่เราจะได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมากกว่า รวมถึงช่วยลดคลอเลสเตอรอล และเหมาะสำหรับคนที่ต้องการควบคุมน้ำหนักด้วยค่ะภาพแรก จาก Pixabay ภาพที่สอง จาก Pixabay ภาพที่สาม จาก Pixabay ภาพที่สี่ จาก Pixabay