ไข่ใบน้อยของยุงลายบ้าน บนโลกใบนี้มีแมลงตั้งเยอะแยะมากมาย มีทั้งที่ดีมีประโยชน์ มีทั้งให้คุณและให้โทษ แต่ก็มีอีกหลายชนิดที่เป็นพาหะนำโรคทางด้านสาธารณสุข แน่นอนว่า แมลงตัวที่คนรู้จักมากที่สุดเลยก็คือ ยุงลาย แต่ยุงลายตัวไหนล่ะ มียุงลายเยอะมาก หลายชนิดเลย ผู้คนก็เหมารวมไปว่า คือ ยุงลายทุกชนิดที่เป็นพาหะนำโรค แต่ในความเป็นจริงแล้ว จะมีแค่ยุงลายชนิดเดียวเท่านั้น ที่มีเปอร์เซ็นต์การนำโรคได้สูงที่สุด นั่นคือยุงลายบ้าน ยุงลายบ้านเป็นพาหะนำโรคไข้เลือดออก ซึ่งแหล่งเพาะพันธุ์จริง ๆแล้ว ที่คนเข้าใจผิดกันเยอะมาก ว่าแหล่งน้ำตามธรรมชาติ ตามท่อระบายน้ำ แล้วก็ไปป้องกันกำจัดกันแบบผิดๆ ทำให้เสียเวลา เสียงบประมาณ เสียสุขภาพอีก แหล่งเพาะพันธุ์ของยุงลายบ้าน ก็คือ แหล่งภาชนะน้ำขังที่มนุษย์สร้างขึ้นเท่านั้น เพราะอะไร ลูกน้ำยุงลาย เพราะไข่ของยุงลายมีความทนทานมาก เป็นไข่ที่พิเศษสุดในบรรดาชนิดของยุงหลาย ๆชนิด มันสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพอากาศ เพื่อเฝ้ารอน้ำที่จะขังในภาชนะพร้อมจะเป็นตัวอ่อนหรือลูกน้ำได้ตลอดเวลา ไข่ยุงลายมีลักษณะหัวแหลมท้ายแหลม ขนาด 0.01-0.2 มม. มีผิวพิเศษที่สามารถเกาะติดกับภาชนะได้อย่างดี โดยเฉพาะภาชนะที่มีพื้นผิวขรุขระ เช่น โอ่งมังกร ถังปูน และอื่น ๆ ขอให้เป็นภาชนะที่สามารถทำให้น้ำขังได้ แม้แต่ไข่ฟองเดียว ยุงก็วางได้ เช่น ฝาขวดน้ำ ไข่ที่ติดตามผิวภาชนะเหนือขอบน้ำการวางไข่ของยุงลายบ้าน ไม่เหมือนกับยุงชนิดอื่นๆ ที่วางบนผิวน้ำ หากแต่ยุงลายบ้าน จะวางไข่ในภาชนะที่มีน้ำและวางเหนือผิวน้ำขึ้นไปประมาณ 1-2 ซม. เค้าแค่ต้องการความชุ่มชื้นเท่านั้นในการวางไข่ ช่วงเวลาที่ไข่ยุงกำลังมีพัฒนาการนั้น คนก็ลืมว่ามีน้ำขังในภาชนะ น้ำที่ขังก็เกิดการระเหยไปบ้าง น้ำมีปริมาณลดลง ทำให้ผิวบริเวณที่ไข่เกาะติดเริ่มแห้ง ไข่จะมีพัฒนาการที่สมบูรณ์ที่สุดและเตรียมพร้อมรอที่จะเป็นลูกน้ำยุงได้ตลอดเวลา เมื่อมีน้ำท่วมไข่ที่เจริญเติบโตเต็มที่แล้วความสามารถวางไข่ สามารถวางไข่ต่อตัวได้สูงสุดถึงประมาณ 250 ฟอง เมื่อเจริญได้สมบูรณ์ มีอัตราการฟักได้เกือบ 100% ทีเดียว ลองคิดดู ถ้าบ้านเรามียุง 5 ตัว เท่ากับวางไข่ได้ 1,250 ฟอง นั่นก็คือ มียุง 1,250 ตัวเลยทีเดียว และที่แย่สุดสำหรับเค้าและดีสำหรับคนเราคือ ไม่ฟักเลย อัตราการฟักที่ 1-2 % คือ 2-5 ฟอง เท่านั้น ผู้อ่านลองคิดดูว่า ทำไม ทำไมยุงลายบ้านเราถึงไม่หายไปสักที ทั้งที่ก็ป้องกันกำจัดอย่างเต็มที่ แค่การคว่ำน้ำทิ้งเท่านั้นน่ะหรือ นั่นไม่ใช่ปัญหาสำหรับยุงเลยนะคะ แม้จะไม่มีน้ำ หากแต่ว่า ภาชนะนั้น ยังมีไข่ยุงลายติดอยู่ ตราบใดที่ไข่ยุงลายยังมีอยู่ ตัวเต็มวัยของยุงก็มีได้เช่นกัน ดังนั้นสิ่งที่อยากจะบอกของผู้เขียน คือ อย่าลืมขัดผิวภาชนะด้านในด้วยเพื่อขัดไข่ให้หลุดออกไป แล้วคว่ำน้ำล้างภาชนะตามอีกรอบค่ะยุงลายกับการวางไข่- ไม่ชอบน้ำกระเพื่อมหรือน้ำล้นภาชนะ เพราะอาจจะทำให้โดนไข่ที่เพิ่งวางใหม่อาจจะทำให้ไข่โดนน้ำท่วมตายก่อนจะเจริญเติบโต- ชอบน้ำนิ่ง เพราะเหมาะแก่การวางไข่มากที่สุด- ชอบอุณหภูมิที่ประมาณ 25-28 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ที่ประมาณ 80-85 % ถ้าร้อนกว่านี้ หรืออากาศเย็นมาก็ทำให้อัตราการฟักและวางไข่ลดลงได้- ชอบน้ำสะอาด ชอบวางไข่ที่เดิมๆ ซ้ำๆวันนี้ผู้เขียนได้มาบอกเล่าเรื่องราวของไข่ยุงลาย หวังว่าผู้อ่านได้รู้จักไข่ยุงลายและหน้าตาของไข่ยุงลายได้มากขึ้นนะคะ รูปภาพปกและรูปประกอบโดยผู้เขียนบทความ I am entomologist